Πως η εικαστική θεραπεία βοηθά τους άστεγους- Το παράδειγμα που έρχεται από τις ΗΠΑ

  

Όταν η Τέχνη συνδέεται με την Κοινωνική πρόνοια μπορεί να κάνει θαύματα! Στις ΗΠΑ εφαρμόζονται καινοτόμα προγράμματα για την ομαλή επανένταξη ανθρώπων που βρέθηκαν να διαβιούν στο δρόμο. Η αλήθεια είναι πως η έλλειψη στέγης είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που απαιτεί πολύπλευρες λύσεις και όχι μόνο  κουπόνια μεταφοράς, ελεημοσύνες και ευκαιρίες απασχόλησης. Σίγουρα δεν μπορεί να λυθεί γρήγορα με την παροχή ντους, φαγητού και προσωρινής στέγης. Χρειάζονται παρεμβάσεις στη ρίζα του προβλήματος, όπως  μπορεί να συμβεί με τη καλλιτεχνική δημιουργία,

 

Η Αμερικανική Ένωση Θεραπείας Τέχνης (AATA), ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός για την προώθηση των τεχνών και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης,  υποστηρίζει ότι μέσω τoυ art therapy  οι επωφελούμενοι μπορούν να εξερευνήσουν τα συναισθήματά τους, να συμφιλιώσουν τις συναισθηματικές συγκρούσεις, να προωθήσουν την αυτογνωσία, να διαχειριστούν τη συμπεριφορά, να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, να βελτιώσουν τον προσανατολισμό στην πραγματικότητα, να μειώσουν το άγχος και να αυξήσουν την αυτοεκτίμηση

 

Η θεραπεία τέχνης μπορεί να βοηθήσει τους άστεγους να  επανασχεδιάσουν την ζωής τους, εξερευνώντας τα συναισθήματα, διαχειριζόμενοι τους εθισμούς, αναπτύσσοντας κοινωνικές δεξιότητες, μειώνοντας το άγχος και, ως εκ τούτου, αυξάνοντας την αυτοεκτίμηση. Πρόκειται για μια πολύτιμη μέθοδο για να βοηθηθούν οι άστεγοι να εντοπίσουν τα προβλήματα, να ανακτήσουν τον αυτοέλεγχο και, ως εκ τούτου, να αναπτύξουν μια καλύτερη εικόνα του εαυτού τους. Ο ερευνητής Sean Kidd στη μελέτη, A Lot of Us Look at Life Differently: Homeless Youth and Art on the Outside (2009),  υποστηρίζει ότι η θεραπεία μέσω τέχνης παρέχει ένα πλαίσιο για τα άτομα να ανακτήσουν την αυτοαποτελεσματικότητα και την αυτοεκτίμηση. Σύμφωνα με αρκετούς από τους ερωτηθέντες άστεγους νέους της μελέτης, η δημιουργία τέχνης «δεν ήταν κάτι απλώς θετικό ... αλλά κάτι ζωτικό για την επιβίωση».

 Η εμπειρία από τις ΗΠΑ

Στη Νέα Υόρκη, την πόλη με 100.000 άστεγους υλοποιείται πρόγραμμα επανένταξή τους  μέσω της  εικαστικής θεραπείας. Μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα το Μπρούκλιν προσφέρει υποστήριξη «μιας στάσης» σε χιλιάδες Νεοϋορκέζους που είναι άστεγοι ή κινδυνεύουν να μείνουν στο δρόμο.

Συγκεκριμένα, άστεγοι, πρώην χρήστες βρίσκουν καταφύγιο στη Τέχνη και συγκεκριμένα σε ένα στούντιο στο Μπρούκλιν. Το Institute for Community Living, ή ICL, στην Ανατολική Νέα Υόρκη προσφέρει περισσότερα από μια δημιουργική διέξοδο . Παρέχει επίσης θεραπεία ψυχικής υγείας και απεξάρτηση από τα ναρκωτικά. Δεν πρόκειται για μικρό εγχείρημα αφού περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι κοιμούνται κάτω από τη στέγη του ICL κάθε βράδυ, ενώ σύμφωνα με τον Συνασπισμό για τους Αστέγους, περισσότεροι από 65.000 Νεοϋορκέζοι κοιμούνται στο σύστημα καταφυγίων της πόλης.

 Οι συμμετέχοντες μπορεί να κάνουν ατομικές θεραπείας στο πλαίσιο του προγράμματος αποκατάστασης του ICL, ή λαμβάνουν μέρος σε ομαδική θεραπεία. Επίσης,  εξασφαλίζουν στέγη, καθώς οι υπάλληλοι του προγράμματος εξετάζουν το σύστημα παραπομπών δίνοντας ελπίδα και διέξοδο σε αυτούς τους ανθρώπους.

Αυτή η μορφή θεραπείας τέχνης αποτελεί συμπληρωματικό εργαλείο της παραδοσιακής θεραπείας ψυχικής υγείας και χρησιμεύει για να τον βοηθήσει να διαχειριστεί συμπεριφορές, να επεξεργαστεί συναισθήματα, να μειώσει το άγχος και το στρες του και να βελτιώσει την αυτοεκτίμησή του. Η κοινωνική λειτουργός Tiana Cintron  εξηγεί ότι η Τέχνη κάνει απλά τα πράγματα. Το προηγούμενο καλοκαίρι εκτέθηκαν έργα των 12 επωφελούμενων στο Μουσείο του Μπρούκλιν στην έκθεση με τίτλο «Creating a Lifeline».

 

 

Στο Austin του Τέξας υλοποιείται το εθελοντικό πρόγραμμα Art From the Streets  το οποίο παρέχει ένα ασφαλές και ενθαρρυντικό περιβάλλον. Χάρη το θετικό πνεύμα, η δημιουργικότητα των αστέγων καλλιεργείται μέσω της καλλιτεχνικής έκφρασης. Η προσπάθεια αποτελεί ένα μονοπάτι προς τον αυτοπροσδιορισμό μέσω της αίσθησης της επίτευξης, των κοινωνικών δεσμών και του εισοδήματος που δημιουργείται μέσω της άσκησης της τέχνης τους. Επειδή η επικέντρωση μόνο στη στέγαση δεν επιτυγχάνει άλλους εξίσου σημαντικούς στόχους, όπως είναι η κινητοποίηση για τη βελτίωση και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής, το πρόγραμμα  δίνει έμφαση στο να κρατήσει τους ανθρώπους αισιόδοξους, σίγουρους και παραγωγικούς. Στο πνεύμα αυτό θεωρείται ότι υπάρχουν τρεις βασικές ανάγκες που πρέπει να ικανοποιούνται για την προώθηση της ευημερίας, της υγείας και της ανεξαρτησίας.Ο καλλιτέχνης έχει τον έλεγχο και επιλέγει  τι θέλει να δημιουργήσει, βελτιώνεται με την εξάσκηση και την ανατροφοδότηση. Επίσης, ο καλλιτέχνης συνδέεται με συναδέλφους καλλιτέχνες, εθελοντές και πελάτες!

Και όταν οι άνθρωποι συνδέονται με μια ευρύτερη κοινότητα.

 

 

 

Στην Ελλάδα

 

Αναζητώντας στοιχεία για  ανάλογα προγράμματα στην χώρα μας βρέθηκα μπροστά  σε ένα καλλιτεχνικό Εργαστήριο και μια Εγκατάσταση Βίντεο για τη συνθήκη της αστεγίας, τα οποία σχεδίασε και υλοποίησε η ΜΚΟ ΑΜΑΚΑ . Στη συγκεκριμένη δράση έλαβαν μέρος άνθρωποι που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας και έχουν υπάρξει άστεγοι. Το καλλιτεχνικό εργαστήριο χρησιμοποίησε πολλές καλλιτεχνικές πρακτικές και εργαλεία (φωτογραφία, ήχος, βίντεο, θέατρο κ.ά.). Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του εργαστηρίου διαμορφώθηκε ως μια βίντεο εγκατάσταση με τίτλο «Εγχειρίδιο επιβίωσης», με την υποστήριξη του περιοδικού Δρόμου ΣΧΕΔΊΑ.

 

 Πηγές : https://artfromthestreets.org/blogs/news/art-therapy-and-homelessness

 https://homeboca.org/arts-therapy-for-the-homeless/, https://nextcity.org/features/for-people-homelessness-art-catalyzes-economic-mobility-rewrites-narrative

 

Διαγωνισμός Museums in Short: Ποιες είναι οι Ελληνικές συμμετοχές και πως θα τις στηρίξετε

 Mε όραμα την γνωστοποίηση και διάδοση πληροφοριών για τη πολιτιστική κληρονομιά που διαφυλάτουν τα μουσεία, ο διαγωνισμός  "Museums in Short" καθιστά προσβάσιμα βίντεο μικρής διάρκειας που υλοποιούνται από ή για μουσεία.  Από το 2012, σε ετήσια βάση παρέχεται δωρεάν  η πλατφόρμα, στην οποία οι δημιουργοί μπορούν να αναρτήσουν σύντομα βίντεο από όλο τον κόσμο των μουσείων. Φέτος στον διεθνή διαγωνισμό συμμετέχουν τρεις πολιτιστικοί οργανισμοί από την Ελλάδα, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας με το Παλάτι των Δεσποτών στον Μυστρά και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους με το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου.

 

 

Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών βοηθά τους πολιτιστικούς χώρους να αναδείξουν το έργο τους. Τα καλύτερα βίντεο επιβραβεύονται με ένα συμβολικό βραβείο. Ο νικητής καλείται να παρουσιάσει το επίτευγμά του στην ετήσια εκδήλωση Best in Heritage IMAGINES, το παγκόσμιο συνέδριο που παρουσιάζει βραβευμένα έργα μουσείων, πολιτιστικής κληρονομιάς και συντήρησης. Στην 9η έκδοσης του Museums in Short, υποβλήθηκαν βίντεο που παρουσιάζουν εκθέσεις, προβάλλουν γενικά το έργο των μουσείων και παρουσιάζουν αφηγήσεις.

Το Museums in Short προωθείται από το musil - Μουσείο Βιομηχανίας και Εργασίας, σε συνεργασία με την EMA - Ευρωπαϊκή Ακαδημία Μουσείων, το Φόρουμ Σλαβικών Πολιτισμών και την LABA - Libera Accademia di Belle Arti.

 

Για να ψηφίσετε κάτω από το video:

1. Πατάτε Vote for this video

2. Συμπληρώνετε το email σας

3. Λαμβάνετε άμεσα ένα email με σκοπό την επιβεβαίωση της ψήφου σας

4. Πατάτε Click here to complete your vote! και ολοκληρώθηκε η διαδικασία

 

Εάν επιθυμείτε να στηρίξετε και τις τρεις Ελληνικές συμμετοχές θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε τρία διαφορετικά emails.

 

 

Ελληνικές συμμετοχές

 

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης λαμβάνει μέρος στον διαγωνισμό  με το βίντεο»60 years Archaeological Museum of Thessaloniki. Short stories, important moments»

Δείτε το βίντεο

https://www.museumsinshort.eu/.../dettaglio_video_2022...

 

 

 

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας  συμμετέχει στην κατηγορία Exhibits με την ταινία μικρού μήκους «Το Παλάτι των Δεσποτών στον Αρχαιολογικό Χώρο Μυστρά».

Στο παρακάτω Link μπορείτε να δείτε την ταινία

https://www.museumsinshort.eu/.../dettaglio_video_2022...

 

H Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους διαγωνίζεται με την ταινία «Chalcidice. Touch the Past, feel the Future»για το βραβείο κοινού.

Μπορείτε να δείτε και να ψηφίσετε την ταινία εδώ:

https://www.museumsinshort.eu/.../dettaglio_video_2022...

 

Στο Μουσείο Μπενάκη το ιστορικό ντοκιμαντέρ « Η Αθήνα και η Μεγάλη Ιδέα 1869-1922»

 
Το ιστορικό ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού και μια φωτογραφική έκθεση αναδεικνύουν την ιστορία της Αθήνας μετά τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της σύγχρονης εποχής το 1896 και έως το 1922, μέσα από άγνωστο αρχειακό οπτικό υλικό από τρεις ηπείρους, την Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία.
 
Οι προβολές αρχίζουν στις 25 Ιανουαρίου και θα ολοκληρωθούν έως τις 23 Απριλίου 2023, κατά τη διάρκεια της έκθεσης, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει  μια σειρά καθημερινών προβολών του ντοκιμαντέρ  στο αμφιθέατρο του Μουσείου.

Δυνατή η προαγορά εισιτηρίου (εισιτήριο έκθεσης και εισιτήριο προβολής)*  μέσω tickets.benaki.org
 ή από τα ταμεία εισιτηρίων του Μουσείου
κατά τις ημέρες και ώρες επίσκεψης. (έκπτωση στην αγορά εισιτήριου έκθεσης και προβολής μαζί)

25.01 – 23.04.2023
ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟY ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας, 106 74 Αθήνα

 

Ανάδειξη φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της Αρχαίας Ολυμπίας

Την προβολή του περιβάλλοντος φυσικού και πολιτιστικού έχει η δημιουργία δικτύου μονοπατιών στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας. Το φυσικό κάλλος που θα είναι δυνατόν να ανακαλύψει ο περιπατητής διανύοντας διαδρομή περίπου 130 χιλιομέτρων αναμένεται να αποτελέσει κίνητρο για την αύξηση των επισκεπτών.

Σε μια σύγχρονη προσέγγιση της πολιτιστικής διαχείρισης το φυσικό τοπίο πρέπει να αντιμετωπίζεσαι όπως ένα έργο τέχνης, ένα μνημείο, ως τεκμήριο της πολιτιστικής ταυτότητας. Άλλωστε, πολιτιστικά τεκμήρια και φυσικές μορφές  βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και σε εξάρτηση. Σήμερα μιλάμε για υλικό πολιτισμό δηλώνοντας το φυσικό περιβάλλον όπως το έχει κατεργαστεί ο ανθρώπινος παράγοντας, αναδεικνύοντας την  πολιτιστική διάσταση του περιβάλλοντος, ως παρακαταθήκη του Braudel, o οποίος στον όρο Πολιτισμό περιέλαβε γεωγραφικές περιοχές, βουνά, κλίμα, βλάστηση, ζώα, αλλά και δραστηριότητες όπως είναι η καλλιέργεια της γης, τη κτηνοτροφία κ.ά.

 

Μονοπάτια

 

Ο «μίτος» της διαδρομής θα ξετυλίγεται από την Αρχαία Ολυμπία, θα συνεχίζει στα ποτάμια Αλφειό, Κλαδέο, Λευκυανία (παραπόταμο του Αλφειού), Ερύμανθο, τους καταρράκτες της Νεμούτας και από εκεί το δρυοδάσος της Φολόης και το φαράγγι του Αντρωνίου. Ανάμεσα σε θεόρατες πλατύφυλλες βελανιδιές που σχεδόν «χαϊδεύουν» τον ουρανό στο δυρόδασος της Φολόης, οι διαβάτες μπορούν να περιπλανηθούν προς το φαράγγι θαυμάζοντας από κοντά τοξωτά γεφύρια και νερόμυλους.  Πέρα από την επαφή με την φύση οι περιπατητές θα έρθουν σε επαφή με μύθους όπως είναι αυτός των Κενταύρων. Μέσα από την διαδρομή οι επισκέπτες θα μπορούν να ανακαλύψουν και άλλους πολιτιστικούς θησαυρούς όπως τις βυζαντινές εκκλησίες, τα μοναστήρια της περιοχής αλλά και τα γραφικά χωριά. Πολλαπλές εμπειρίες θα μπορεί να «συλλέξει» ο επισκέπτης ερχόμενος σε επαφή με τις τοπικές παραδόσεις και απολαμβάνοντας ευκαιρίες αναψυχής, χαλαρώνοντας από όλα αυτά που προκαλούν την «σκόνη» της καθημερινότητας.

 Το έργο 

Μελέτη πραγματοποιήθηκε για να γίνουν εργασίες σήμανσης και τοποθέτησης πληροφοριακών πινακίδων, εργασίες καθαρισμού των υφιστάμενων μονοπατιών, κατασκευή λιθόστρωτων σε τμήματα αυτών, κατασκευή πέτρινων σκαλοπατιών, τοποθέτηση κάδων απορριμμάτων, κατασκευή και τοποθέτηση ξύλινων κιγκλιδωμάτων, πέτρινων τραπεζόπαγκων, πέτρινων παγκακίων, ξύλινων κιοσκιών και τοποθέτηση πληροφοριακών πινακίδων.Το έργο έχει ενταχθεί στο περιφερειακό επιχειρησιακό πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδας, μετά τη σχετική πρόταση του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας, ενώ ο προϋπολογισμός του έργου φθάνει τα 607.732 ευρώ, όπως ανακοινώθηκε από τη δημοτική αρχή στο Αθηναϊκό Πρακτορείο. Με το έργο αναμένεται να δοθεί πνοή στα χωριά της ορεινής περιοχής, ενώ προγραμματίζονται παρεμβάσεις εναλλακτικών μορφών τουρισμού σε όλο το δήμο, με την δημιουργία θέσεων θέασης, αναψυχής και παρατήρησης της χλωρίδας και της πανίδας.

 

 

 

 

 

 

Η ενεργειακή κρίση "χτυπά" χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς- 9 στους 10 ανησυχούν για το μέλλον

Σήμα κινδύνου εκπέμπουν πολιτιστικοί Οργανισμοί στη Μεγάλη Βρετανία για ις οικονομικές αντίξοες συνθήκες που εμποδίζουν την βιωσιμότητα και το έργο τους. Το φαινόμενο όμως είναι γενικό και χτυπά την πόρτα και των πολιτιστικών οργανισμών και στην χώρα μας. Ενδεικτικό είναι ότι 9 στους 10 χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς ανησυχούν για το μέλλον τους λόγω της κρίσης του κόστους ζωής και τέσσερις στους πέντε δηλώνουν ότι πρέπει να μειώσουν δραστικά τα έξοδα για να παραμείνουν στη ζωή, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της ασφαλιστικής εταιρείας πολιτιστικής κληρονομιάς Ecclesiastical.

 

Τα αποτελέσματα της έρευνας, που ελήφθησαν από 500 βασικούς παράγοντες των οργανισμών πολιτιστικής κληρονομιάς του Ηνωμένου Βασιλείου και ανακοινώθηκαν από την Ένωση Μουσείων έδειξαν επίσης ότι επτά στους δέκα (72%) πιστεύουν ότι πολλοί οργανισμοί πολιτιστικής κληρονομιάς θα κινδυνεύσουν να κλείσουν ως αποτέλεσμα της κρίσης, εάν η αύξηση του κόστους δεν επιβραδυνθεί. Παρόμοιος αριθμός (73%) δήλωσε ότι οι χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς πρέπει να μειώσουν τις τιμές τους για να διατηρήσουν τον απαραίτητο αριθμό επισκεπτών.

 

Ορισμένοι χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως το Μουσείο North Mill του Strutt τον Σεπτέμβριο του 2022, αναγκάστηκαν να κλείσουν τις πόρτες τους εν μέρει λόγω απρόβλεπτων αυξήσεων του κόστους λειτουργίας. Άνθρωποι του χώρου εκφράζουν ανησυχίες  για την βιωσιμότητά των πολιτιστικών οργανισμών καθώς έχουν ταλανιστεί από την πανδημία και τώρα η κρίση του κόστους διαβίωσης  αποτελεί ανάχωμα για την πρόσβαση του κοινού σε αυτά. Μια μεγάλη πλειονότητα των ίδιων των κτιρίων που τους φιλοξενούν δεν είναι αποδοτικά στην θέρμανση λόγω παλαιότητας  καθώς η εκτίναξη των τιμών ενέργειας σε συνδυασμό με τη μείωση των εσόδων των επισκεπτών και της κοινότητας είναι πιθανό να απειλήσουν την συνέχιση λειτουργίας για χιλιάδες μικρά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.

Οι πολιτιστικοί οργανισμοί έχουν ανάγκη για ένα πιο ανθεκτικό μέλλον  και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να βοηθήσει η προσαρμογή και εγκατάστασης κατάλληλων ανανεώσιμων πηγών, εκεί που είναι δυνατή. Σαφώς πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός και επένδυση πόρων για την ενεργειακή απόδοση και  τη μείωση του λειτουργικού κόστους.

 

 Ενδεικτικό είναι ότι για την διαχείριση του κόστος, η έρευνα διαπίστωσε ότι το 45% των οργανισμών πολιτιστικής κληρονομιάς επαναδιαπραγματεύονται τις επαφές με τους υφιστάμενους προμηθευτές, το 44% προβαίνουν σε απολύσεις και το 42% μειώνουν τον αριθμό των χώρων που θερμαίνονται και είναι ανοικτοί στο κοινό.

Λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο (39%) των οργανισμών μειώνουν επίσης τις ώρες λειτουργίας τους, ανοίγουν λιγότερες ημέρες και μειώνουν τις ώρες απασχόλησης του προσωπικού.Η Faith Kitchen, διευθύντρια τμήματος πελατών στην Ecclesiastical Insurance, δήλωσε στην Museums Journal ότι οι χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς αναζητούν φθηνότερους τρόπους λειτουργίας, όπως κεριά, ανοιχτές φωτιές και φορητές θερμάστρες. Ένα ενδεχόμενο λουκέτο μεταφράζεται σε απώλεια πολιτιστικής αξίας για τη χώρα.

Άξιο αναφοράς είναι ότι η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε ελάφρυνση των λογαριασμών ενέργειας και για τα μουσεία και τους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Πηγή: https://www.museumsassociation.org/