Στους εντυπωσιακότερους αρχαιολογικούς χώρους των δυτικών Βαλκανίων συγκαταλέγεται η Αμάντια, μια ελληνιστική πόλη της αρχαίας Ηπείρου που βρίσκεται εντός της σημερινής Αλβανίας. Η αρχαία Αμάντια κατείχε σημαντική αμυντική θέση, ευρισκόμενη πάνω από την κοιλάδα του ποταμού Αώου προς τα ανατολικά, καθώς και επί της οδού προς τα παράλια και τον Κόλπο του Αυλώνα.
Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου
Αρχαιολογικός χώρος
Η αρχαία Αμάντια περιλαμβάνει έναν αρχαίο ελληνικό ναό της Αφροδίτης, το θέατρο και το στάδιο. Στον αρχαιολογικό χώρο υπάρχουν επίσης μια ακρόπολη περιτριγυρισμένη από τείχη, φτιαγμένα από πολυγωνικές πέτρες, μια πρωτοχριστιανική βασιλική καθώς και μνημειώδεις τάφοι σε διάφορα στυλ. Αυτοί οι τάφοι δυστυχώς συχνά υπόκεινται σε κλοπή και βανδαλισμούς, καθιστώντας επιτακτική την προστασία αυτού του εξαιρετικής ομορφιάς αρχαιολογικού πάρκου. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα σωζόμενα αρχαία ερείπια βρίσκονται στο χωριό Πλότσε, σε απόσταση 34 χιλιομέτρων βόρεια και ανατολικά της παραθαλάσσιας πόλης του Αυλώνα (Βλόρε στα αλβανικά).
Ναός της Αφροδίτης
Ο δωρικού ρυθμού ναός της θεάς Αφροδίτης κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. και σε αυτόν οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ορισμένες αρχαιοελληνικές επιγραφές. Αν και δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για την ιστορία της Αμάντιας μετά την ελληνιστική και την ρωμαική περίοδο, εκτιμάται ότι κατά τον 5ο ή 6ο αιώνα, το αρχαίο ιερό της Αφροδίτης αντικαταστάθηκε από μια χριστιανική βασιλική.
Παράλληλα, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα στην Αμάντια είναι η στήλη του τοπικού θεού της γονιμότητας. Το εν λόγω εύρημα εκτίθεται στο αρχαιολογικό τμήμα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου της Αλβανίας, ενώ άλλα αρχαία αντικείμενα από την περιοχή βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Τιράνων.
Στάδιο
Το καλύτερα διατηρημένο κτίσμα της αρχαίας Αμάντιας είναι το στάδιο, μήκους 60 μέτρων και πλάτους 12,5 μέτρων. Το εν λόγω στάδιο έχει 17 σειρές θέσεων στη μια πλευρά και 8 στην άλλη, έχοντας συνολική χωρητικότητα 4.000 θεατών.
Το στάδιο βρίσκεται περίπου 100 μέτρα κάτω από τον κυρίως αρχαιολογικό χώρο, στα νότια και ανατολικά του κέντρου της αρχαίας πόλης. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ότι το στάδιο χρησιμοποιείτο για αθλητικούς αγώνες, όπως αγώνες δρόμου, πυγμαχία, ακοντισμό και δισκοβολία.
Η κατασκευή του σταδίου έλαβε χώρα τον 3ο αιώνα π.Χ. και σύμφωνα με αρχαιολόγους και ιστορικούς, το κτίσμα παρέμεινε σε χρήση μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. (ύστερη ρωμαική περίοδος).
Ιστορία
Ο αρχαίος Έλληνας περιηγητής Παυσανίας αναφέρει ότι η Αμάντια ιδρύθηκε από Λοκρούς προερχόμενους από το γειτονικό Θρόνιο και Άβαντες προερχόμενους από την Εύβοια. Ο ιστορικός Στέφανος ο Βυζάντιος, παρομοίως, αποδίδει την ίδρυση σε, προερχόμενους από την Εύβοια, Άβαντες οι οποίοι "επέστρεφαν από τον Τρωικό Πόλεμο".
Εξάλλου, ο Ησύχιος αναφέρει πως επρόκειτο για ηπειρώτικο οικισμό. Ένας ιδρυτικός της μύθος φέρει τον Ελπήνωρα, ο οποίος απεβίωσε στη Τροία, να λειτουργεί ως νόστος και να ηγείται των αποίκων. Οι πολιτικοί τους ηγέτες έφεραν τίτλους όπως πρύτανις και γραμματεύς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πόλη ήταν περιτειχισμένη με τείχος μήκους περίπου 2.100 μέτρων. Ένα μεγάλο οχυρό ανεγέρθηκε, με δύο πύλες και δύο αμυντικούς πύργους, στα βόρεια του οικισμού.
Η ονομασία Αμάντια αναφέρεται για πρώτη φορά στην διάρκεια του 4ου αιώνα π.Χ. Η πόλη ευρίσκεται επάνω στην πλαγιά ενός υψηλού λόφου, ενώ μόνον η ακρόπολη του οικισμού του ήταν οχυρωμένη. Τον 3ο αιώνα π.Χ., η πόλη απέκτησε οικονομική ισχύ, ενώ ξεκίνησε να κόβει δικά της νομίσματα.
Οι κάτοικοι της πόλης ήταν γνωστοί υπό την ονομασία Αμαντιείς.
Η πόλη κατέστη μέρος της ρωμαϊκής επαρχίας της Νέας Ηπείρου και στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο αποτελούσε έδρα επισκόπου.
Μη αποτελώντας, πλέον επισκοπική έδρα, η Αμάντια είναι καταχωρημένη, σήμερα, από την Καθολική Εκκλησία ως τιμητική επισκοπή.
Πηγές
Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 5.22.3-5.22.4.
Hansen, Mogens Herman; Nielsen, Thomas Heine (2004). An Inventory of Archaic and Classical Poleis. Oxford University Press
Casson, S. Macedonia, Thrace and Illyria: their relations to Greece from the earliest times down to the time of Philip, son of Amyntas. Greenwood Press
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου