Κώδωνας του κινδύνου για την Γυάρο από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού

  

Στο άνυδρο τοπίο της Γυάρου, που ο αέρας φυσάει την Ιστορία μέσα από τείχη σιωπηλά, κάθε πέτρα φέρει το βάρος μιας ανθρώπινης ανάμνησης. Το νησί αυτό, σύμβολο εξορίας, καταναγκαστικής εργασίας και ακραίου πόνου, βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο όχι για όσα συνέβησαν, αλλά για όσα απειλούν να το παραχαράξουν. Με κοινή επιστολή τους, η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) προειδοποιούν: η ιστορική φυσιογνωμία της Γυάρου απειλείται σοβαρά από νέες οικοδομικές επεμβάσεις και ενεργειακά σχέδια, που παρακάμπτουν την προστατευτική νομοθεσία και αποσιωπούν τον χαρακτήρα του τόπου ως μνημείου.

Αντιδράσεις για το νέο Προεδρικό Διάταγμα – Ζώνες δόμησης γύρω από τις φυλακές

Οι δύο φορείς εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για το νέο Προεδρικό Διάταγμα που παρουσιάστηκε προς διαβούλευση, καθώς αυτό επιτρέπει δόμηση ακόμα και σε κρίσιμες περιοχές, περιμετρικά των πρώην φυλακών. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, η νήσος Γυάρος κινδυνεύει να μετατραπεί σε «πεδίο επενδύσεων», με λιμενικά έργα και εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αγνοώντας τις ιδιαιτερότητες και την ιστορική επιβάρυνση του τόπου.

Ο διαγωνισμός "Arxellence 4" και οι αντιδράσεις της επιστημονικής κοινότητας

Παράλληλα, ο διεθνής διαγωνισμός ιδεών "Arxellence 4", ο οποίος τελεί υπό κρατική αιγίδα, εντείνει την ανησυχία. Παρότι επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ενεργειακά αυτόνομων εγκαταστάσεων, η προσέγγισή του δεν λαμβάνει υπόψη τη συλλογική μνήμη της Γυάρου ούτε την ανάγκη θεσμικής προστασίας του νησιού ως ιστορικού τόπου. Οι φορείς καλούν σε επανεξέταση των σχεδίων ώστε να μη θυσιαστεί η ιστορικότητα στο βωμό του επενδυτικού οράματος.

Αιτήματα ΕΜΠ και ΕΛΛΕΤ για την ουσιαστική προστασία της Γυάρου

Η Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ και η ΕΛΛΕΤ καταθέτουν συγκεκριμένες προτάσεις:

– Θεσμική και ουσιαστική προστασία του νησιού

– Κήρυξη της νήσου Γυάρου ως αρχαιολογικού και ιστορικού χώρου

– Επιστροφή στη μελέτη του ΕΜΠ για ήπιες παρεμβάσεις ανάδειξης της μνήμης

Οι φορείς υπογραμμίζουν ότι η Γυάρος δεν ανήκει σε καμία «αναπτυξιακή στρατηγική»· ανήκει στη συλλογική μνήμη. Η προστασία της αποτελεί υποχρέωση απέναντι στην Ιστορία και τη Δημοκρατία.