Ένα εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο της Ύστερης Αρχαιότητας, διακοσμημένο με ελληνική επιγραφή, ήρθε στο φως στην επαρχία Χατάι της νότιας Τουρκίας, κατά τη διάρκεια εργασιών θεμελίωσης σε περιοχή που είχε καταστραφεί από τους καταστροφικούς σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου 2023. Η νέα ανακάλυψη επιβεβαιώνει για ακόμη μία φορά το εξαιρετικό αρχαιολογικό βάθος της Αντιόχειας, ακόμη και μέσα στο πλαίσιο της εκτεταμένης ανοικοδόμησης μετά την τραγωδία.
Το ψηφιδωτό εντοπίστηκε στη συνοικία Μασουκλού της Αντιόχειας, στο σημείο που τριώροφο κτίριο είχε καταρρεύσει από τους σεισμούς με επίκεντρο το Καχραμανμαράς. Μετά την απομάκρυνση των ερειπίων, τα συνεργεία ξεκίνησαν τις εκσκαφές για νέα θεμελίωση, όμως οι εργασίες σταμάτησαν αμέσως μόλις αποκαλύφθηκε το αρχαίο δάπεδο λίγα μόλις εκατοστά κάτω από την επιφάνεια.
Πλούσιο ιστορικο-πολιτισμικό παρελθόν
Η Αντιόχεια υπήρξε αναμφίβολα μια ελληνιστική πόλη. Ιδρύθηκε το 300 π.Χ. από τον Σέλευκο Α΄ Νικάτορα, έναν από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και από την πρώτη στιγμή εντάχθηκε στον κόσμο του ελληνισμού. Η γλώσσα, η διοίκηση, η πολεοδομία και η πολιτιστική της ταυτότητα ήταν ελληνικές, ενώ η πόλη εξελίχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες μητροπόλεις της ελληνιστικής και αργότερα της ρωμαϊκής και βυζαντινής Ανατολής. Για αιώνες αποτέλεσε κέντρο ελληνικής παιδείας, τέχνης και φιλοσοφίας, διατηρώντας τον χαρακτήρα της ακόμη και μέσα στις μεταγενέστερες αυτοκρατορικές μεταβολές.
Η περιοχή που σήμερα ονομάζεται Χατάι είχε διαφορετικές ονομασίες ανάλογα με την εποχή. Στην αρχαιότητα και τη βυζαντινή περίοδο ήταν γνωστή ως Αντιόχεια επί Ορόντου και αποτελούσε τμήμα της ρωμαϊκής και βυζαντινής Συρίας. Κατά την οθωμανική περίοδο εντάχθηκε στο βιλαέτι της Συρίας. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πέρασε υπό γαλλική διοίκηση ως μέρος του προτεκτοράτου της Συρίας. Το 1938 σχηματίστηκε το βραχύβιο κράτος της Δημοκρατίας του Χατάι και έναν χρόνο αργότερα η περιοχή ενσωματώθηκε στην Τουρκία, αποκτώντας το σύγχρονο όνομα Hatay, το οποίο συνδέεται ετυμολογικά με τους αρχαίους Χετταίους.
Τρία ψηφιδωτά σύνολα – Ένα δάπεδο μήκους 17,5 μέτρων
Τον Μάρτιο άρχισε η σωστική ανασκαφή υπό την επίβλεψη του Αρχαιολογικού Μουσείου Χατάι. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί τρεις διακριτές επιφάνειες ψηφιδωτών, ανάμεσά τους και ένα ενιαίο δάπεδο μήκους 17,5 μέτρων.
Ο αρχαιολόγος Οζάν Ντεμίρ δήλωσε ότι ψηφιδωτά τέτοιας κλίμακας και ποιότητας δεν συναντώνται συνήθως σε κοινές κατοικίες της αρχαιότητας. Αντίθετα, αποτελούσαν χαρακτηριστικό γνώρισμα πολυτελών οικιών υψηλού κοινωνικού κύρους, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο χώρος ανήκε σε εξέχουσα οικογένεια της εποχής.
Ο αρχαιολόγος σημείωσε επίσης ότι το ψηφιδωτό φέρει εμφανή ίχνη αρχαίων επισκευών, ένδειξη μακροχρόνιας χρήσης και προσεκτικής συντήρησης. Αυτά τα σημάδια προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο οι κοινότητες της Ύστερης Αρχαιότητας διαχειρίζονταν και επαναχρησιμοποιούσαν τα πολυτελή οικιστικά τους σύνολα.
Εξαιρετική διατήρηση και ελληνική επιγραφή
Στο έργο συμμετέχουν δύο αρχαιολόγοι και οκτώ εργάτες, οι οποίοι παράλληλα με την τεκμηρίωση των ψηφιδωτών προσπαθούν να εντοπίσουν τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα του κτιρίου ώστε να ανασυνθέσουν τη μορφή και τη λειτουργία του.
Ο αρχαιολόγος Μερτ Ναλμπαντογλού υπογράμμισε στα λεγόμενά του την εξαιρετική κατάσταση διατήρησης του ψηφιδωτού, επισημαίνοντας ότι η ελληνική επιγραφή ενισχύει σημαντικά τη σημασία του ευρήματος. Η επιγραφή και τα γεωμετρικά μοτίβα παραπέμπουν σε διακόσμηση δαπέδων της Ύστερης Αρχαιότητας, από τον 4ο έως τον 6ο αιώνα μ.Χ., χαρακτηριστική της ανατολικής Μεσογείου.
Από τη σωστική ανασκαφή στο μουσείο
Μετά την ολοκλήρωση της συντήρησης και της τεκμηρίωσης, το ψηφιδωτό αναμένεται να μεταφερθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χατάι το 2026. Αφού ολοκληρωθεί η εργασία στο κύριο δάπεδο, οι αρχαιολόγοι θα συνεχίσουν με τις δύο επιπλέον ψηφιδωτές επιφάνειες που έχουν εντοπιστεί στο ίδιο οικόπεδο.
Η σύγχρονη Αντιόχεια, μία από τις σημαντικότερες πόλεις της ρωμαϊκής και βυζαντινής περιόδου και διάσημη για την πλούσια ψηφιδογραφική της παράδοση, εξακολουθεί να αποκαλύπτει νέα στρώματα της ιστορίας της — συχνά απρόσμενα, ακόμη και μέσα στη δίνη της μετασεισμικής ανοικοδόμησης.
πηγή : anatolianarcheology.net
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου