Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω, το μνημείο με τα υπέροχα συμπλέγματα και ψηφιδωτά!

«Κόσμημα» για τα Δωδεκάνησα και σπουδαίο κέντρο πολιτισμού για όλη την Ελλάδα αποτελεί το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω, καθώς στεγάζει όλα τα ευρήματα των ανασκαφών που έγιναν στο πανέμορφο αιγαιοπελαγίτικο νησί από τις αρχές του εικοστού αιώνα μέχρι και σήμερα. Το μουσείο είναι διατηρητέο μνημείο καθώς κτίστηκε κατά την περίοδο της Ιταλοκρατίας των Δωδεκανήσων (1912-1943), ενώ βρίσκεται στη κεντρική πλατεία της πόλης της Κω. 

 

Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

 

 

Εκθέματα

 

Η τρέχουσα έκθεση αποτελείται από γλυπτά και μνημεία που χρονολογούνται από την ελληνιστική περίοδο μέχρι και την ρωμαϊκή εποχή.  Στο μουσείο φυλάσσονται και εκτίθενται τα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν από τους χώρους ανασκαφής της Αγοράς και του Δυτικού αρχαιολογικού χώρου στη πόλη της Κω, καθώς και αριστουργήματα προερχόμενα από μνημεία όπως ο Βωμός του Διονύσου, το Ωδείο, το Πάνθεον και η Ρωμαϊκή Οικία της Κω (Casa Romana).

Στον ισόγειο χώρο του μουσείου –ο μόνος επισκέψιμος χώρος διότι στο υπόγειο και στον πρώτο όροφο φυλάσσονται προς το παρόν τα αρχαιολογικά ευρήματα -σημαντική είναι η έκθεση γλυπτών με έργα από τα ελληνιστικά έως τα υστερορωμαϊκά χρόνια, μαζί με τα ψηφιδωτά.

Στον προθάλαμο ξεχωρίζει το υπερφυσικό κεφάλι της Ήρας του 2ου αιώνα π.Χ., αλλά και το επιτύμβιο ανάγλυφο με παράσταση λέοντος. Στη δυτική αίθουσα εκτίθενται αγάλματα ελληνιστικής εποχής, τα περισσότερα από τα οποία βρέθηκαν φυλαγμένα στις στοές του Ωδείου: άγαλμα αθλητή, γυναικείες μορφές που φέρουν τις περίφημες Κώες εσθήτες, κεφάλι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ανδρικός κορμός, και άλλα γλυπτά. 

  Στη βορειοδυτική αίθουσα εκτίθεται το επιβλητικό άγαλμα του καταγόμενου από την Κω Ιπποκράτη, Πατέρα της Ιατρικής, του 4ου αιώνα π.Χ. ενώ στους τοίχους παρουσιάζεται ανάγλυφο με παράσταση συμποσίου εξαίρετης υστεροαρχαϊκής τέχνης, καθώς και επιτύμβια γλυπτά της υστεροαρχαϊκής και κλασικής περιόδου.

Παράλληλα, στη βόρεια αίθουσα του μουσείου βρίσκονται αγάλματα Δήμητρας, Κόρης και Αθηνάς που προέρχονται από αγροτικό ιερό στην περιοχή Πυλί. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται ελληνιστικά αγάλματα Αφροδίτης, Νυμφών, Τύχης και σύμπλεγμα γλυπτών.

Στην ανατολική αίθουσα εκτίθενται αγάλματα της ρωμαϊκής περιόδου, ανάμεσά τους ένας καθιστός Ερμής και μια Δήμητρα. Στο αίθριο ρωμαϊκά αγάλματα Αρτέμιδος, Ασκληπιού, Υγείας, καθώς και σύμπλεγμα Διονύσου και Σατύρου, οι οποίοι περιβάλλουν ψηφιδωτό δάπεδο που παριστάνει την άφιξη του Ασκληπιού στην Κω.

Ένα ακόμη ψηφιδωτό, ελληνιστικής εποχής, με παράσταση θαλάσσιου βυθού, κοσμεί τον βόρειο τοίχο του περιστυλίου και προέρχεται από την αναστηλωμένη Ρωμαϊκή Οικία (Casa Romana).  Διαβάστε επίσης:  Σε ποιο νησί υπάρχει ανακαινισμένη έπαυλη από την εποχή της αρχαίας Ρώμης; https://cultureloversgr.blogspot.com/2019/03/blog-post_17.html

Ο πρώτος όροφος του κτιρίου φιλοξενεί τη μεγάλη συλλογή αγγείων και άλλων μικροευρημάτων της Κω, αλλά η είσοδος των επισκεπτών σ' αυτόν δεν είναι ακόμα δυνατή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το αρχαιολογικό Μουσείο της Κω ανήκει στην αρμοδιότητα της ΚΒ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού.

 

Κατασκευή του μουσείου

 

Η εκπόνηση του αρχιτεκτονικού σχεδίου και η ολοκλήρωση κατασκευής του αρχαιολογικού μουσείου της Κω έγιναν την περίοδο της Ιταλοκρατίας στο νησί, όταν Γενικός Διοικητής Δωδεκανήσου ήταν ο Μάριο Λάγκο. Το 1934 ξεκίνησε η υλοποίηση του έργου με την εκπόνηση των αρχιτεκτονικών σχεδίων πιθανότατα από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Ροδόλφο Πετράκο, ενώ η οικοδόμηση του κτιρίου έγινε πάνω στο τμήμα του ελληνιστικού τείχους της αρχαίας πόλης. Το διώροφο κτίριο που βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας, στο κέντρο της πόλης της Κω, κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο το 1986. 

Ανακαίνιση

 

Τον Ιούνιο του 2011 ανακοινώθηκε η ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτης & Νήσων Αιγαίου 2007-2013, του έργου «Αποκατάσταση-επανέκθεση Αρχαιολογικού Μουσείου Κω». Το μουσείο άρχισε και πάλι να λειτουργεί πλήρως ανακαινισμένο το 2016.

 

Λόγω της προνομιακής του θέσης, ανάμεσα στους μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους της πόλης και σε μικρή απόσταση από το λιμάνι, το μουσείο αποτελεί την αφετηρία για τους αρχαιολογικούς περιπάτους στον γειτονικό μεγάλο αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Αγοράς και της συνοικίας του Λιμένος, στο Ιπποτικό κάστρο της Νεραντζιάς, στην αναστηλωμένη ρωμαϊκή οικία, το ρωμαϊκό Ωδείο και τον δυτικό αρχαιολογικό χώρο. Έτσι η επισκεψιμότητά του ήταν μεγάλη, παρά το γεγονός ότι δεν είχε ανακαινισθεί, κατέχοντας μάλιστα τη 10η θέση σε αριθμό επισκεπτών, σε ολόκληρη την χώρα.

Το έργο ανακαίνισης του αρχαιολογικού μουσείου της Κω άρχισε το φθινόπωρο του 2011 με την ασφαλή απομάκρυνση και φύλαξη των εκθεμάτων, ενώ συνεχίστηκε με την αποκατάσταση του κτιρίου και τη βελτίωση των υποδομών του. Η ανακαίνιση ολοκληρώθηκε με την προμήθεια προθηκών, καθώς και τη συντήρηση και επανέκθεση των αγαλμάτων, αλλά και των πολυάριθμων αρχαιολογικών θησαυρών. 

 

 

 

Πηγές

 

https://www.kos4all.com

 

https://caraviabeach.gr/kos-museum-of-archaeology-gr

 

https://www.kosinfo.gr

 

https://www.iefimerida.gr

 

 

Ελληνικό παράδοξο: Φωνάζουμε για την Αγιά Σοφιά, ενώ «τραυματίζουμε» τα αρχαία στο Σταθμό Βενιζέλου

 

Το παράλογο η Ελλάδα να καταδικάζει την ασέβεια σε βάρος του βυζαντινού μνημείου της Αγιάς Σοφιάς από τη Τουρκία και ταυτόχρονα  θέλει να αποσπάσει και να τεμαχίσει ένα μνημειακό σύνολο τεράστιας σημασίας, τεκμήριο της Βυζαντινής περιόδου, επισημάνθηκε στην σημερινή συνέντευξη τύπου των φορέων που συνασπίστηκαν και προσέφυγαν για την υπόθεση του Σταθμού του Μετρό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη στο ΣτΕ.

Την διεθνή κατακραυγή από επιστήμονες εγνωσμένου κύρους και μελετητές της Βυζαντινής Ιστορίας  έχει προκαλέσει η στάση της πολιτείας σύμφωνα με τους 7 φορείς που  αντιδρούν στο εγχείρημα της απόσπασης του μνημείου.

Μάλιστα, το ελληνικό ICOMOS πρότεινε στον διεθνή φορέα να κηρυχθεί το μνημείο  σε κίνδυνο, όπως αντίστοιχα ετοιμάζεται να εισηγηθεί η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού στο EuropaNostra, κάτι που συνήθως συμβαίνει με μνημεία που βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση
 της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου

Σημασία του μνημείου

Την διατήρηση αλώβητου του εμβληματικού ευρήματος ζήτησε η πρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, Μαρία Παναγιωτίδου, επικαλούμενη διεθνείς συνθήκες  όπως τον Χάρτη της Βενετίας και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Βαλέτας για την προστασία  της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς. Το μοναδικό αυτό μνημειακό σύνολο αποτελείται από δυο κεντρικές οδούς, μια πλατεία με οδούς, στοές και καταστήματα που χρονολογούνται από τον 4^ο έως τον 9^ο αιώνα και αποτελούν, όπως τόνισε η κα. Παναγιωτίδου, ένα σημαντικό τεκμήριο για την πολεοδομική δομή  και οργάνωση της Θεσσαλονίκης και σε ένα βαθμό καλύπτουν το κενό της απώλειας από τον αστικό ιστό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης.

 

Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου.

Κίνδυνος

Ζημιά θα προκληθεί στο μνημείο καθώς μετά την απόσπαση θα απωλέσει τα κριτήρια της αυθεντικότητας και της ακεραιότητας για να ενταχθεί στην λίστα με τα προστατευόμενα μνημεία  της UNESCO  επεσήμανε ο πρόεδρος του Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ Αττικής Στερεάς και Νήσων, Λιώνης Δέδες. Ο ίδιος επικαλέστηκε ως καλή πρακτική την αντίστοιχη διάσωση μνημείων στη Νάπολη και την «μετακόμιση» ολόκληρου σταθμού στη Σόφια.

Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου

Στο ίδιο μήκος κύματος,  ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Συντηρητών Αρχαιοτήτων, Γιάννης Βερριόπουλος ανέφερε ως παράδειγμα την εμπειρία του ΜΕΤΡΟ στην Αθήνα (Σταθμός Μοναστηράκι , Σταθμός Κεραμεικού) και του ΤΡΑΜ. Η πιθανή απόσπαση των αρχαιοτήτων θα τις αποδομήσει από το φυσικό τους περιβάλλον.  Ιδιαίτερα σε αυτή την περίπτωση το αδιαίρετο σύνολο του μνημείου θα κατατεμαχιστεί γιατί πρόκειται για μαρτυρίες μιας οικοδομικής φάσης, η οποία «δεν στέκεται μόνη της», έχει παρελθόν, το οποίο θα αποδομηθεί και το μνημείο θα απαξιωθεί. Μετά την απόσπαση και την εγκατάσταση το μνημείο θα διαμορφωθεί ως σκηνικό, ενώ η διαδικασία απόσπασης, μετακίνησης και  εγκατάστασης δεν θα είναι αβλαβής, καθώς θα υπάρχουν διατρήσεις κραδασμοί και τριβές επιφανειών που θα προκαλέσουν  φθορά.

Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου

Σε ένα ενδεχόμενο μη διάσωσης του μνημείου κατά χώρα η πόλη της Θεσσαλονίκης θα δεχθεί πλήγμα, θα καταστεί μια επαρχιακή βορειοελλαδίτικη πόλη που θα απαρνηθεί  τον πρωταγωνιστικό ρόλο που κατείχε ως κορυφαία μητρόπολη με βάση την πολιτιστική της κληρονομιάς, όπως υποστήριξε  η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), Λυδία Καρρά.

Τις κατηγορίες ότι εξαιτίας της προσφυγής στο ΣτΕ σταμάτησε ένα έργο κοινωνικής σημασίας  επιχείρησε να ανατρέψει η  πρόεδρος Παραρτήματος Θεσσαλονίκης, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Κλεοπάτρα Θεολογήτου υποστηρίζοντας ότι με την αλλαγή απόφασης από την εταιρεία  για λόγους οικονομικούς τελικά επιβαρύνθηκε η εταιρεία με αποζημίωση 20 εκ ευρώ.

Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου

Προσφυγή στη Δικαιοσύνη

Πρόκειται για τρεις αιτήσεις ακύρωσης εξήγησε ο συντονιστής της εκτελεστικής γραμματείας, Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Φωκίων Δεληγιάννης υποστηρίζοντας ότι δεν ευσταθεί το «ψευτοδίλημμα» Αρχαία ή Μετρό που προβάλλεται τεχνηέντως. Σύμφωνα με τον ίδιο θα μπορούσε να έχει παραδοθεί το έργο και ο εν λόγω σταθμός αργότερα.

 

Άρνηση της "βεβήλωσης"  του μνημείου δεν έχει εκφράσει μόνο ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αλλά και οι Έκτακτοι Αρχαιολόγοι, όπως υποστήριξε ο πρόεδρος τους, Δημήτρης Κουφοβασίλης διαβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται να εργαστεί  σε αυτό το έργο κανένας έκτακτος αρχαιολόγος.

Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου

Το ιστορικό με την προσπάθεια διάσωσης του μνημειακού συνόλου στο τόπο του παρουσίασε η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, η οποία ανέφερε χαρακτηριστικά εστιάζοντας στο ξαφνικό ανάχωμα ενώ υπήρξε μελέτη διασωσής κατα χώρα που είχε εγκριθεί «Οι εργασίες κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου με διατήρηση των αρχαιοτήτων στη θέση τους έχουν ξεκινήσει από το 2017. Ένα χρόνο πριν, χωρίς καμία επαρκή αιτιολόγηση, η Αττικό Μετρό και η ηγεσία του ΥΠΠΟΑ σταμάτησαν τις εργασίες αυτές και ξαναγύρισαν στην καταστροφική επιλογή της απόσπασης των αρχαιοτήτων. Ένα χρόνο μετά, η επιλογή τους έχει ως συνέπεια όχι μόνο τον κίνδυνο για τις αρχαιότητες αλλά και την καθυστέρηση του συνόλου του τεχνικού έργου! Για ποιο λόγο δεν παραδίδονται στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης οι 12 σταθμοί που είναι ελεύθεροι από αρχαιότητες και θα μπορούσαν να είχαν παραδοθεί το 2021; Για ποιο λόγο όλη η πορεία του έργου συναρτάται από τον Σταθμό Βενιζέλου, με αποτέλεσμα το να τινάζεται στον αέρα όλο το χρονοδιάγραμμα;»

Οι αιτήσεις θα συζητηθούν στο ΣτΕ στις 6 Νοέμβρη και ανάλογα με τις συνθήκες λόγω πανδημίας θα υπάρξουν κινητοποιήσεις Ωστόσο, ακόμη και σε μια αρνητική έκβαση οι αρχαιολόγοι δηλώνουν αποφασισμένοι να προσφύγουν στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ώστε να μην μετακινηθεί ούτε μία πέτρα από το βυζαντινό σταυροδρόμι.

Ταυτόχρονα θα υπάρξει προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού πέρα από την Θεσσαλονίκη, όπως σημείωσε ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Γιάννης Θεοχάρης, υπογραμμίζοντας στα λεγόμενά του ότι δεν πρόκειται για ένα θέμα τοπικού ενδιαφέροντος, αλλά πανελλαδικού.

Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε όλη την Συνέντευξη Τύπου:

Ζάππειο Μέγαρο, το "κόσμημα" της Αθήνας: Η δωρεά και οι αγώνες

 

 

Το μοναδικού κάλους Ζάππειο Μέγαρο, το νεοκλασικό κτίσμα που αποτέλεσε το πρώτο κτήριο για την εξυπηρέτηση Ολυμπιακών αναγκών εγκαινιάστηκε επίσημα μετά από περιπέτειες στις 20 Οκτωβρίου του 1888. Το Μέγαρο δημιουργήθηκε με δωρεά του Ευάγγελου Ζάππα με στόχο να αναβιώσουν αρχαίες τελετές και αγώνες.

Επιδίωξη του Ζάππα που θεωρείται εκ των σπουδαίων Εθνικών Ευεργετών ήταν να ενισχύσει την πατρίδα του, με την έμπνευση να του προσφέρει ο Παναγιώτης Σούτσος,  που θεωρείται ο θεμελιωτής της σύγχρονης ελληνικής Ολυμπιακής ιδεολογίας και ο ουσιαστικός εισηγητής της ίδρυσης των παράλληλων πολιτιστικών δρώμενων και των εκθέσεων.  Πρότυπο γι’ αυτό το εγχείρημα αποτέλεσε η Α΄ Διεθνής Έκθεση του Λονδίνου (1851).

Μάλιστα, ο Ε. Ζάππας συνέταξε και έστειλε ένα υπόμνημα στις αρχές του 1856, με την πρόταση για διοργάνωση Αγώνων στην Αθήνα στις 25 Μαρτίου 1857. Ο ίδιος διαβεβαίωνε ότι αναλάμβανε τα έξοδα αυτών, καθώς και την ανέγερση ενός Ολυμπιακού κτηρίου, όπου θα γινόταν η έκθεση των δειγμάτων της ελληνικής τέχνης και βιομηχανίας, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως μουσείο με αρχαιότητες για τους ξένους επισκέπτες.

 

Για τον σκοπό αυτό δώρισε 2.000 αυστριακά φλορίνια για τα έξοδα των Α΄ Ολυμπίων. Τα επόμενα δύο χρόνια είχε τακτική επαφή με τον εκπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης, τον υπουργό Εξωτερικών Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή, ο οποίος συνέτεινε και αυτός στην τελική διαμόρφωση του θεσμού.  Στην διαθήκη του αποτυπώθηκε με σαφήνεια ιδιαίτερα η επιθυμία του αφήνοντας εντολή στον εξάδελφό του Κωνσταντίνο να δημιουργήσει ένα μέγαρο για τα Ολυμπία.

Ο χώρος 

Κατάλληλος για την ανέγερση του μεγάρου των Ολυμπίων κρίθηκε ο χώρος στην κορυφή του Παναθηναϊκού Σταδίου. Ωστόσο, το μέγαρο κατασκευάστηκε λίγο πιο πέρα αφού  το 1869 η Βουλή των Ελλήνων διέθεσε περίπου 80.000 τετραγωνικά μέτρα δημόσιας γης μεταξύ του ναού του Ολυμπίου Διός και του τότε Ανακτορικού Κήπου. Το σημείο εκτιμήθηκε ότι πλησίαζε την επιθυμία του Ζάππα το κτήριο να βρίσκεται κατά το δυνατόν εγγύτερα στο Στάδιο.

Για το σχέδιο είχαν κληθεί ο Φ. Μπουλανζέ και στη συνέχεια, ο αρχιτέκτονας Αναστάσιος Θεοφιλάς αφού τελικά κατατίθεται ο θεμέλιος λίθος του Μεγάρου στις 20 Ιανουαρίου 1874. Όμως στα τέλη της δεκαετίας του 1880 ο Κωνσταντίνος Ζάππας αναθέτει στον Θεόφιλο Χάνσεν τη σύνταξη καινούριου σχεδίου, με την πρόθεση να κάνει εν ανάγκη θυσίες σε βάρος του ήδη οικοδομηθέντος τμήματος.

Κάτι οι ανταγωνισμοί μεταξύ των γνωστότερων αρχιτεκτόνων της εποχής και από την άλλη οι υπόνοιες για σοβαρές οικονομικές καταχρήσεις  το έργο όχι μόνο καθυστέρησε αλλά και διακόπηκε δυο φορές, με αποτέλεσμα τα εγκαίνια  να τελεστούν με κάθε επισημότητα στις 20 Οκτωβρίου 1888.
Ως προς την υψηλή αισθητική και αρχιτεκτονική του αξία το Ζάππειο Μέγαρο είναι ένα αριστούργημα του νεοκλασικισμού , με πρόπυλο κορινθιακού ρυθμού. Στις αρχές του 20^ου αιώνα αποτελούσε τοπόσημο της Αθήνας με συνδυασμό με την τριτοξωτή λίθινη γέφυρα του Ιλισσού, η οποία ήταν και αυτή δωρεά του Ευαγγελή Ζάππα.

https://www.zappeion.gr/

 

 

 

Ποιοι αρχαιολογικοί θησαυροί παρουσιάζονται στη Μασσαλία;

 

"Γη! Μυθικοί σταθμοί στη Μεσόγειο" είναι ο τίτλος της έκθεσης που διοργανώνεται στο Μουσείο Ιστορίας της Μασσαλίας, ενός μεγάλου λιμανιού της νότιας Γαλλίας με έντονο ελληνικό χρώμα, αφού η πόλη ιδρύθηκε από αρχαίους Έλληνες αποίκους προερχόμενους από την Φώκαια της Ιωνίας. Στην έκθεση παρουσιάζεται η υπέροχη συλλογή αρχαιοελληνικών αμφορέων από το Τμήμα Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαίων Αντικειμένων της γαλλικής Εθνικής Βιβλιοθήκης. Παράλληλα, εξετάζονται οι ανασκαφικές εργασίες των Προβηγκιανών ευγενών από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα, όπως και οι πρόσφατες ανασκαφές αρχαιολόγων στη Μασσαλία. 

 

 Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

 

Μασσαλία και αμφορείς

 

Η Μασσαλία διαθέτει πολλούς αρχαιοελληνικούς αμφορείς, καθώς το λιμάνι αυτής της "παγκόσμιας πόλης" στην αρχαία Μεσόγειο ανέπτυξε πλήρως το εμπόριο τέτοιων αντικειμένων, ενώ βοήθησε στην αντιγραφή των ζωγραφικών απεικονίσεών τους από τους λαούς της δυτικής Ευρώπης. 

Τα εκθέματα προσφέρουν εικόνες από μύθους και ηρωικές ιστορίες, σημεία αναφοράς ενός πολιτισμού που ακόμα επιζεί στη Μασσαλία, 2.600 χρόνια μετά από την ίδρυση της πόλης. 

Ευρισκόμενες σε μικρή απόσταση από τα ελληνιστικά κτίσματα που κυριαρχούν στον χώρο του αρχαίου λιμανιού, οι αίθουσες του Μουσείου Ιστορίας της Μασσαλίας είναι μια τοποθεσία υψηλού συμβολισμού για την έκθεση των αμφορέων. 

Εκτός από την συλλογή της γαλλικής Εθνικής Βιβλιοθήκης, στην έκθεση παρουσιάζονται αμφορείς από ανασκαφές που έγιναν στη Μασσαλία. Πολλά εκθέματα από τις δύο συλλογές προέρχονται από τα ίδια εργαστήρια και τους ίδιους καλλιτέχνες, όμως η θεματολογία τους ποικίλει και "αποζημιώνει" ακόμα και τους πιο απαιτητικούς λάτρεις της αρχαίας ελληνικής τέχνης.     

 

 

 

Εκθέματα

 

Στα πολλά αριστουργήματα που εκτίθενται στη Μασσαλία περιλαμβάνονται και τα εξής:

 

- Ερυθρόμορφος αμφορέας που απεικονίζει τον μικρό Οιδίποδα να στέκεται στον ώμο του Ευφορβίου, του βοσκού που ανακάλυψε τον Οιδίποδα εγκαταλελειμμένο στο όρος Κιθαιρών. Το εν λόγω αντικείμενο κατασκευάστηκε από αττικό εργαστήριο τον 5ο αιώνα π.Χ. 

 

- Μελανόμορφος αμφορέας στον οποίο φαίνεται ο Ηρακλής να πολεμά τον Γηρυόνη. Κατασκευάστηκε επίσης στην Αττική την περίοδο 540 - 530 π.Χ.

 

-  Αμφορέας με τον Διόνυσο δίπλα σε έναν αμπελώνα, κατασκευής ετρουσκικού εργαστηρίου τον 6ο αιώνα π.Χ. 

 

-  Αττικός αμφορέας όπου ο Θησέας σκοτώνει τον Μινώταυρο, 530 - 510 π.Χ.

 

- Αττικός ερυθρόμορφος κύλικας με απεικόνιση της Γιγαντομαχίας, 480 - 470 π.Χ.

 

- Κρατήρας με την Αποθέωση του Ηρακλή. Το εν λόγω αριστούργημα κατασκευάστηκε σε εργαστήριο της Αττικής τον 5ο αιώνα π.Χ.

 

- Κάνθαρος με το κεφάλι του Ηρακλή, ζωγραφισμένος από τον καλλιτέχνη Συρίσκο το 490 π.Χ. 

 

- Ρυτό με κεφαλή βοδιού και διακοσμητική ζωγραφική παράσταση που απεικονίζει γρύπα να επιτίθεται σε άλογο, εργαστήριο της Απουλίας, περίπου 350 - 330 π.Χ. 

 

- Ερυθρόμορφη οινοχόη με τον Διόνυσο και την Αριάδνη, έργο του ζωγράφου Νιοβίδη τον 5ο αιώνα π.Χ. 

 

- Λήκυθος που απεικονίζει τη Μέδουσα να αποκεφαλίζεται από τον Περσέα, αττικό εργαστήριο γύρω στο 530 π.Χ. 

 

- Κύλικας με παράσταση του Οδυσσέα που τυφλώνει τον Πολύφημο, εργαστήριο της Λακωνίας, περίπου 560 π.Χ.

 

- Ερυθρόμορφο πιάτο με Σάτυρο και την επιγραφή ΕΠΙΚΤΕΤΟΣ ΕΓΡΑΦΣΕΝ [Ο Επίκτητος σχεδίασε], αττικό εργαστήριο γύρω στο 520 π.Χ.

 

 

Σημειώνεται πως ο τίτλος "Γη! Μυθικοί σταθμοί στη Μεσόγειο" αναδεικνύει το θέμα της ναυτικής εξερεύνησης των αρχαίων Ελλήνων και επίσης μιλά για την αποκλειστικότητα της κεραμικής τέχνης στην έκθεση.  Ο επισκέπτης αντικρίζει τις ποιητικές εικόνες που οι αμφορείς του παρουσιάζουν, ενώ μαθαίνει για όλες τις πολιτιστικές, καλλιτεχνικές και ιστορικές αξίες της αρχαίας ελληνικής κεραμικής.

Πηγές

Musee d'Histoire de Marseille

https://archaeologynewsnetwork.blogspot.com

Η Μάχη των Θερμοπυλών και η Ναυμαχία της Σαλαμίνας "ξαναζωντανεύουν" στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Η προετοιμασία τελείωσε (δείτε το βίντεο) και τα 105 αρχαία έργα και ένα ομοίωμα αθηναϊκής τριήρους του 5ου αιώνα π. Χ. βρίσκονται έτοιμα προς τέρψην και ψυχαγωγία των επισκεπτών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου!

Το μουσείο φιλοξενεί τη νέα περιοδική έκθεση «Οι Μεγάλες Νίκες. Στα όρια του Μύθου και της Ιστορίας» που ανοίγει αύριο τις πύλες της στο κοινό, Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2020.

 

Η έκθεση επιχειρεί να ρίξει φως στον  νικηφόρο αγώνα των Ελλήνων κατά των Περσών με έργα τόσο από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όσο και από άλλα μουσεία της Ελλάδας, όπως τα Αρχαιολογικά Μουσεία Άστρους, Θήβας, Ολυμπίας, καθώς και το Μουσείο Κοτσανά Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας.

 

Με ένα ψηφιδωτό από λαμπρές μάχες, θρύλους και δοξασίες, αλλά και  αναφορές στην τραγωδία, την ποίηση και την ιστοριογραφία, η αφήγηση του μουσείου μας μεταφέρει περιγραφές των αρχαίων συγγραφέων, χωρίς να ακολουθεί τα στερεότυπα της ιστορικής αναπαράστασης των μαχών.

 

Άξια αναφοράς είναι η συμμετοχή στην έκθεση μιας προτομής του Θεμιστοκλή, ρωμαϊκό αντίγραφο ενός πρωτότυπου έργου του 5ου αι. π.Χ., από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Όστιας (Parco Archeologico di Ostia Antica).

Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι Περσικοί Αγώνες αφού για πρώτη φορά οι Έλληνες προασπίστηκαν την ελευθερία τους με ενότητα και πλήρη συνείδηση της εθνικής τους ταυτότητας, με τις επιχειρήσεις της περσικής αυτοκρατορίας στον Ελλαδικό χώρο (490-479 π.Χ.). Επίσης,  αντανακλούν τη σφοδρή σύγκρουση δύο αντιθετικών πολιτικών συστημάτων και την αντιπαράθεση δύο διαφορετικών κοσμοθεωριών: Ο μυστικισμός της Ανατολής που αγνοεί την ανθρώπινη ουσία και από την άλλη η ανθρωποκεντρική πνευματική αρχή του Ελληνικού Κόσμου.

Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την πολεμική εξάρτυση των Ελλήνων οπλιτών και των Περσών, αφιερώματα των νικητών στα μεγάλα ιερά της αρχαιότητας, μεταξύ των οποίων και το κράνος του Μιλτιάδη, αιχμές βελών από το πεδίο της μάχης των Θερμοπυλών, θραύσματα αγγείων με ίχνη καύσης από την πυρπόληση της Αθήνας από τους Πέρσες και επιγραφές που θυμίζουν γνωστούς και άγνωστους πρωταγωνιστές των ιστορικών γεγονότων.

 

Η πτυχή της παρέμβασης του θείου αναδεικνύεται παρουσιάζοντας τις μυθικές δοξασίες, σύμφωνα με τις οποίες θεοί και θνητοί συνέργησαν για την επίτευξη της ολοκληρωτικής νίκης, βασισμένης στο αξιακό σύστημα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

 

Στην έκθεση αντικατοπτρίζεται και ο  απόηχος των Περσικών Πολέμων μέσα από  την εικονιστική τέχνη –αρχαία και σύγχρονη– και η ιδεολογική τους σημασία.

 

Ο επισκέπτης μπορεί να ταξιδέψει στον χρόνο παρατηρώντας το χάλκινο σύμπλεγμα του αλόγου με τον αναβάτη από το Αρτεμίσιο, εμπλεκόμενος στο διάλογο με  πέντε αριστουργηματικά αγγεία με παραστάσεις αθλητικών και μουσικών αγώνων.

 

Η έκθεση συνοδεύεται από επιστημονικό κατάλογο 512 σελίδων, έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, που περιλαμβάνει 18 δοκίμια έγκριτων επιστημόνων στον χώρο της αρχαιολογίας και της ιστορίας της τέχνης, που αναδεικνύουν τους τρόπους με τους οποίους οι Μεγάλες Νίκες των Περσικών Πολέμων επηρέασαν την πολιτική, την κοινωνία και την τέχνη.