Στη βόρεια Ανατολία, τα ίχνη ενός αρχαίου ιερού επανεμφανίζονται με τον πιο απρόσμενο τρόπο. Στην περιοχή Daday του Κασταμονής, οι κάτοικοι του χωριού Aktaştekke χρησιμοποίησαν στο παρελθόν λίθους από έναν ναό αφιερωμένο στον Δία για να χτίσουν τα σπίτια τους, ενσωματώνοντας κομμάτια ενός ιερού μνημείου στην καθημερινή τους αρχιτεκτονική.
Ο ναός βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας Παφλαγονίας
Η Παφλαγονία ήταν μία από τις ιστορικές γεωγραφικές ζώνες της Ανατολίας, ανάμεσα στη Βιθυνία και τον Πόντο. Η σημερινή επαρχία Κασταμονής (Kastamonu) αντιστοιχεί σε μεγάλο βαθμό στο κεντρικό τμήμα της αρχαίας Παφλαγονίας.
Η περιοχή κατοικήθηκε από παφλαγονικούς πληθυσμούς, εξελληνίστηκε σταδιακά κατά την ελληνιστική περίοδο, ενσωματώθηκε πλήρως στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, υιοθέτησε ελληνική γλώσσα και λατρευτικές πρακτικές.
Ο Ναός του Δία στο Meyre και τα ίχνη του στο χωριό
Ο ναός, γνωστός ως Meyre Zeus Temple, βρίσκεται στη συνοικία Meyre του χωριού. Στο αρχικό σημείο σώζονται πλέον ελάχιστα κατάλοιπα, όμως οι λαξευμένοι λίθοι του ναού εξακολουθούν να υπάρχουν διάσπαρτοι στα θεμέλια και στους τοίχους πολλών σπιτιών. Ανάμεσά τους διακρίνονται ανάγλυφα με φυτικά μοτίβα, ζώα και ανθρώπινες μορφές, υπενθυμίζοντας την αρχική καλλιτεχνική του λάμψη.
Η επιγραφή που αποκαλύπτει την ιστορία του ιερού
Την ταυτότητα του ναού φωτίζει μια επιγραφή που φυλάσσεται σήμερα στον κήπο της Διεύθυνσης Μουσείου Κασταμονής. Σύμφωνα με το κείμενο, το ιερό ιδρύθηκε την εποχή του Καρακάλλα, ενός από τους σημαντικότερους αυτοκράτορες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Την κατασκευή άρχισε ο ιερέας Γάιος και την ολοκλήρωσε το 279 μ.Χ. ο γιος του, Αλέξανδρος. Η επιγραφή επιβεβαιώνει ότι δεν επρόκειτο για ένα απλό αγροτικό ιερό, αλλά για έναν επίσημο ναό ενταγμένο στο αυτοκρατορικό θρησκευτικό τοπίο της ρωμαϊκής Ανατολίας.
Από ιερό μνημείο σε οικοδομικό υλικό
Πριν αναγνωριστεί η αρχαιολογική αξία του χώρου, οι κάτοικοι αξιοποίησαν πρακτικά τους πεσμένους λίθους που βρίσκονταν διάσπαρτοι γύρω από τα ερείπια. Οι μεγάλοι, καλοδουλεμένοι ογκόλιθοι αποτέλεσαν ιδανικό υλικό για θεμέλια και τοιχοποιίες. Αργότερα, η Διεύθυνση Μουσείου Κασταμονής προχώρησε σε καταγραφή και αρίθμηση των ανάγλυφων λίθων, ακόμη και όταν αυτοί βρίσκονταν ήδη ενσωματωμένοι σε κατοικίες. Έτσι, ρωμαϊκά γλυπτά παραμένουν σήμερα ορατά σε σημεία όπου κανείς δεν θα περίμενε να τα συναντήσει.
«Τα προσέχουμε σαν τα μάτια μας»
Οι κάτοικοι τονίζουν ότι οι λίθοι δεν είναι παραμελημένοι. Η κοινότητα φροντίζει τα ευρήματα και επιθυμεί την επανέναρξη των εργασιών στον χώρο, κάτι που θα ενίσχυε τον τουρισμό της περιοχής. Οι λίθοι χρησιμοποιήθηκαν σε εποχές που η σημασία τους δεν ήταν ακόμη γνωστή. Σήμερα, όμως, δηλώνουν ότι τους φροντίζουν και επιθυμούν να γίνουν ανασκαφές στον ναό.
Ζώντας με τα κατάλοιπα ενός θεού
Η παρουσία της αρχαιότητας αποτελεί μέρος της καθημερινότητας. Ίχνη πάνω σε κάποιες υπάρχουν σχήματα, σαν εικόνες: δέντρα, ζώα, μορφές: πώς η ρωμαϊκή θρησκευτική εικονογραφία επιβιώνει όχι σε προθήκες μουσείων, αλλά μέσα στον οικιστικό ιστό.
Ένα γνώριμο φαινόμενο, μια ιδιαίτερη περίπτωση
Η επαναχρησιμοποίηση αρχαίου οικοδομικού υλικού είναι συνηθισμένη πρακτική σε όλη την Ανατολία. Ναοί, θέατρα και δημόσια κτίρια συχνά μετατράπηκαν σε «λατομεία» όταν η αρχική τους λειτουργία εξέλιπε. Αυτό που κάνει τον Ναό του Δία στο Meyre ξεχωριστό είναι η καθαρότητα με την οποία μπορεί κανείς να παρακολουθήσει αυτή τη διαδικασία και η ανοιχτή, προστατευτική στάση της τοπικής κοινότητας.
Στο Aktaştekke, τα κατάλοιπα ενός ρωμαϊκού ιερού δεν διασώθηκαν μέσα από μνημειακή συντήρηση, αλλά μέσα από την καθημερινή χρήση. Το χωριό υπενθυμίζει ότι στην Ανατολία το αρχαίο παρελθόν επιβιώνει συχνά με τους πιο απροσδόκητους τρόπους — ακόμη και ως θεμέλιο των σύγχρονων σπιτιών.
πηγή:anatolianarcheology.net
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου