Τα πιο σπουδαία ταφικά εκθέματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Κεραμεικού

Το ημίφως πέφτει απαλά σαν σεντόνι πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, ενώ η  Πανσέληνος ανεβαίνει από τον Υμηττό και δίνει άλλη διάσταση στο τοπίο.  Τα  «μυστικά» του στους νυχτερινούς επισκέπτες  «αποκάλυψε» το Αρχαιολογικό Μουσείο του Κεραμεικού που βρίσκεται μέσα στον ομώνυμο αρχαιολογικό χώρο, καθώς παρέμεινε ανοιχτό για το κοινό κατά την χθεσινή αυγουστιάτικη Πανσέληνο.  

Μοναδική ευκαιρία για να αντικρίσουμε τα εκθέματα, σχεδόν αποκλειστικά ταφικού χαρακτήρα, με μια άλλη ματιά, επηρεασμένη από το νυχτερινό σκοτάδι. Μάλιστα τα εν λόγω ταφικά εκθέματα θεωρούνται τα καλύτερα στο είδος τους στην ελληνική επικράτεια!

Και πώς να μην ξεχωρίζουν, αφού καταδεικνύουν με πόση ευαισθησία και περηφάνια οι Αρχαίοι Έλληνες αντιμετώπιζαν τον θάνατο!

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Συγκίνηση με περιβάλει καθώς κοιτώ το μαρμάρινο επιτύμβιο ανάγλυφο της Αμφαρέτης

με το εγγόνι της (430/420 π.Χ.) και θαυμάζω με πόση στοργή η γυναικεία μορφή κρατά το νεκρό μωρό που συνάντησε στα Ηλύσια Πεδία! Δεν μπορώ να μην σταθώ μπροστά από τη μαρμάρινη επιτύμβια στήλη του Δεξίλεω (394/393 π.Χ.) που βρίσκεται επίσης στην πρώτη αίθουσα και σχεδόν να υπνωτιστώ από την ρωμαλεότητα του νέου που έπεσε στην μάχη της Κορίνθου 394 π.Χ.. Πως το μυαλό μου να μην ανατρέξει στην μακρά μας παράδοση: Η στάση αλλά και η ορμή του μου θυμίζει την βυζαντινή εικονογραφία του Άη Γιώργη και του Αγίου Δημητρίου!  

Το κτίριο

Ο φωτισμένος προαύλιος χώρος του λιτού ισόγειου κτηρίου που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, εκτάσεως 38.500 τ.μ., άλλοτε νεκροταφείο της πόλης-κράτους της Αθήνας, έμοιαζε με φωτεινή παραφωνία μέσα στην ησυχία . Το ισόγειο κτίσμα διαθέτει μόνο τέσσερις αίθουσες,  καθώς κτίσθηκε το 1937, με σχέδια του H. Johannes και δωρεές του Gustav Oberlaender. Αργότερα στη δεκαετία του 1960 επεκτάθηκε με την υποστήριξη των αδελφών Boehringer .

Οι επιμελημένες σκιές από τους φωτισμούς πάνω στα εκθέματα (κυρίως 4^ου π..Χ αιώνα)  στο προαύλιο με προκαλούν να τα φωτογραφίσω κι εντυπωσιάζομαι από το πλήθος και τη διαφορετικότητα των αναθηματικών στολισμών που επέλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι.

Τα εκθέματα

Δεν είναι μόνο τα ταφικά αλλά και τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής, τα όστρακα, μικρά πήλινα κομμάτια - που χρησιμοποιούσαν στην Αρχαία Αθήνα  όταν  ήθελαν να εξοστρακίσουν κάποιο αλλά και το σπάνιο αντικείμενο  για τις κατάρες (μολύβδινη θήκη που περιέχει κούκλα με δεμένα άκρα και στο εσωτερικό της χαραγμένα τα ονόματα αυτών που είχε καταραστεί)!

 Βέβαια υψηλής τέχνης αντικείμενα ξεχωρίζουν όπως η Τεφροδόχος αμφορέας της πρώιμης γεωμετρικής εποχής (860-840 π.Χ.) αλλά και η Λήκυθος του Άμαση που εικονίζει τον Διόνυσο και δύο σατύρους (550 π.Χ.)! Σημειώνεται ότι τα εκθέματα της Γεωμετρικής περιόδου θεωρούνται τα πιο χαρακτηριστικά του Κεραμεικού, ο οποίος ως περιοχή είχα χαρακτηριστεί για τον άργιλο του και σύμφωνα με τον Ηρόδοτο πήρε το όνομά του και γι’ αυτό φιλοξένησε περίφημα κεραμοποιεία! Σύμφωνα με τον Παυσανία ο δήμος Κεραμεικού πήρε το όνομά του από τον μυθικό ήρωα Κέραμο γιο του Διονύσου και της Αριάδνης. 

Η περιήγηση

Κατά την είσοδο στο μουσείο με μάγεψαν οι επιτύμβιες στύλες, όπως προανέφερε  αλλά και εκείνη της Δημητρίας και της Παφίλης (350π.Χ.) που με το μακάριο ύφος τους με μετέφεραν σε άλλη διάσταση. Την προσοχή μου απέσπασαν  το αρχαϊκό λιοντάρι (525-550 π.Χ.), τα μυστηριακά όντα-οι σφίγγες  κι ο αρχαικός κούρος του Διπύλου που λέγεται ότι είναι σχεδόν ίδιος με εκείνον που εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.

Οι σκέψεις μου έτρεχαν σε ταυρομαχίες και ταυροκαθάψια καθώς κοιτάζω τον μαρμάρινο ταύρο  στο αίθριο,  ο οποίος είναι επιτάφιο μνημείο του Διονυσίου από τον Κολυττό-γειτονικό δήμο του Κεραμεικού. Στους φωτεινούς διαδρόμους που ακολούθησα θαύμασα αγγεία και ταφικά κτερίσματα της προϊστορικής κυρίως περιόδου (2.500-1000 π.Χ.), της προ-γεωμετρικής περιόδου(1050-900 π.Χ) και της γεωμετρικής περιόδους (900-700 π.Χ.).
 Το βλέμμα  μου κέντρισαν εντυπωσιακές πυξίδες με ίππους,  με μαιάνδρους και αριστερόστροφες σβάστικες, αλλά και αγγεία, με ανθρωπόμορφη και ζωόμορφη απεικόνιση  που αντικατοπτρίζουν  την εικονιστική θεματογραφία στην αττική κεραμική.

Κύλικες, κρατήρες κι οινοχόες στη  τελευταία αίθουσα  που φιλοξενεί ευρήματα της κλασσικής αγγειογραφίας. Ανάμεσα στα μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία ξεχωρίζουν η ερυθρόμορφη οινοχόη του ζωγράφου Αίσωνος και η υδρία του ζωγράφου Μειδία που απεικονίζει την Ελένη ανάμεσα στις αδερφές της.

Είσοδος από τον πεζόδρομο της  Ερμού 148,
 κοντά από Πειραιως

Τρ-Κυρ: 08:00-15:00 
Δευτ: Κλειστά 

Τηλ 210 3463552

Πρόσβαση Γραμμή 3 Μετρο, στάση Θησειίο ΗΣΑΠ

Ιστορικές και χρηστικές πληροφορίες με πηγή : odysseus.culture.gr, athensinfo.gr