Νάσος Δετζώρτζης- ένα άγνωστο κεφάλαιο της ελληνικής λογοτεχνίας

Αφιέρωμα στον μεταφραστη, επιμελητή και συγγραφέα Νάσο Δετζώρτζη, τιμημένου με το Κρατικό Βραβείο Λογοτχνίας (1995) πραγματοποίησε το Κέντρο Πολιτισμού Έρευνας και Τεκμηρίωσης  της Τράπεζας της Ελλάδος. Αφορμή για τη τιμιτική εκδήλωση δεν υπήρξε καμία επέτειος καθώς έφυγε από την ζωή στις 30 Ιουνίου του 2003, όπως τόνισε η επίκουρη καθηγήτρια ΕΑΠ Αντιγόνη Βλαβιανού. "Ήταν αρχοντάς των γραμμάτων" και "περιπαθής αναγνώστης, εραστής της ελληνικής και ιταλικής λογοτεχνίας" αναφερε για εκείνον που μαθήτευσε στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Πυρσού και στη συνέχεια διαδέχθηκε τον Τέλλο Άγρα στο περιοδικό Νέα Εστία. όλο αυτό το διάστημα μαθήτευσε κοντά στον Γρηγόριο Ξενόπουλο, ενώ εμπνεύστηκε από τον καθηγητή του Ιωάννη Συκουτρή στη Φιλοσοφική Σχολή.
"Δεν είχε καταφέρει να πάρει το πτυχίο του και έλεγε είμαι απτυχίωτος" ανέφερε στον χαιρετισμό του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Η πικρία του για τον πόλεμο που δέχθηκε ο δασκαλός του Συκουτρής ήταν αυτή που τον οδήγησε να εγκαταλείψει του ακαδημαικούς κλυκλου  επεσήμανε ο συγγραφέας-αρθρογράφος Τάκης Θεοδωρόπουλος. 
Το εν λόγω γεγονός δεν το εμπόδισε να συνεργαστεί με πνευματικούς άνθρωπους και καλλιτένχες όπως ο Μόραλης, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας και να αφήσει μια πλούσια παρακαταθήκη πίσω του.Με συμφοιτητές του, οι οποίοι και αυτοί διέγραψαν λαμπρή πορεια στον ακαδημαικό και πολιτικό χώρο, εξέδωσε "Τα Προπύλαια", ενώ υπήρξε επιμελητής των εκδόσεων του Γαλλικού Ινστιτούτου και της Τράπεζας της Ελλάδος. Μάλιστα υποδήχθηκε ως κατάλληλο πρόσωπο  από τον Ηλία Βενέζη για την επιμέλεια  του περιοδικού "Κύκλος", περιοδικό του προσωπικού της Τράπεζας της Ελλάδος, το οποίο στις σελίδες του εκτός από διανοοούμενους , φιλοξένησε και σημαντικούς ζωγράφους και χαράκτες.Στις χάρτινες σελίδες του αποτυπώθηκαν ακόμη  κείμενα και ποιήματα της Κικής Δημουλά, του Ηλία Βενέζη, του Μηνά Δημάκη κ.ά., καθώς της συζύγου του Δετζωρτζη Δέσποινας Καμπάνη.
Η αγάπη του για την ελληνική γλώσσα ήταν χαρακτηριστική, δήλωσε δημοτικιστής,

αποτέλεσε προΪστάμενος του τμηματος μεταγλωτισσης της Ελλληνικής Ραδιοφωνίας, ενώ ανέλαβε την αναθεώρηση  τψν σχολικών βιβλίων της Νεολληνικής Γραμματικής, όπως του ανέθεσε ο υπουργός παιδείας Γεώργιος Ράλλης. "Αντιμετώπισε την γλώσσα με ανεξιγλωσσία, μια γλώσσα ενιαία(...) με διάφορα επίπεδα" διευκρίνισε  ο κ. Θεοδωρόπουλος, τονίζοντας ότι για τον Δετζώρτζη που περιέγραψε ως δανδή με αριστοκρατικότητα, η γλώσσα ήταν ζήτημα αισθητικής και αισθήματος.
Στην πνευματική του παραγωγή ανήκουν ακόμη η επιμέλεια 75 τόμων, διηγήματα και ποιήματα, πέντε κείμενα του Μπέκετ στα Ελληνικά και πολλά άλλα.

Στον χαιρετισμό της κα. Δημουλά που δεν μπόρεσε να παραστεί λόγω ασθενείας και τον οποίο ανέγνωσε ο κ.Κορακάκης, υπογραμμίστηκε η προσήλωση του εκλιπόντος στην ποιότητα, ενώ του αφιερώθηκε  το ποίημα "Γνήσιο".
Πολύ ενδιαφέρον στοιχείο που ήρθε στην δημοσιότητα κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης αποτέλεσε ότι είχε μεταφράσει το " Αναζητώντας τον χαμένο Χρόνο" Προυστ αλλά όταν ο λογοτέχνης Στρατης Τσίρκας του ζήτησε να μην το δημοσιεύσει γιατί ο Παύλος Ζάννας το μετέφραζε μέσα στην φυλακή κατά τα χρόνια της δικτακτορίας, "ζούσε και ανέπνεε" γι' αυτό, δεν το δημοσίευσε ποτέ, όπως ανέφερε ο κ.Θεοδωρόπουλος. Μάλιστα ο Ζάννας μόλις βγήκε από την φυλακή, μετά την γυναίκα του επισκέφθηκε τον Δετζώρτζη και τον ευχαρίστησε για την μεγαλοψυχία του.

Μ.Αλιμπέρτη