Στην καρδιά της Πλάκας στέκει διακριτικά αλλά επιβλητικά ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου του Ραγκαβά. Στην οδό Πρυτανείου, λίγα βήματα από τα Αναφιώτικα και τους πρόποδες της Ακρόπολης, ο ναός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Αθήνας, ένα αρχιτεκτονικό και ιστορικό κόσμημα που αξίζει να ανακαλύψει κανείς.
Ιστορική ταυτότητα: Από τον Λέοντα Ραγκαβά στον Μοροζίνι
Ο ναός χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 11ου αιώνα και θεωρείται έργο του Λέοντα Ραγκαβά, μέλους της επιφανούς βυζαντινής οικογένειας των Ραγκαβάδων. Το όνομά του είναι χαραγμένο σε μικρό κίονα που βρέθηκε στον τρούλο: «ΛΕΩ(Ν)Τ(ΟΣ) ΡΑΝΚΑΒΑ». Πιθανολογείται μάλιστα σύνδεση με τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Α΄ Ραγκαβέ (811–813), γεγονός που προσδίδει στον ναό επιπλέον ιστορικό βάρος.
Η ιστορία του ναού είναι πολυτάραχη. Το 1687, κατά την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Βενετό στρατηγό Φραντσέσκο Μοροζίνι, μέρος του μνημείου καταστράφηκε από οβίδα. Όπως πολλοί ναοί της Αθήνας, έτσι και ο Άγιος Νικόλαος υπέστη αλλεπάλληλες επεμβάσεις, με σημαντικότερη την προσθήκη του παρεκκλησίου της Αγίας Παρασκευής στη νότια πλευρά.
Αρχιτεκτονική: Ο «αθηναϊκός» τύπος και η πλινθοπερίκλειστη τεχνική
Ο ναός ανήκει στον τύπο του απλού εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο και τέσσερις κίονες, χαρακτηριστικό της βυζαντινής αρχιτεκτονικής του 11ου αιώνα. Ο τρούλος είναι οκτάγωνος, «αθηναϊκού» τύπου, με μονόλοβα παράθυρα και κομψούς κιονίσκους που ενώνονται με τοξωτά γείσα. Η τοιχοποιία ακολουθεί το πλινθοπερίκλειστο σύστημα, όπου οι λίθοι περικλείονται από τούβλα, δημιουργώντας ένα αισθητικά αρμονικό και τεχνικά ανθεκτικό αποτέλεσμα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην κατασκευή του ναού έχουν χρησιμοποιηθεί και αρχαία υλικά, όπως κιονόκρανα, ενώ στο εσωτερικό σώζονται παραλλαγές του κορινθιακού ρυθμού. Παρά τις επεμβάσεις του 19ου αιώνα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία κατάφερε το 1979–80 να αποκαταστήσει σημαντικά την αρχική μορφή του ναού, αποκαλύπτοντας τον αυθεντικό τρούλο και την βόρεια τοιχοποιία.
Η καμπάνα της ελευθερία
Ο ναός δεν είναι μόνο αρχιτεκτονικό μνημείο, αλλά και σύμβολο εθνικής μνήμης. Στις 24 Μαΐου 1833, όταν τα οθωμανικά στρατεύματα παρέδωσαν την Ακρόπολη, η καμπάνα του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά χτύπησε για πρώτη φορά μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς, σηματοδοτώντας την απελευθέρωση της Αθήνας και την έναρξη μιας νέας εποχής.
Γιατί αξίζει να τον επισκεφθείς
Ο Άγιος Νικόλαος Ραγκαβά δεν είναι απλώς μια εκκλησία. Είναι ένα ζωντανό μνημείο που ενώνει το βυζαντινό μεγαλείο με την νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Η θέση του, η αρχιτεκτονική του, η ιστορία του και η ατμόσφαιρα που αποπνέει τον καθιστούν ιδανικό προορισμό για κάθε επισκέπτη που θέλει να νιώσει την ψυχή της Αθήνας.
πηγές : religiousgreece.gr, peptousia.gr, byzantineathens.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου