Ποιά είναι η διπλή καλλιτεχνική επίδραση του Pierre-August Renoir στον γιο του, κινηματογραφιστή J.Renoir;

Πριν μερικά χρόνια λάτρεψα την ταινία Ζιλ Μπουρντό που σκιαγραφούσε την πατρική σχέση  του σπουδαίου ιμπρεσιονιστή Pierre-August Renoir με τον δευτερότοκο γιό του Jean. 
Μέσα από την ρομαντική ταινία "Renoir" ξεδιπλώνεται και μια δόση αλήθειας για η γνωριμία του υιού με την μούσα του καταξιωμένου πατέρα, την νεαρή από την Αλσατία, Αντρέ Χόεσλινγκ που έμελε να είναι η μελλοντική σύζυγος αλλά και πρωταγωνίστρια στις πρώτες ταινίες του( Catherine το 1924, όπως και το La Fille De L’ Eau /Whirlpool of Fate - 1925).

Η Dédée, το χαιδευτικό της προαναφερόμενης μούσας του Pierre-August Renoir,  αναγνωρίζεται σε πολλά έργα του  από την ροζ επιδερμίδα της και τους έντονους γοφούς της καθώς είχε ποζάρει και για τις λουόμενες.  Δεν είναι βέβαια μόνο μια γυναίκα που έδενε τις δυο σημαντικές αυτές προσωπικότητες που ξεχώρισαν ο καθένας στον τομέα του.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Μια έκθεση  στο Musée d'Orsay έρχεται να εξερευνήσει την καρποφόρα αλλά παράδοξη σχέση πατέρα και γιου από την σκοπιά των καλλιτεχνών. Τα σημεία τομής των έργων των δυο καλλιτεχνών  ξεπερνούν τα όρια της επίδρασης και της μεταφοράς.

Ο Jean «σφυρηλάτησε» την καλλιτεχνική του προσωπικότητα και καθιέρωσε την ανεξαρτησία του ως κινηματογραφιστής- άφησε τα σημάδια του στον γαλλικό κινηματογράφο με την εμβληματική αντιπολεμική ταινία «Η Μεγάλη Χίμαιρα», διερωτώμενος για την ζωγραφική του Renoir του πρεσβύτερου και τη καλλιτεχνική παραγωγής της γενιάς του , εν γένει του 19^ου αιώνα.

Η έκθεση «Renoir: Father and Son/ Painting and Cinema» /Renoir père et fils. Peinture et cinéma αποτελεί ένα νέο βλέμμα για τον ρόλο του στην διασπορά της Τέχνης του πατέρα του, τις σχέσεις των  δυο καλλιτεχνικών κόσμων αλλά και στη τέχνη του Jean ως κεραμίστα, την πρώτη ενασχόλησή του. Έργα ζωγραφικής, αποσπάσματα από ταινίες , φωτογραφίες, κοστούμια, αφίσες σχέδια και ντοκουμέντα παρουσιάζονται, πολλά από αυτά πρώτη φορά σε κοινό.

H σχέση τους

Πως ήταν δυνατόν να μην στιγματίσει  την προσωπικότητα του υιού αφού ο Pierre-August Renoir  άφησε έναν παλλόμενο μύθο που επηρέασε την ζωή και το έργο πολλούς άλλους καλλιτέχνες.

Ωστόσο δεν επισκιάστηκε από τον ογκόλιθο πατέρα του ο Jean Renoir καθώς έμεlλε να αναδείξει τον γαλλικό κινηματογράφο σε μια μορφή Τένχης ανάλογη της Λογοτεχνίας. Ο Ορσον Γουέλς  είχε αναγνωρίσει το πηγαίο ταλέντο του και τον είχε αποκαλέσει τον «σπουδαιότερο απ’ όλους τους σκηνοθέτες».

Η επίδραση στην αισθητική του

Το Barnes Foundation είχε παρουσιάσει το προηγούμενο διάστημα την εν λόγω έκθεση στις εγκαταστάσεις του στην Φιλαδέλφεια,εξετάζοντας την αισθητική επίδραση του Pierre-August Renoir στο κινηματογραφικό σύμπαν του Jean Renoir. Για παράδειγμα η αντίληψη του φυσικού φωτός, το παιχνίδισμα με το νερό και με  τα κλαριά των δέντρων, η οπτική αντίληψη, το πώς σαρώνει τις μορφές...

Άλλωστε στο τρόπο κινηματογραφικής παραγωγής του Jean συναντάμε την ηχώ των πρακτικών του πατέρα του, καθώς οι δυο τους μοιράζονται μοτίβα και πρακτικές –συμβολισμούς όπως το ποτάμι, η ψευδαίσθηση του  ανεπίσημου και αυθορμητισμός, όπως αναφέρει η  επιμελήτρια της έκθεσης  Cindy Kang.

Το γεγονός ότι ο κινηματογραφιστής δεν κατέγραψε με την κάμερα τον πατέρα του εξηγείται, καθώς εκείνος πέθανε το 1919, πριν ο Jean εξερευνήσει και καταπιαστεί με την κάμερα και το φιλμ.

Ωστόσο, η βιογραφία στην οποία επιδόθηκε «Renoir, My Father» αποτελεί κι ένα είδος δικής του αυτοβιογραφίας. Γράφοντας με απόσταση 20 χρόνο ήταν σε θέση να εκτιμήσει την επίδραση στη ζωή του ως καλλιτέχνη και ως ανθρώπου. Πρόκειται για μια σχέση βαθιάς αγάπης παρά το γεγονός ότι υπήρχε ένας φυσικός ανταγωνισμός.

Σημείο τομής: τα κεραμικά

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Pierre-August Renoir άρχισε ως γνωστόν την καριέρα του ζωγραφίζοντας πορσελάνες και φανάρια καθώς και διακοσμώντας χειροποίητες δημιουργίες, είχε ενθαρρύνει τους γιους του Coco και Jean να ασχοληθούν με την κεραμική και τους είχε φτιάξει ένα καμίνι.

Όταν έφυγε από τις Κάνες έφτιαξε το δικό του κ αμίνι και πούλησε κάποια έργα του στην γκαλερί του  Paul  Durand-Ruel, στο Παρίσι, εμπόρουΤένχης, που συσχετιζόταν με τους Ιμπρεσιονιστές. Μάλιστα, ο ιδρυτής του ομώνυμου  Ιδρύματοςστην Φιλαδέλφεια  αγόρασε τα κεραμικά από τον συγκεκριμένο έμπορο, εκτιμώντας την αισθητική τους . Επίσης είχε δείξει ενδιαφέρον να προβεί σε αγορές έργων ζωγραφικής του Renoir που είχαν κληρονομήσει οι γιοί του.Λέγεται ότι άφησε πίσω 720 πίνακες, εκ των οποίων 44 αγόρασε ο συλλέκτης Albert Barnes καθώς και σχέδια, καθώς ο συλλέκτης είχε εμμονή με τον εν λόγω καλλιτέχνη.

 Έως 27 Ιανουαρίου.

www.musee-orsay.fr , www.barnesfoundation.org, www. freemansauction.com, www.mutualart.com