Πώς αφηγείται η Δύση την ιστορία; Με βλέμμα παγωμένο, στημένο στο πρόσωπο του ηγέτη; Πώς η υπεροχή μαθαίνει να στέκεται πάνω στους «διαφορετικούς»; Στην έκθεση του Sammy Baloji στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, οι ερωτήσεις δεν αναζητούν απαντήσεις — γίνονται εμπειρία. Εδώ, η ιστορία δεν αναπαριστάται· παίζεται ξανά, με νήματα μνήμης, πένθους και επιβίωσης.
Η Ιστορία ως όριο: αποικιοκρατία, σύνορα και πολιτισμική αποσύνδεση
Η έκθεση εστιάζει στις επιπτώσεις της αποικιοκρατίας στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό — από τις γεωργικές πειραματικές πρακτικές των Βέλγων, ως την οικειοποίηση των αφρικανικών πόρων. Οι αεροφωτογραφίες φανερώνουν την αποτύπωση «νοητών» συνόρων, ενώ μέσα στον εκθεσιακό χώρο, ο ίδιος ο καλλιτέχνης περιγράφει τα τεχνητά αδιέξοδα που επέβαλλε το καθεστώς: περιορισμούς που δεν είναι μόνο χωρικοί, αλλά και ιστορικοί, πολιτικοί και υπαρξιακοί.
Χάλκινα αρνητικά και ψηφιακή γνώση: η αποδόμηση των πολιτισμικών κωδίκων
Οι περίτεχνες γεωμετρικές μπορντούρες, που βρέθηκαν στις εθνογραφικές συλλογές της Δύσης, μεταμορφώνονται σε χάλκινα αρνητικά, υπενθυμίζοντας την τεχνική και πολιτισμική εκμετάλλευση του Κονγκό. Ο χαλκός δεν είναι μόνο υλικό — είναι ιστορία, είναι τεχνολογία, είναι διαρκής εξόρυξη και κώδικας. Ο Baloji τα συσχετίζει με τον δυαδικό τρόπο σκέψης των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών: γνώση ως σύμβολο, σύμβολο ως εξουσία.
Ανάμεσα στη Σελήνη και τα αρχεία: το προσωπικό και συλλογικό πένθος
Η έκθεση περιλαμβάνει φιλμ που ανήκουν σε ερευνητικά και ηθικά πρότζεκτ, όπως εκείνα του Museo delle Cavitation στη Ρώμη. Με υλικά όπως βελούδινη επιφάνεια, γαλλιλές επιγραφές και σεληνιακά ανάγλυφα, ο Baloji κατασκευάζει χώρους εκεί που η μνήμη δεν είναι αντικείμενο, αλλά χειρονομία. Ο θεατής δεν περιηγείται απλώς — καλείται να δει την ιστορία με μάτια δικά του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου