Ταπισερί επιστρέφει στη Βρετανία μετά από 900 χρόνια — Μοντέλο ανταλλαγής για τα Γλυπτά του Παρθενώνα;

 

Η ιστορική συμφωνία ανάμεσα στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο για τον δανεισμό της περίφημης Ταπισερί του Μπαγιέ (Bayeux Tapestry) μπορεί να δείξει τον δρόμο για ένα νέο μοντέλο πολιτιστικής ανταλλαγής και συνεργασίας, όπως σχολιάζει το BBC. Η ανταλλαγή αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για μελλοντικές συμφωνίες;

 Μπορεί οι Βρετανοί να έχουν τέτοιες προσδοκίες, αλλά η Ελλάδα διεκδικεί δημόσια την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Εάν η βρετανική πλευρά σκέφτεται και υποχωρήσει μόνο στον δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα  το ζήτημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των Γλυπτών παραμένει ανοιχτό. Πως θα βρεθεί κοινό έδαφος  με την ελληνική πλευρά να ζητά την επιστροφή τους και το Βρετανικό Μουσείο να διατηρεί τη θέση του περί νόμιμης κατοχής;

 Ένα έργο-σύμβολο επιστρέφει

Η Ταπισερί του Μπαγιέ, ένα κεντητό αριστούργημα μήκους 70 μέτρων που αφηγείται τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας το 1066, θα εκτεθεί για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο, σχεδόν 1.000 χρόνια μετά τη δημιουργία της. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Βρετανικό Μουσείο από τον Σεπτέμβριο του 2026 έως τον Ιούλιο του 2027, ενώ το Μουσείο του Μπαγιέ στη Νορμανδία ανακαινίζεται.

 Ανταλλαγή πολιτιστικών θησαυρών

Η συμφωνία προβλέπει και ανταλλαγή εκθεμάτων:

- Από τη Βρετανία προς τη Γαλλία: αντικείμενα από τον τάφο του Sutton Hoo και τα πιόνια σκακιού Lewis.

- Από τη Γαλλία προς τη Βρετανία: η Ταπισερί του Μπαγιέ, που θεωρείται ότι δημιουργήθηκε στην Αγγλία, πιθανώς στο Κεντ.

 Πολιτιστική διπλωματία και ελληνικό ενδιαφέρον

Η έκθεση χαρακτηρίζεται από τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, ως «το blockbuster της γενιάς μας». Παράλληλα, η επιτυχία της συμφωνίας αυτής ενισχύει τα επιχειρήματα υπέρ μιας αμοιβαίας πολιτιστικής ανταλλαγής και με την Ελλάδα. Το Parthenon Project, ομάδα που υποστηρίζει την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, έχει ήδη προτείνει ένα μοντέλο “win-win”, κατά το οποίπ αντικείμενα από ελληνικά μουσεία θα μπορούσαν να εκτεθούν στο Λονδίνο σε αντάλλαγμα για την επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα.

 

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς στο προσκήνιο

Η ελληνική κυβέρνηση επιμένει στην πάγια θέση της ελληνικής πλευράς ότι τα Γλυπτά αφαιρέθηκαν παράνομα από τον Λόρδο Έλγιν κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής και ζητά την οριστική επιστροφή τους στο Μουσείο της Ακρόπολης. Το Βρετανικό Μουσείο, από την άλλη, υποστηρίζει ότι τα κατέχει νόμιμα. Η πρόσφατη συμφωνία με τη Γαλλία, ωστόσο, δείχνει ότι η πολιτιστική συνεργασία μπορεί να υπερβεί νομικά και ιστορικά εμπόδια, όταν υπάρχει πολιτική βούληση. Πως όμως γεφυρώνεις τέτοια χάσματα όταν δεχθείς μια ανταλλαγή που νομιμοποιεί την κλεπταποδοχή;