Ο Μιχαήλ Άγγελος στη Μπολόνια: Η μεγαλοφυΐα σε έκθεση στο Palazzo Fava

Το Palazzo Fava θα φιλοξενήσει την έκθεση «Μιχαήλ Άγγελος και Μπολόνια». Η έκθεση  εξερευνά τη σχέση μεταξύ του Μεγάλου Δασκάλου και της πόλης της Μπολόνια μέσω πρωτότυπων έργων, εγγράφων και σχεδίων.

H έκθεση, σε επιμέλεια της Cristina Acidini,  από τις 14 Νοεμβρίου 2025 έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026.  Το Fondazione Cassa di Risparmio στη Μπολόνια προτείνει μια πρωτότυπη προσέγγιση της σχέσης μεταξύ του Michelangelo Buonarroti (Caprese, 1475 - Ρώμη, 1564) και της πόλης, με ιδιαίτερη έμφαση στις νεανικές του διαμονές και την Αναγεννησιακή Μπολόνια. Η έκθεση ανοίγει με την ευκαιρία της 550ης επετείου από τη γέννηση του μεγάλου καλλιτέχνη και θα παραμείνει ανοιχτή για όλο το διάστημα που αναφέρεται.

Η έκθεση αναπτύσσεται μέσα από ένα σαφές πρόγραμμα που συνδυάζει πρωτότυπα έργα, ιστορικά εκμαγεία, σχέδια, παλιά βιβλία και αρχειακά έγγραφα, με στόχο να προσφέρει μια αναλυτική και σε βάθος εικόνα της καλλιτεχνικής εξέλιξης του Μιχαήλ Άγγελου και της σχέσης του με την πόλη. Η αφήγηση αρχίζει από τη Φλωρεντία, το λίκνο της Αναγέννησης,  εκεί που ο νεαρός καλλιτέχνης έλαβε την πρώιμη εκπαίδευσή του υπό την επίδραση του πολιτιστικού πλαισίου που προώθησε ο Λορέντζο ο Μεγαλοπρεπής.  Ο θεατής μπορεί να θαυμάσει έργα του από όταν ήταν έφηβος, ένα δάνειο από το Ίδρυμα Casa Buonarroti, καθώς και ένα πρωτότυπο σχέδιο ιδιαίτερα σημαντικό για την περίοδο της Φλωρεντίας. Η περιήγηση αναδεικνύει επίσης την επιρροή δασκάλων όπως ο Τζάκοπο ντελλα Κέρτσια, μέσω εκμαγείων του Τόντο Λουντοβίσι.

Η σχέση με τη Μπολόνια

Το ταξίδι συνεχίζεται με την άφιξη του Μιχαήλ Άγγελου στη Μπολόνια το 1494, μετά την εκδίωξη των Μεδίκων από τη Φλωρεντία. Κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης παραμονής, ο καλλιτέχνης έλαβε την ανάθεση να ολοκληρώσει ορισμένα γλυπτά για την Κιβωτό του San Domenico. Τα έργα που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συμπεριλαμβανομένων των αγαλμάτων του Αγίου Προκούλου, του Αγγέλου που κρατά το Κηροπήγιο και του Αγίου Πετρονίου, τεκμηριώνουν την πρώιμη καλλιτεχνική ωριμότητα του Μιχαήλ Άγγελου και την πρώτη του επαφή με τη γλυπτική της περιοχής. Η έκθεση τοποθετεί τα έργα στο πλαίσιο της Μπολόνια των Μπεντιβόλιο, μιας οικογένειας που μετέτρεψε την πόλη σε ένα ζωντανό πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο μεταξύ του 15ου και του 16ου αιώνα. Έγγραφα, πορτρέτα και αντικείμενα της εποχής βοηθούν στην αναπαράσταση του περιβάλλοντος στο οποίο εργάστηκε ο Μιχαήλ Άγγελος, υπογραμμίζοντας την επίδραση της πόλης στην καλλιτεχνική του εξέλιξη και τις πρώτες του σχέσεις με την εξουσία.

Το τελευταίο τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στη δεύτερη παραμονή του στη Μπολόνια, μεταξύ 1506 και 1508, μια περίοδο κατά την οποία ο Μιχαήλ Άγγελος κλήθηκε από τον Πάπα Ιούλιο Β΄ να δημιουργήσει ένα κολοσσιαίο χάλκινο άγαλμα για την πρόσοψη του San Petronio, ένα έργο που σήμερα έχει χαθεί. Η φάση αυτή τεκμηριώνει την πολυπλοκότητα της σχέσης μεταξύ του καλλιτέχνη και του ποντίφικα, προοίμιο της δημιουργίας της καμάρας της Καπέλα Σιξτίνα. Η έκθεση παρουσιάζει επίσης αρκετές επιστολές με αυτόγραφο του Μιχαήλ Άγγελου, οι οποίες μαρτυρούν τη σχέση του με τον Ιούλιο Β', την οικογένειά του και το πολιτικό και υγειονομικό πλαίσιο της εποχής, συμπεριλαμβανομένης της εξάπλωσης της πανώλης. Επιπλέον, μπορεί να δει κανείς ένα πρωτότυπο σχέδιο, μια μελέτη για τον τάφο του Ιουλίου Β', που παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες για το δημιουργικό ταξίδι του καλλιτέχνη.

Παράλληλες δράσεις

Παράλληλα με την κύρια έκθεση, έχει σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για διαφορετικά ακροατήρια, με στόχο την ενθάρρυνση μιας άμεσης και σε βάθος επαφής με τα έργα του Μιχαήλ Άγγελου. Η πρωτοβουλία έχει λάβει την υποστήριξη της Περιφέρειας Εμίλια-Ρομάνια, του Δήμου της Μπολόνια, του Alma Mater Studiorum - Πανεπιστημίου της Μπολόνια και της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Μπολόνια.

Πριν από τα εγκαίνια, δύο μουσικές εκδηλώσεις θα προλογίσουν την έκθεση: οι Musical Frescoes, συνομιλίες-συναυλίες σε συνεργασία με το Ίδρυμα Musica Insieme. Στις 8 Οκτωβρίου στις 6:30 μ.μ., το Deh dimmi Amor θα παρουσιάσει μαδριγάλια, τραγούδια και μπαλέτα από την Αναγέννηση με τη Χορωδία Δωματίου Euridice και το Σύνολο Αρχαίων Οργάνων «Circe», με εισαγωγή του Nicola Badolato. Στις 22 Οκτωβρίου, επίσης στις 6:30 μ.μ., το Gli occhi miei vaghi delle cose belle θα συνδυάσει τα σονέτα του Μιχαήλ Άγγελου με τα Seven Sonnets op. 22 του Benjamin Britten και το Il Pensieroso του Franz Liszt, σε ερμηνεία του τενόρου Mark Milhofer και του πιανίστα Marco Scolastra, με πρόλογο του Diego Tripodi.