Ποιά είναι η μινωική πόλη του βουνού; Οι ανασκαφές, το ανάκτορο και το Ψηφιακό Μουσείο

 

Σ' ένα κατάφυτο παράδεισο στον Ψηλορίτη, ένα τοπωνύμιο Ζώμινθος, μαρτυρά ένα τεράστιο μινωικό οικισμό που φθάνει στα βάθη του χρόνου στα 1900-1400 π.Χ. .Μια μινωική πόλη σε βουνό, γεγονός αναπάντεχο καθώς είναι ο μοναδικός μέχρι στιγμής ανασκαμμένος ορεινός μινωικός οικισμός, εκτός από τα Μινωικά Ιερά Κορυφής εκεί που ανέβαιναν οι Μινωίτες προσκυνητές για να αποθέσουν αφιερώματα στους θεούς τους.

Το πολύπλοκο μινωικό τριόροφο ανάκτορο που φιλοξενούσε εκπροσώπους της δυναστείας της Κνωσού ξεπέρασε σε μέγεθος τους αρχικούς υπολογισμούς των αρχαιολόγων. Μάλιστα πριν τρία χρόνια  υπολογιζόταν στα 1.800 τ.μ. !

 Όπως ενημέρωσε φέτος η  Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιοτήτων Δρ. Έφη Σαπουνά -Σακελαράκη που πραγματοποιεί ανασκαφές στη Ζώμινθο του Ψηλορείτη, τον  Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, για την πορεία των φετινών δίμηνων συστηματικών ανασκαφών το υψηλότερο μινωικό παλάτι στη Ζώμινθο αποτελείται από 160 δωμάτια, ισόγεια και διώροφα. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις ανασκαφές στον εν λόγω χώρο είχε αρχίσει στο τέλος της 80’ από ο αείμνηστος  καθηγητής Αρχαιολογίας, Γιάννης Σακελαράκης.

Πρόκειται για μια μόνιμη βιοτεχνική εγκατάσταση με προηγμένη τεχνολογία σε 1.200 μ. υψόμετρο στον Ψηλορείτη η των Μινωιτών πιθανότατα για να εξυπηρέτησουν τους προσκυνητές του Ιδαίου Άντρου, ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά σπήλαια στην Κρήτη (4.000 π.Χ. μέχρι 1ο μ.Χ. αιώνα), το οποίο θεωρείται αντίστοιχης αξίας με τα μεγαλύτερα πανελλήνια ιερά γιατί είναι μια από τις σπηλιές που λέγεται ότι γεννήθηκε ο Δίας στην Κρήτη. Το συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο είχε ανασκάψει την ίδια περίοδο ο Σακελαράκης.

Εργαστήρια

Εκεί εντοπίστηκε ένα εργαστήριο κεραμικής, με όλα τα σύνεργα και τις ύλες του κεραμουργού του 16ου αι. π.Χ. στη θέση τους, από τον κεραμικό τροχό μέχρι την κτιστή δεξαμενή με το σιρωτό πηλό, κεραμουργών του Θραψανού. Στον αποθέτη απορριμμάτων από το κεραμικό εργαστήριο βρέθηκαν πολλά ρυτά, κύπελλα σε θραυσματική μορφή κ.λπ. 

Επίσης, έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη ενός εργαστηρίου επεξεργασίας χαλκού, με μια δεξαμενή επεξεργασίας χαλκού, πολλές κατασκευές μεγαλύτερες ή μικρότερες που δείχνουν τα διάφορα στάδια επεξεργασίας του εν λόγω υλικού και των αντικειμένων κατασκευής, αλλά και σιδηρούχες πέτρες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αείμνηστος Σακελλαράκης είχε βρει το εργαστήριο επεξεργασίας ορείας κρυστάλλου, δηλαδή ενός ιδιαίτερου πετρώματος με το οποίο είχαν στολίσει τον ανακτορικό χώρο. Οι Μινωίτες πίστευαν πως αυτός ο κρύσταλλος είχε μαγικές ιδιότητες. Επίσης, το χρησιμοποιούσαν για κατασκευή πολυτελών αντικειμένων, σφραγίδων κ.λπ.

 

Πάνω από το εργαστήριο επεξεργασίας χαλκού εντοπίστηκαν πολύ σημαντικά αντικείμενα, όπως ένα μενταγιόν και μία σφραγίδα ανάμεσα σε πλούσια κεραμική. Μπορεί οι σφραγίδες να συναντώνται στα νεκροταφεία διότι τις παίρνει μαζί του ο νεκρός, αλλά στην περίπτωση αυτή η πληθώρα των σφραγίδων μαρτυρά θρησκευτικά αφιερώματα. 

Συνεπώς στην θέση αυτή υπήρξε ένα  πολιτικό, πολιτιστικό και οικονομικό αλλά και θρησκευτικό κέντρο, το οποίο υποκαθιστούσε τους χειμερινούς μήνες το Ιδαίο Αντρο, όταν αυτό δεν ήταν προσβάσιμο, όπως μας διαφωτίζει η ύπαρξη χώρων λατρείας όπου βρέθηκε ρυτό σχήμα κεφαλής ταύρου αλλά και μεγάλος  αριθμός  τελετουργικών αγγείων (ρυτά, χάλκινες και οστέινες περόνες κ.λπ.). Ενδεχομένως εκεί κατοικούσαν τον χειμώνα οι ιερείς. 

 

Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει θραύσματα χρωματιστών κονιαμάτων τα οποία είναι τμήματα νέων τοιχογραφιών.  Οι τοιχογραφίες έχουν πουλιά, θαλάσσια τοπία με ψάρια κ.λπ. 

Τα κτίρια

Οι αίθουσες έχουν υπόστυλους κίονες με πεσσούς, είναι κυκλικές, με εκλεπτυσμένης μορφή και υψηλή αισθητική. Άξιες λόγου είναι οι μνημειώδεις κλίμακες οι οποίες οδηγούν από το ένα επίπεδο στο άλλο. 

Οι κατοικίες ανήκαν σε υψηλά πρόσωπα. Κάποιες από αυτές τις αίθουσες  διευκόλυναν τις συγκεντρώσεις, σύμφωνα με τις εστίες. Ομοίως με την Κνωσό υπάρχει και ένα δωμάτιο με υφαντικά βάρη, το οποίο είναι μόνο για γυναίκες. Όλες οι αίθουσες είχαν προσωπικούς αποθηκευτικούς χώρους.

Η Μυκηναϊκή επέμβαση στην ανατολική πλευρά του ανακτόρου στο βενετσάνικο τυροκομείο,  διακρίνεται από την αρχιτεκτονική τάση να  δημιουργούν με τους κίονες τοίχους. Τα δάπεδα των συγκεκριμένων δωματίων ήταν βοτσαλωτά με μεγάλη πολυτέλεια, ενώ οι διάδρομοι από Βορρά σε Νότο δημιουργούν μια λαβυρινθώδη εικόνα.

Επίσης, οι αρχαιολόγοι βρήκαν ίχνη από την ρωμαϊκή περίοδο κατά την οποία νέο κτίσμα δημιουργήθηκε πάνω στο μινωικό ανάκτορο και τότε καταγράφεται η δεύτερη μεγάλη ακμή του Ιδαίου Αντρου – η πρώτη μεγάλη άνθηση ήταν αυτή του 8ου π.Χ. αιώνα.

Ψηφιακό Μουσείο Ανωγείων

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ψηφιακό Μουσείο Ανωγείων για το Ιδαίο άντρο και τη Ζώμινθο φέρει την ονομασία «Γιάννης Σακελλαράκης και Εφη Σαπουνά-Σακελλαράκη».Το Κέντρο Αρχαιολογικής Πληροφόρησης στα Ανώγεια είναι αφιερωμένο στην Μνήμη του Γιάννη Σακελλαράκη και χάρη στην πολύτιμη συμβολή της Έφη Σαπουνά Σακελλαράκη και το κτήριο που παραχώρησε ο Δήμος Ανωγείων μεταμορφώθηκε σε ένα χώρο όπου με εξαιρετικά πρωτότυπο τρόπο εκτίθενται στοιχεία και πληροφορίες από την ανασκαφική δραστηριότητα στους δύο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του Ιδαίου Άντρου και της Ζωμίνθου. Περισσότερες πληροφορίες εδώ: http://www.hstech.gr/anogia

 

ΠΗΓΗ:

https://www.culture.gov.gr/

http://www.anogi.gr/

http://www.anogeia.gr/,

 https://hania.news/

 https://www.explorecrete.com/ http://agonaskritis.gr/