Δεν λησμονώ ...μια έκθεση με τρεις αφηγητές

Ο λαός που δεν θυμάται την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει...δεν θυμάμαι ποιος το είπε καθώς μπαίνω στην αίθουσα του Ζάππειου Μεγάρου, απλά μου ήρθε στο μυαλό. Και πως να ξεχάσεις τέτοιο τραύμα! "Δεν λησμονώ" γράφει η αφίσα που προσπέρασα, αλήθεια και να θέλαμε μπορούμε να ξεχάσουμε; Οι εικόνες από τους ήρωες, πολεμιστές και απλούς πολίτες που θυσίασαν την ζωή τους για την ελευθερία, κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα  έχουν παγώσει στο χρόνο, έχουν εντυπωθεί στη συλλογική μας μνήμη. Έχουν γίνει μάρτυρες που μιλούν χωρίς λέξεις  μέσα από τα σκιθρωπα πρόσωπα των ανθρώπων, τον πόνο, τον φόβο τους. Και ιδιαίτερα σήμερα οι κατοχικές

εικόνες των πεινασμένων στην Αθήνα δεν απέχουν πολύ από την σημερινή πραγματικότητα, εκείνες των αστέγων που κείτονται στα πεζοδρόμια. Επίκαιρη η έκθεση και συνάμα μοιάζει ειρωνικό να μιλάμε για ελευθερία, ενώ συζητάμε εκ νέου για διαπραγματεύσεις για την περικοπή του χρέους,  νέα μνημόνια και grexit...με τους ευρωπαίους εταίρους και τους θεσμούς!

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Μνήμη και λήθη, ιστορία μέσα από εικόνες... η ιστορική έκθεση φωτογραφίας  "Δεν λησμονώ...μια εικόνα χίλιες λέξεις"

φιλοξενεί τρεις αφηγήσεις- τρεις αίθουσες, μια διοργάνωση της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας "Δεν Λησμονώ", με αφορμή τη "Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολολαυτώματος". Η πρώτη θεματική περιλαμβάνει υλικό από την πρεσβεία της Πολωνίας, τιμώμενης χώρας, ένα αφιέρωμα στο Άουσβιτς, τα θυματα των ναζιστικών θηρωδιών και άγνωστες πτυχές. Τόσοι πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τόσο μικρό τόπο και τοσο σύντομο χρονικό διάστημα γράφει ο επιμελητής της έκθεσης!
Στην επόμενη αίθουσα ακολουθεί αφιέρωμα από το Εβραϊκό Μουσείο με φωτογραφίες κείμενα, αναλύσεις και ένα διαδραστικό βίντεο για τις περιόδους πριν το πόλεμο κατά την διάκρεια μετα τον Β' Π.Π. σε οθόνη αφής και μαρτυρίες Ελλήνων Εβραίων από το Άουσβιτς.
Στην ίδια αίθουσα φιλοξενείται ακόμη φωτογραφικό υλικό από το Άουσβιτς και στις δυο τελευταίες αίθουσες παρουσιάζεται φωτογραφικό υλικό από τις θηριωδίες των Ναζί στην Ελλάδα: Καλάβρυτα Δίστομο Κομμένο Άρτας Κρήτη κ.ά.. Το  εν λόγω υλικό προέρχεται από τα γερμανικά αρχεία που τράβηξαν στρατιώτες κατά τη διάρκεια παραμονής και της δράσης τους στην κατεχόμενη Ελλάδα.


Στρατόπεδα συγκέντρωσης - Άουσβιτς

Ο Χίτλερ αφού κατάφερε να επικρατήσει προπαγανδίζοντας για την εξολόθρευση του κομμουνισμού στην Ευρώπη επιτέθηκε τη 1η Σεπτεμβρίου του 1939 στην Πολωνία εξαφανίζοντας την από το χάρτη, αφού την μοιράστηκε με τις Σοβιετικούς. Μαζικές συλλήψεις, διωγμοί και κατατρεγμός των πολιτών της Πολωνίας αρχίζει με τις φυλακές να γεμίζουν όσους τολμούσαν να ορθώσουν ανάστημα στον κατακτητή. Η ανώτερη ιεραρχία των SS αποφασίζει να χτίσει μια νέα φυλακή- στρατόπεδο το Άουσβιτς αρχικά για πολιτικούς κρατούμενους που έμελλε να γίνει σύμβολο

του ολοκαυτώματος  και της μαζικής καταστροφής των Εβραίων. Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι στον εν λόγω τόπο άφησα πιο νωρίς την τελευταία τους πνοή  χιλιάδες Πολωνοί (σχεδόν μέχρι το 1942) και Σοβιετικοί, όσοι τόλμησαν να αντισταθούν όχι μόνο η ελίτ της διανόησης αλλά και κάθε πολίτης της ενεργής δράσης.  Μετά το 1942 στο Άουσβιτς φυλακίζονται Εβραίοι, μάρτυρες του Ιεχωβά καθώς ομοφυλόφιλοι και Ρομά, αφού ο Χίτλερ κατατάσσει τον άνθρωπο σύμφωνα με την εθνική καταγωγή του. Στην ίδια χαμηλή κατάταξη έχει και τους Σλάβους που τους θεωρεί  με λιγότερο δημιουργικές ικανότητες πλησιάζοντας κατά την θεωρία του τον υπάνθρωπο. Στην χαμηλότερη θέση υποδεικνύει τους Εβραίους κατηγορώντας τους για κάθε δεινό της Ευρώπης. Γι' αυτό και θα εμπνευστεί τη τελική λύση δηλαδή τα κρεματόρια. Έτσι το 1942 οι Εβραίοι της Γερμανίας μεταφέρονται με μια βαλίτσα και με την υπόσχεση οτι θα εργαστούν εκεί.
Σημειώνεται ότι στους θαλάμους αρείων χάθηκαν 232 χιλιάδες παιδιά, τα 11χιλιάδες ήταν

Ρομά.
Η έκθεση αναφέρει ακόμη στις συνθήκες ζωής στα στρατόπεδα, στην πείνα, στην καταναγκαστική εργασία σχεδόν δουλεία, τον εκφοβιμό, τις σκληρές τιμωρίες, τα πειράματα σε βάρος τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην γύρω περιοχή από το στρατόπεδο οι κάτοικοι των οκτώ χωριών είχε απλώσει ένα δίκτυο αλληλεγγύης είτε μέσα από την οργάνωση αποδράσεων είτε με τη προμήθεια τροφής. Επίσης από τα 5 εκ Σοβιετικών στατιωτών που αιχμαλωτίστηκαν, τα 3 εκ. πέθαναν σε αιχμαλωσία , οι δε 15 χιλιάδες στο Άουσβιτς.

Οι Έλληνες Εβραίοι

Στο δεύτερο μέρος της έκθεσης που έχει επιμεληθεί το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας παρουσιάζεται το ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων, και ιδιαίτερα των σεφαραδιτών της Θεσσαλονίκης: εκτοπισμού, γκετοποίηση  απαλλοτρίωση της περιουσίας τους, δημόσιους εξευτελισμός κ.ά. Οι περισσότεροι έχουν δει ασπρόμαυρες εικόνες από την συγκέντρωση αρρένων Εβραίων  στις 11 Ιουλίου του 1942 στην πλατείας Ελευθερίας και  οι οποίοι στάλθηκαν στα κάτεργα. Επίσης, Γερμανοί και δήμος της πόλης κατέστρεψαν το εβραϊκό νεκροταφείο με το πρόσχημα του αστικού σχεδιασμού. Το 1943 άρχισαν οι αποστολές μέσω σιδηροδρόμων σε στρατόπεδα οι εικόνες των Θεσσαλονικιών Εβραίων να στοιβάζονται τάραξε τους υπαλλήλους των σιδηροδρόμων και οι φήμες άρχισαν να φουντώνουν, αλλά τελικά ολοκληρώθηκαν 19 σιδηροδρομικές αποστολές. Από αυτούς κάποιοι με ισπανική καταγωγή κατάφεραν να σωθούν από το στρατόπεδο Μπερκένυ-Μπέλσεν κατόπιν διπλωματικών πιέσεων και βρήκαν καταφύγιο στην Ισπανία.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θεματικές για την αντίδραση της ελληνορθόδοξης εκκλησίας, η αλληλεγγύη των κατοίκων της Ζακύνθου που προστάτευσαν τους συμπατριώτες τους και η αντιστασιακή δράση των Εβραίων.


Αιματοβαμένα χωριά

Λιγκιάδες στα Γιάννενα, Βιάννος στο Ηράκλειο, Κονομαρί στα Χανιά, Αετός Μεσσηνίας, Κρυοπηγη Πρέβεζας εικόνες θανάτου και καταστροφής, εγκλήματα και

κρεμάλες... εικόνες καταγράφουν την δυστυχία που προκάλεσε σε αιματοβαμμένα χωριά και στην Αθήνα η γερμανική κατοχή: Αποστεωμένοι στα νησιά του Αιγάιου από την πείνα... Νεκροί και πεινασμένοι στα πεζοδρόμια της Αθήνας... Τα συσσίτια σε Αθήνα και Πειραιά! Η επίταξη των τροφίμων και πρώτων υλών προκάλεσε την τρομακτική άνοδο των τιμών τους και σαφώς την έκρηξη του πληθωρισμού. Ένας μεγάλος λιμός θα στοιχίσει 300.000 ανθρώπινες ζωές.πρώτες ύλες και υποδομές καταληστεύτηκαν, ενώ προκλήθηκαν καταστροφές σε δρόμους, γέφυρες, δάση ακόμη και σε μνημεία της πολιτιστικής κληρονιμάς, ενώ η αρχαιοκαπηλία άνθισε. Το βαρύτερο τίμημα πλήγωσαν τα χωριά που προέβαλαν αντίσταση: βασανιστήρια, σφαγές και μαζικές εκτελέσεις σε 90 πόλεις και χωριά!




Ζάππειο
10π..μ.- 8μ.μ.

Έως 3 Φεβρουαρίου