Τι μας μαθαίνουν τα Plasmata; Μια εμπειρία τεχνολογικής και καλλιτεχνικής παραμυθόσκονης

 

Με κίνητρο την περιέργεια αποφάσισα να δω από κοντά αυτά τα περιβόητα Plasmata.  Στον καταπράσινο κήπο του Πεδίου Άρεως περίμενα να συναντήσω ιδιαίτερες δημιουργίες που να παραπέμπουν σε φωτεινά όντα, να θυμίζουν ξωτικά, νεράιδες και πνεύματα. Η προσδοκία μου ικανοποιήθηκε καθώς τα τεχνουργήματα μπορεί να βασίζονταν στη τεχνολογία – και ταυτόχρονα να της ασκούσαν κριτική- έμοιαζαν απόκοσμα,με βαθύτερα νοήματα, οικειοποιούνται ακόμη και μυθολογικές μορφές και με ταξίδεψαν  σε ένα σύμπαν σκέψεων και προβληματισμών.

Οπλισμένη με θάρρος εισήλθα στο πάρκο από την πλαϊνή είσοδο συναντώντας έναν ψηφιακό «παραμυθά» του Frederik Heyman :  Με τη μορφή ενός γυναικείου avatar να μιλά για την ύπαρξη, την επιθυμία να ξεπεράσει  τους σκοπέλους η ανθρωπότητα αλλά και το πώς θα μας θυμούνται στο μέλλον. Τραβώντας το μονοπάτι συνάντησα μια πυθία από ασώματη τεχνητή νοημοσύνη με τον κόσμο να στέκει στο μικρόφωνο και να ζητά καθοδήγηση λες και βρισκόταν σε ένα σύγχρονο μαντείο. 

Λίγο πιο κάτω μπήκα σε ένα κύκλο προσπαθώντας να συντονίσω την ανάσα μου με τις φουσκωτές στήλες που πάλλονται στον ρυθμό της ανάσας του καλλιτέχνη. Με σχόλια για την πανδημία, την φυλετική αδικία κ.ά. ο καλλιτέχνης καλεί σε έναν συλλογικό διαλογισμό.

Μερικά μέτρα πιο πέρα παρακολούθησα τα βίντεο της ομάδα Keiken να καυτηριάζει την σύγχρονη πραγματικότητα της διαδικτυακής πραγματικότητας: Avatar λες και έχουν υπνωτιστεί και επιδίδονται σε ένα επιτελεστικό ιαπωνικό χορό, μου υπενθύμισαν ότι τα εικονικά είδωλα «ζουν» όσο ζούμε και μπορούν να εξελιχθούν όπως και εμείς με πολλά ερωτηματικά για αυτή την πορεία.

Μάλλον ταυτίστηκα περισσότερα με την κριτική ματά στα  κακώς κείμενα  της ζωής μας στα social media καυτηριάζουν των Eva και ο Franco Mattes. Οι καλλιτέχνες επέλεξαν ηθοποιούς να υποδύονται τους influencers και bloggers  αφήνοντας αιχμές για την λογοκρισία και το περιεχόμενο του διαδικτύου…

Πραγματικά μαγευτικά  από τα τις φωνές των πνευμάτων  των φυτών που έμοιαζαν να ψέλνουν μια ωδή με σουρεαλιστικό στίχο αλλά με νόημα, το έργο eclipse του Tony Oursler . Η βιντεοπροβολή βασίστηκε στην ιδέα της μεταμόρφωσης  της μυθολογικής Δάφνης σε δέντρο  με τον καλλιτέχνη να μας προκαλεί πολιτιστικούς συνειρμούς από το Δέντρο της Ζωής  της σκαδιναβικής κοσμογονίας  μέχρι τη εξελικτική θεωρία και τον Δαρβίνο!

Αυτά είναι μερικά από τα  ενδιαφέροντα έργα των καλλιτεχνών που έρχονται να μας δροσίσουν καλλιτεχνικά σε ένα καυτό-τοπικό καλοκαίρι για την Αθήνα. Στο σύνολό τους τα έργα στέλνουν οικολογικά μηνύματα και της καταστροφής της φύσης και του πλανήτη όπως του Liam YoUNG “Planet City”, για  νέα υβριδικά περιβάλλοντα με κοινές γλώσσες της Saya Woolfalk “Cloud Quit” ,  για τις συνέπειες των πράξεών μας στο περιβάλλον και το οικοσύτημα  των Superflex “Vertical Migration”, την ανθρώπινη σύνδεση με τον φυσικό κόσμο  Marshmallow Laser Feast “we live in an ocean of air”…

Φεύγοντας αφού πια είχε σουρουπώσει σκεφτόμουν ότι η έκθεση ακόμη και να μην έδωσε τροφή για σκέψη σε όλους, σίγουρα κατάφερε να φέρει νεαρόκοσμο στο πάρκο και να δημιουργήσει ροές πολιτισμού μέσα στην πόλη!

Πώς συνδέεται το Πεδίο του Άρεως με τις φοιτητικές εξεγέρσεις και τα Προπύλαια;

Το βάπτισμα του πυρός των φοιτητικών «επαναστάσεων» είχε αφετηρία μια Κυριακάτικη βόλτα στο αγαπημένο «στέκι» των Αθηναίων κατά το 19^ο αιώνα. Νέοι αποφάσισαν να αντιταχθούν στην ξενομανία της εποχής υποστηρίζοντας τα ελληνικά προϊόντα, φορώντας απλά στο Πεδίον του Άρεως καπέλα από την Σίφνο.

Οι φοιτητικές ταραχές που ξέσπασαν με αφορμή την πατριωτική στάση των φοιτητών ήταν η αρχή για το «ξήλωμα του πουλόβερ» της οθωνικής αρχής,  όπως μας εξήγησαν ο  αν. καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, Βαγγέλης Καραμανωλάκης και η αν. καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Έφη Πουλάκου Ρεμπελάκου κατά την περιήγησή μας στην πόλη με τίτλο «Οι φοιτητές στους δρόμους της πόλης τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα», την οποία διοργάνωσαν το Δίκτυο Πολιτισμού του δήμου Αθηναίων και οι Διαδρομές βιβλίου και το ΕΚΠΑ.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Τα σκιάδια, δηλαδή τα ψάθινα καπέλα που φορούσαν οι φοιτητές έμελλε να μείνουν στην Ιστορία : Το αίσθημα ανάγκης να υποστηριχθεί η ελληνική οικονομία ήταν εμπνεύσεως του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή, υπουργού των Εξωτερικών εκείνη την περίοδο, μια άποψη που συμμεριζόταν ο γιος του Κλέων. Ο νεότερος λοιπόν Ραγκαβής χρησιμοποίησε την πειθώ του και ενθάρρυνε τους άλλους νέους να προτιμούν σιφνέικα ψάθινα καπέλα στις κυριακάτικες εξόδους τους στο Πεδίο του Άρεως. Και κάπως έτσι τα σκιάδια μετατράπηκαν στην απόλυτη τάση της μόδας και έγιναν σύμβολο της προοδευτικής νεολαίας της πόλης, καθώς οι συντηρητικοί νέοι, υποστηρικτές του καθεστώτος φορούσαν ευρωπαϊκά καπέλα.

Φυσικά, η τάση των νέων δεν άρεσε στους εμπόρους-εισαγωγείς των καπέλων, οπότε και μερίμνησαν στις 10 Μαΐου του 1859 να δυσφημίσουν την μόδα της νεολαίας, στέλνοντας στο Πεδίον του Άρεως που σύχναζαν οι Αθηναίοι, ακόμη και ο βασιλιάς, νέους με φθαρμένα ψάθινα καπέλα. Κάτι που έγινε αντιληπτό και ξεσήκωσε κύμα αντιδράσεων. Άλλα τα ήθη της εποχής και η προβοκατόρική αυτή συμπεριφορά θεωρήθηκε προσβολή για την νεολαία.

Ταραχές δημιουργήθηκαν που αναστάτωσαν όλη την πόλη: Φοιτητές του, μαθητές γυμνασίων και πολλοί νέοι έδωσαν το «παρών» στο Πεδίο του Άρεως και ενώ παιάνιζε η στρατιωτική μπάντα. Καθώς διαμαρτύρονταν παρουσία του βασιλιά και της βασίλισσάς και καθώς δημιουργήθηκε ένταση και η αστυνομία παρενέβη.

Ο διοικητής της αστυνομίας απαίτησε τη διάλυση των διαδηλωτών, οι οποίοι αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη Νεάπολης, μεταφέροντας εκεί την ένταση. Οι νεαροί οχυρώθηκαν σε ένα παντοπωλείο και τους έριπταν αντικείμενα. Η κατάληψη διαλύθηκε αλλά οι νεαροί βρήκαν καταφύγιο  σε ένα γνωστό καφενείο «η Ωραία Ελλάς» και στη συνέχεια η διαμαρτυρία μεταφέρθηκε κοντά στα ανάκτορα.

Την επόμενη μέρα ακολούθησε διαμαρτυρία με αφετηρία τα Προπύλαια  μέχρι το υπουργείο Εσωτερικών, έγιναν ακόμη συλλήψεις, πυροδοτώντας τα πνεύματα. Εν τέλει ο υπουργός ζήτησε από τους φοιτητές να καταρτίσουν τα αιτήματά τους σε κατάλογο, αποπέμφθηκε ο διοικητής της αστυνομίας, αλλά ο βασιλιάς δεν έκανε δεκτό το αίτημα των φοιτητών για συνάντηση προκαλώντας έτσι νέα αναταραχή στην πόλη, συγκέντρωση φοιτητών και μαθητών στα Προπύλαια και κατάληψη του Πανεπιστημίου. 

Τελικά με στρατιωτική παρέμβαση απωθήθηκαν οι φοιτητές, σύμφωνα με πηγές σημειώθηκαν τραυματισμοί των φοιτητών, ενώ εγκαταστάθηκε στρατιωτική φρουρά, προκαλώντας νέο κύμα αντιδράσεων στη φοιτητική νεολαία.

Εορταστική συναυλία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Πεδίον του Άρεως

Τι θέλουν η Κάρμεν, ο Ριγολέττος, ο Κουρέας της Σεβίλλης και άλλοι ήρωες από θρυλικές όπερες  να περιδιαβαίνουν σε ένα πάρκο στο κέντρο της Αθήνας; Κάτω από τον Αττικό Ουρανό, η Κάρμεν θα συναντήσει τον Κουρέα της Σεβίλλης, ενώ ο Ριγολέττος θα περιμένει στη γωνία Αλεξάνδρας και Μαυροματαίων τον Παπαγκένο και την Παπαγκένα από τον Μαγικό Αυλό, την ώρα που ο Αλφρέντο και η Βιολέτα από την Τραβιάτα θα παίρνουν τις θέσεις τους για να μας ευχηθούν "στην υγειά μας", λίγο πριν την εκπνοή του 2014. 

Άριες και ντουέτα από εμβληματικές όπερες των Μότσαρτ, Ροσσίνι, Βέρντι, Πουτσίνι και Μπιζέ, αλλά και Χριστουγεννιάτικα

τραγούδια που θα ερμηνεύσουν δωρεάν  μονωδοί και η Παιδική Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αύριο,  Κυριακή 28 Δεκεμβρίου στις 17.00, στο Πεδίον του Άρεως.  Για πρώτη φορά το ιστορικό άλσος της πόλης θα δεχθεί ένα τέτοιο μουσικό θέαμα και επισκέπτες που θα ξεφύγουν για λίγο από την μιζέρια της κρίσης και θα νιώσουν το πνεύμα Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς .

Την μουσική διεύθυνση της συναυλίας έχει η Μάτα Κατσούλη. Ερμηνεύουν οι καταξιωμένοι Μονωδοί της Εθνικής Λυρικής Σκηνής: Χάρης Ανδριανός (βαρύτονος), Ειρήνη Καράγιαννη (μεσόφωνος), Μαρία Μητσοπούλου (υψίφωνος) και Νίκος Στεφάνου (τενόρος). 

 
Ελεύθερη είσοδος
Πεδίον του Άρεως
Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Μαυροματαίων