Αρχιτεκτονική μνήμη και Ποντιακή παρουσία στο Λαύριο: Η πολιτισμική διαδρομή των μεταλλωρύχων

Μια δράση που ενώνει την ευρωπαϊκή βιομηχανική κληρονομιά με την ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού ετοιμάζεται στο  Λαύριο στις 27 Σεπτεμβρίου με αφορμή τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληροννομιάς!

Στο Λαύριο η γη κρύβει μέταλλα και η μνήμη αναδύεται μέσα από πέτρα και σίδηρο, μια πολιτιστική δράση φωτίζει τη διαχρονική σχέση του τόπου με την αρχιτεκτονική, την κοινωνική ταυτότητα και την ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού. Η πρωτοβουλία της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, σε συνεργασία με τον Δήμο Λαυρεωτικής, την Αντιπεριφέρεια Ανατολικής Αττικής, το Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Ο Μιθριδάτης», δεν είναι απλώς μια περιήγηση στον χώρο. Είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, μια αφήγηση που ενώνει γενιές και κοινότητες.

Η Ποντιακή διαδρομή ως πολιτισμική γέφυρα

Η δράση αρχίζει από το Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου, έναν χώρο υψηλής επιστημονικής και πολιτιστικής αξίας, στεγασμένο στο ιστορικό κτίριο της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων. Το μουσείο, που το 2024 εντάχθηκε στον κατάλογο της Ευρωπαϊκής Διαδρομής Βιομηχανικής Κληρονομιάς (ERIH), αποτελεί το σημείο εκκίνησης μιας διαδρομής που συνδέει την βιομηχανική ιστορία της πόλης με την πολιτισμική μνήμη των Ποντίων.

Από εκεί, οι συμμετέχοντες κινούνται πεζοί προς την Πλατεία Ηρώων Λαυρίου, έναν χώρο με αρχιτεκτονική σφραγίδα του Jean-Émile Bénard και ιστορική σημασία ως τοποθεσία του πρώτου σιδηροδρομικού σταθμού της Ελλάδας. Η πλατεία λειτουργεί ως σταθμός μνήμης, όπου η αρχιτεκτονική συναντά την κοινωνική διαστρωμάτωση του παρελθόντος.

Η διαδρομή ολοκληρώνεται στη νέα έδρα του Πολιτιστικού Συλλόγου «Μιθριδάτης», έναν σύγχρονο πολιτιστικό χώρο που αναδεικνύει τη ζωντανή παρουσία της ποντιακής κοινότητας στο Λαύριο. Εκεί, μέσα από αφηγήσεις και τεκμήρια, φωτίζεται η σχέση των Ποντίων με τη μεταλλευτική τέχνη, καθώς και η ένταξή τους σε μια πόλη που ιστορικά διαμορφώθηκε από μαχαλάδες διαφορετικών κοινοτήτων: Πόντιοι, Σαντορινιοί, Πελοποννήσιοι.

Το Μνημείο του Πόντιου Αντάρτη ως σημείο μνήμης

Η εκδήλωση κορυφώνεται με την κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο του Πόντιου Αντάρτη, που δεσπόζει στον χώρο του Συλλόγου. Το μνημείο δεν είναι απλώς ένα γλυπτό. Είναι σύμβολο αντίστασης, σημείο αναφοράς και στοιχείο του αστικού τοπίου που γεφυρώνει το ιστορικό παρελθόν με το σύγχρονο βίωμα της κοινότητας. Μέσα από αυτήν τη δράση, το Λαύριο δεν αφηγείται μόνο την ιστορία του. Την ενσαρκώνει.