Ξετυλίγοντας 100 χρόνια ιστορίας σε μία έκθεση "1821 Πριν και Μετά"

Μια γεύση από την επίκαιρη έκθεση μας έδωσε μέσω των social media σήμερα το Μουσείο  Μπενάκη με αφορμή την επέτειο συμπλήρωσης 200  χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση «1821 Πριν και Μετά».

 

Φωτογραφικά στιγμιότυπα αναρτήθηκαν από την προετοιμασία της έκθεσης εξάπτοντας την φαντασία μας  και την όρεξη να εξερευνήσουμε την έκθεση με 1200 αντικείμενα που «θα ξεδιπλώσουν περισσότερα από εκατό χρόνια ιστορίας (1770-1870) σε 2.500 τετραγωνικά μέτρα για οκτώ μήνες (Μάρτιος – Νοέμβριος 2021)».

 

Όπως έχει ανακοινωθεί από το μουσείο η  εκθεσιακή αφήγηση θα πραγματοποιηθεί μέσα από έργα τέχνης και αρχειακά τεκμήρια που διαθέτουν στις συλλογές τους οι τρεις τράπεζες,  Τράπεζα της Ελλάδος, Εθνική Τράπεζας και  Alpha Bank,  οι συμβάλλουν στην διοργάνωση της μεγάλης επετειακής έκθεσης για την συμπλήρωση των δυο αιώνων από την Επανάσταση του 1821.

Στην αφήγηση θα συνεισφέρει φυσικά το πλούσιο υλικό που διαθέτει το Μουσείο Μπενάκη, το οποίο συγκεντρώθηκε χάρη στους δεσμούς εμπιστοσύνης που αυτό διατήρησε – ήδη από την ίδρυσή του –  με τις οικογένειες των αγωνιστών και των πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1821.  Για τον εορτασμό το μουσείο διασφάλισε σημαντικά εκθέματα- δάνεια από μεγάλα μουσεία του εξωτερικού και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία.

 

 

Ζωγραφικά έργα, προσωπικά αντικείμενα πρωταγωνιστών της Επανάστασης και ιστορικά κειμήλια, πλαισιωμένα από σπάνιο αρχειακό υλικό, θα παρουσιαστούν σε τρεις  ενότητες που θα ζωντανέψουν: την πορεία προς την εθνική Επανάσταση (ενότητα !: 1770-1821), την εξέλιξη του πολέμου της ανεξαρτησίας και την ολοκλήρωση του Αγώνα (ενότητα ΙΙ: 1821-1831) καθώς και τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και τις πρώτες δεκαετίες της ανάπτυξης και λειτουργίας του (ενότητα ΙΙΙ: 1831-1870), σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε το μουσείο.

 

Η έκθεση τελεί  υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Kατερίνας Σακελλαροπούλου

 

Άξιο αναφοράς είναι  ότι για το όραμα αλλά και τις τεχνικές προκλήσεις της έκθεσης μας μίλησαν σε ένα βίντεο  «Ξεδιπλώνοντας 100 χρόνια ιστορίας σε μία έκθεση «1821 Πριν και Μετά» που μεταδόθηκε ζωντανά την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2020, ο υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη Τάσος Σακελλαρόπουλος και  η επιμελήτρια Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη Μαρία Δημητριάδη.

Αποκρεάτικες μάσκες με πηγή έμπνευσης το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης!

Στη «τροχιά» των απόκρεων έχει μπει το  Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και μας καλεί να εμπνευστούμε τις μάσκες μας από τα εκθέματά του.  

Ερεθίσματα μπορούμε να πάρουμε από  τα προσωπεία (μάσκες), όπως αυτά απεικονίζονται σε αντικείμενα από την αρχαία Μακεδονία, φτιαγμένα από κάθε είδους υλικό και για κάθε είδους χρήση.

Για  την κατασκευή της δικής μας μάσκας θα βρούμε  οδηγίες ένα σύντομο βίντεο και να μάθουμε

για τα προσωπεία που «φιλοξενούνται» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, αλλά και για την ιστορία της θεατρικής μάσκας στην Ελλάδα.

Οι άνθρωποι του μουσείου μας καλούν να φόρεσουμε τη μάσκα μας και να ντυθούμε αποκριάτικα και να στείλουμε μια φωτογραφία στο amth@culture.gr για να την αναρτήσουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Μουσείου και να κάνουμε μια διαδικτυακή αποκριάτικη γιορτή!

https://www.amth.gr/.../kataskeyazo-ti-diki-moy-maska-kai...

Εκμαγεία ελληνικών αρχαιοτήτων από το Λούβρο στο Μουσείο της Θάσου

 

Τρία γύψινα εκμαγεία από τα εργαστήρια του Μουσείου του Λούβρου θα εκτίθενται πλέον στο Μουσείο της Θάσου όπως ανακοίνωσαν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας και η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή. Η είδηση αυτή καθιστά σαφές ότι στο Μητροπολιτικό Μουσείο πέρα της Νίκης της Σαμοθράκης και της Αφροδίτης της Μήλου εκτίθενται αρχαιότητες από τον Ελλαδικό χώρο, όπως τμήμα από τα Γλυπτά του Παρθενώνα που η πλειονότητα των Ελλήνων τις αγνοούμε.

Πρόκειται για τα εκμαγεία από τρεις ανάγλυφες μαρμάρινες πλάκες που κοσμούσαν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μνημεία της αστικής τοπογραφίας της αρχαίας πόλης της Θάσου, τη λεγόμενη δίοδο των θεωρών.

Τα γύψινα εκμαγεία κατασκευάστηκαν στο Εργαστήριο Εκμάγευσης της Ένωσης των Εθνικών Μουσείων της Γαλλίας και φυλάσσονταν στις αποθήκες του Τμήματος Ελληνικών Ετρουσκικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων του Μουσείου του Λούβρου και αποτελούν μέρος των κινητών και πολιτιστικών ιδιωτικών μνημείων του Λούβρου.

 

Η δίοδος των Θεωρών συνδέεται με την Αγορά, όπου είναι συγκεντρωμένα θρησκευτικής και διοικητικής ζωής, προς την οποία οδό συγκλίνουν δυο αρχαίες οδικές αρτηρίες.

Η μνημειακή οδός ορίζεται από δυο παράλληλους καλοφτιαγμένους μαρμάρινους τοίχους, μήκους 11μ., που διαμορφώνεται στη ΒΑ γωνία της αρχαίας αγοράς και συνδέει την τελευταία με τα πρανή της πλαγιάς της ακρόπολης όπου αναπτύσσονται τα αρχαία ιερά, Αρτεμίσιο, Διονύσιο και Ποσειδώνιο, όπως αναφέρεται  στην σχετική ανακοίνωση.

Η  μια μαρμάρινη πλάκα φέρει ανάγλυφες μορφές που απεικονίζουν τον Απόλλωνα με κιθάρα στο χέρι να στεφανώνεται από μια γυναικεία μορφή από τη μια πλευρά και τρεις Νύμφες από την άλλη πλευρά μιας ορθογώνιας εσοχής. Οι Νύμφες προσφέρουν στον θεό κορδέλες και φρούτα

Η δεύτερη πλάκα απεικόνιζε τον Ερμή με μια γυναικεία μορφή και η τρίτη τις τρεις Χάριτες. Εκείνες κρατούν στα χέρια τους προσφορές, στεφάνια και φρούτα καθώς και παράσταση του Ερμή μπροστά από μια κοπέλα που κρατάει ένα στεφάνι. Χρονολογούνται μεταξύ 480-475 π.Χ. και αποτελούν σημαντικά τεκμήρια της γλυπτικής τέχνης, που άνθισε στο νησί από τα αρχαϊκά ακόμη χρόνια.

Από αναθηματική επιγραφή δίπλα σε βωμό οποίος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του ανατολικού τοίχου μαρτυράται η λατρεία στο χώρο της Αθηνάς Προπυλαίας. Από τα τέλη του 4ου αι.π.Χ. οι τοίχοι της διόδου χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία του καταλόγου των «θεωρών» του νησιού, ο οποίος συμπληρώνεται μέχρι τα αυτοκρατορικά χρόνια (τέλη 2ου αι.μ.Χ.).

Τα τρία ανάγλυφα βρέθηκαν πεσμένα μέσα στον διάδρομο, το 1864 από τον Emm Miller, στην πρώτη στην ουσία ανασκαφική έρευνα που επιχειρήθηκε στην Θάσο. Μαζί βρέθηκαν και ενεπίγραφοι λίθοι, που έφεραν ονόματα αρχόντων της Θάσου, εξ’ ου και το όνομα Θεώριον που έδωσε ο ίδιος. Μεταφέρθηκαν αμέσως στη Γαλλία και σήμερα εκτίθενται στο Μουσείο του Λούβρου.

Υπενθυμίζεται ότι το μουσείο  διαμορφώθηκε γύρω από  την πρώην βασιλική συλλογή, η οποία εμπλουτίστηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.

Το Λούβρο και η απόκτηση αρχαιοτήτων

Το 1800, το μουσείο εγκαταστάθηκε στα καλοκαιρινά διαμερίσματα της Άννας της Αυστρίας. Tο 1807, αγοράστηκαν περισσότερα από πεντακόσια μαρμάρινα γλυπτά από τη συλλογή Borghese για την ανακαίνιση της Salle des Cariatides, το ισόγειο του Pavillon du Roi και τα χειμερινά διαμερίσματα της βασίλισσας. Μετά την επιστροφή των έργων στην Ιταλία το 1815, ο Ennio Quirino Visconti (1751-1818), ο πρώτος επιμελητής των αρχαιοτήτων του Λούβρου, υιοθέτησε μια ενεργή πολιτική εξαγορών. Το Venus de Milo (που παρουσιάστηκε στον Louis XVIII από τον Marquis de Rivière) μπήκε στο μουσείο το 1821.

Η συλλογή του Λούβρου, η οποία αποτελείται κυρίως από μαρμάρινα γλυπτά, εμπλουτίστηκε με αρχαιολογικά αντικείμενα όταν αγοράστηκε η συλλογή Tochon το 1818, ακολουθούμενη από αυτή του Durand (1825-1836) και έτσι ανοίχθηκε το Μουσείο Charles X στον πρώτο όροφο του ανακτόρου του Λούβρου το 1827. Όταν η συλλογή Campana αποκτήθηκε το 1861, τα αγγεία της εγκαταστάθηκαν στον πρώτο όροφο της νότιας πτέρυγας του Cour Carrée, σε μια γκαλερί παράλληλη με το Μουσείο Charles X.

Το μουσείο απέκτησε πολλά αντικείμενα από τη Βόρεια Αφρική και την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ως αποτέλεσμα αρχαιολογικών αποστολών. Η νίκη της Σαμοθράκης (που ανακαλύφθηκε από το Champoiseau το 1863) τοποθετήθηκε στην κορυφή της σκάλας Daru το 1884. Στη συνέχεια, το αρχαίο ελληνικό γλυπτό ήρθε στο προσκήνιο με την Κόρη της Σάμου, την κεφαλή Rampin, την κυρία του Auxerre και τα ειδώλια της Τανάγρας της Βοιωτίας.

Το μουσείο διαθέτει προκλασική ελληνική γκαλερί  καθώς και μια γκαλερί για την ελληνική επιγραφία, (κάτω από τη σκάλα της Φτερωτής Νίκης) αφιερωμένη στον Ναό του Δία στην Ολυμπία.

Το 2006 η Salle de Diane αναδιατάχθηκε για να παρουσιάσει τα μάρμαρα του Παρθενώνα, που μεταφέρθηκαν στην Γαλλία από τον κατά άλλα αρχαιολάτρη και φιλέλληνα Αύγουστο Ντε Σουαζέλ-Γκουφιέ με την βοήθεια  του ζωγράφου Λουί Φοβέλ. Μάλιστα μετώπη από την Κενταυρομαχία έχει συμφωνηθεί μεταξύ πρωθυπουργών Ελλάδας και Γαλλίας  να εκτεθεί στην Ελλάδα με αφορμή τα 200 χρόνια από την Επανάσταση. 

Η ανακαίνιση του τμήματος ελληνικής τέχνης ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2010 με το άνοιγμα δωματίων αφιερωμένων στην κλασική ελληνική και ελληνιστική τέχνη , δημιουργώντας ένα νέο χώρο για την « Venus de Milo» στο ισόγειο του Pavillon du Roi. Συνολικά, το τμήμα περιλαμβάνει δέκα δωμάτια που σχηματίζουν δύο γκαλερί στα πρώην βασιλικά διαμερίσματα, συμπληρωμένα από το διάσημο Salle des Cariatides. Η χρονολογική επίδειξη της αρχαίας ελληνικής τέχνης που ξεκίνησε το 1997 είναι έτσι πλήρης.

 

Πηγές:

www.ert.gr

http://odysseus.culture.gr/

http://www.ipet.gr/thesaurusII/articles.

 https://www.mixanitouxronou.gr/

https://www.louvre.fr/

Αρχόντισσες της Σουλοκιάς: Πως η Πειραματική Αρχαιολογία τις «αναγέννησε»

 

Οι αρχόντισσες έρχονται από το βάθος του χρόνου και κουβαλούν ιστορία 8 χιλιάδων χρόνων. Μπορεί να έχουν την μυρωδιά του χώματος και της σκόνης αλλά είναι ταυτόχρονα «ζωντανές» αφού μπορούν να εμπνεύσουν σύγχρονους δημιουργούς… Πρόκειται για τις «Αρχόντισσες της Σουλοκιάς», πήλινα γυναικεία ειδώλια  τα οποία μας μεταφέρουν την εικόνα για τη γυναίκα της νεολιθικής εποχής.

Για το θέμα μας ενημέρωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης με μια ανάρτηση στα social media, υπενθυμίζοντας μεταξύ άλλων μια ενδιαφέρουσα δράση της πειραματικής Αρχαιολογίας στο πλαίσιο Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2018 ... με την ευχή να πραγματοποιηθούν και άλλες τόσο ενφιαφέρουσες ανάλογες δράσεις!

Τα ευρήματα

Τα ειδώλια είδαν το φως πριν χρόνια όταν αναδείχθηκε ο νεολιθικός οικισμός της θέσης Σουλουκιά Ποντοκώμης την περίοδο 2014-2017, στο πλαίσιο επέκτασης του λιγνιτωρυχείου της ΔΕΗ. Συγκεκριμένα, οι αρχαιολόγοι βρήκαν συνολικά 600 περίπου τμήματα πήλινων ανθρωπόμορφων ειδωλίων, τα οποία φαίνεται να αναπαριστούν στο σύνολό τους σχεδόν γυναικείες μορφές. Από 264 κεφαλιά, τα 50 φέρουν περίτεχνα χτενίσματα.

Σύμφωνα με πληροφορίες  στην σελίδα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιάνης, στην πλειονότητα των σωζόμενων ειδωλίων φέρουν ιδιαίτερα περίτεχνες κομμώσεις, γνωστό χαρακτηριστικό της πρώιμης νεολιθικής ειδωλοπλαστικής στον ελλαδικό χώρο.

Εκτιμάται ότι είναι αξιοσημείωτη η ποικιλία  χτενισμάτων και δεν ήταν γνωστή από άλλο σύγχρονο οικισμό, παρόλο που κάποιοι τύποι αναγνωρίστηκαν και σε γειτονικούς οικισμούς.

Η αναδημιουργία των κομμώσεων

Σε δράση Πειραματικής Αρχαιολογίας, όπως προαναφέρθηκε, τα ειδώλια της Σουλουκιάς «ξύπνησαν» με τη βοήθεια του Συλλόγου Κομμωτών Κοζάνης στο πλαίσιο σχετικής εκδήλωσης το 2018. Με βιωματικό τρόπο οι τυχεροί τότε συμμετέχοντες είχαν την  ευκαιρία να θαυμάσουν την υψηλή αισθητική  και να ανακαλύψουν την καθημερινότητά των γυναικών πριν 8χιλιάδες χρόνια, την αγάπη τους για τον καλλωπισμό, γνωρίζοντας την χρήση εργαλείων καλλωπισμού από φθαρτά υλικά, όπως χτένες και περόνες, αλλά και μαντήλες ή σκουφιά υφασμένα σε αργαλειούς ή πλεγμένα με μάλλινες κλωστές.

 Στο πλαίσιο της εκδήλωσης αναπαράστασης των κομμώσεων, παρουσιάστηκαν τα ευρήματα των ανασκαφών στην Ποντοκώμη, με έμφαση στα νεολιθικά ειδώλια, από την Αρετή Χονδρογιάννη – Μετόκη, Δρ Αρχαιολόγου, Προϊσταμένης της ΕΦΑ Κοζάνης. Στη συνέχεια, κομμωτές και  κομμώτριες που δραστηριοποιούνται στο νομό Κοζάνης «αναγέννησαν» επιλεγμένες κομμώσεις της Νεολιθικής εποχής με την βοήθεια γυναικών με  ιδιαίτερα μακριά μαλλιά, τα οποία φαίνεται πως διέθεταν οι γυναίκες της Νεολιθικής εποχής

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αναπαράσταση των χτενισμάτων στον χώρο παρουσίασης έγινε χωρίς τα σύγχρονα μέσα της κομμωτικής τέχνης, αλλά με εργαλεία και υλικά που με βάση τα ευρήματα των ανασκαφών είχαν ή θα μπορούσαν να έχουν στη διάθεσή τους οι νεολιθικές κοινωνίες, όπως είναι ξύλινες χτένες και περόνες, κλωστές αλλά και ξυμένο μαλλί αιγοπροβάτων (για όγκο) και άλλα φυσικά υλικά.

Για τα δε πιο περίτεχνα χτενίσματα, που όπως διαπιστώθηκε απαιτούν και  τα σύγχρονα μέσα, πολύς χρόνος και συνεργασία των γυναικών για να επιτευχθεί το εκπληκτικό αποτέλεσμα που βλέπουμε στα πήλινα ειδώλια, πραγματοποιήθηκαν για τις ανάγκες της εκδήλωσης, στα κομμωτήρια των συμμετεχόντων κομμωτριών και με σύγχρονα μέσα.

Για την καλύτερη κατανόηση του εγχειρήματος εκτέθηκαν ξύλινες χτένες και περόνες στο χώρο από τον Λάζαρο Μανουσαρίδη, φύλακα της ΕΦΑ Κοζάνης. Ως πρότυπά τους χρησιμοποιήθηκαν ανάλογα νεολιθικά ευρήματα του νομού Κοζάνης, που εκτίθενται στην Αρχαιολογική Συλλογή Κοζάνης και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής. 

ΠΗΓΉ:https://www.facebook.com/Εφορεία-Αρχαιοτήτων-Κοζάνης

https://www.mouseioaianis.gr/index.php?

Το Υποβρύχιο Μουσείο Αλοννήσου με τον «Παρθενώνα τον ναυαγίων» μαγεύει τον κόσμο!

 

«Καθώς οι δύτες κατεβαίνουν, το φως εξασθενεί και τα χρώματα εξασθενίζουν πριν αναβιώσουν οι φακοί για να απολαύσουν τους επισκέπτες με δέος τα πορτοκαλί, πράσινα και κόκκινα κοράλλια, τα παγκάκια των ψαριών, τα σφουγγάρια… και τα σμέουρα που ξεκινούν από οι αμφορείς. Σε βάθος περίπου δεκαπέντε μέτρων, οι δύτες ανακαλύπτουν την πανοραμική θέα του αρχαίου ναυαγίου που έχει γίνει ένα σύγχρονο οικοσύστημα… απλώνεται μπροστά στα μάτια σου…. είναι 2.500 ετών, ένα πραγματικό ταξίδι στον χρόνο» περιγράφεται το μοναδικό έκθεμα του Υποβρύχιου Μουσείο της Αλοννήσου.

Μέσα από τις χάρτινες σελίδες του Αμερικάνικου National Geographic  που έχει κυκλοφορήσει σε έξι χώρες και δύο ηπείρους το Yποβρύχιο Mουσείο της Αλοννήσου γίνεται ευρέως γνωστό χάρη σε  ένα μοναδικό αφιέρωμα! Οι αναγνώστες καταφέρνουν να απολαύσουν τα μοναδικά εκθέματα σε βάθος 28 μέτρων του μεγαλύτερου θαλάσσιου πάρκου της Ευρώπης.

 Το άρθρο της κας Μαρία Ατματζίδου αναδεικνύει το πρώτο υποβρύχιο μουσείο της Ελλάδας στην Αλόννησο, το οποίο αποτελεί κομμάτι δηλαδή του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Αλοννήσου και Β. Σποράδων και έχει αναπτυχθεί γύρω από το ναυάγιο της Περιστέρας, του οποίου το όνομα προέρχεται από το κοντινό ακατοίκητο νησάκι. Το ναυάγιο σήμερα είναι επισκέψιμο από ερασιτέχνες δύτες, συνοδευόμενοι με πιστοποιημένους εκπαιδευτές στην πιλοτική φάση Αυγούστου-Οκτωβρίου 2020.

Ξετυλίγοντας το κουβάρι της ιστορίας, το μοναδικό ναυάγιο εντόπισε o ντόπιος ψαράς, Δημήτρης Μαυρίκης το 1985. Επρόκειτο για ένα μεγάλο εμπορικό πλοίο, ενδεχομένως αθηναϊκό, το οποίο εκτιμάται ότι βυθίστηκε περίπου το 425 π.Χ. και μετέφερε χιλιάδες αμφορείς κρασιού από τις αρχαίες πόλεις Μένδη και Πεπάρηθο, δυο αρχαίες ελληνικές πόλεις καθώς και άλλα σκεύη, απαραίτητα για πολυτελή συμπόσια της εποχής.  Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι το εν λόγω ναυάγιο είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα στον κόσμο, αλλά υπάρχουν ακόμη ερευνητικά ερωτήματα για τους αρχαιολόγους σχετικά με τον «Παρθενώνα τον ναυαγίων» όπως αποκαλείται όπως το γιατί βυθίστηκε αλλά και το τι κρύβουν από κάτω οι αμφορείς.

Χάρη στο Κέντρο Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης Κοινού στη Χώρα Αλοννήσου  οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν στο μυστηριώδες ναυάγιο με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας. Πέντε υποβρύχιες κάμερες  είναι εγκαταστημένες στο σημείο και μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο. Εξ αυτών μια είναι προσβάσιμη στο κοινό, ενώ οι άλλες προσφέρουν στοιχεία στους επιστήμονες.

Για το εγχείρημα συνεργάστηκαν η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και ο Δήμος Αλοννήσου.

Πηγές: ert.gr, National Geographic