Σωκράτης Κοτσορές- Ο ξυπόλητος Καραγκιόζης αντιπροσωπεύει και τον σύγχρονο Έλληνα

Σκηνή, φώτα, ήχος...Μικροί και μεγάλoi κάνουν ησυχία. Ο Καραγκιόζης ξεπροβάλει, μέσα από τις σκιές, ακολουθεί η φαμελιά του, ο Χατζιαβάτης και ο Μπαρμπαγιώργος, σκορπούν το γέλιο... Ο Σωκράτης Κοτσορές δίνει  στον λαϊκό ήρωα πνοή, την φωνή και την ψυχή του, καλώντας τους παλιότερους να ξαναγυρίσουν στα χρόνια της αθωότητας και τους νεότερους να   αγαπούν το  θέατρο Σκιών.
Ο Σωκράτης είναι καραγκιοζοπαίκτης από την ηλικία των 15 του χρόνων,"είχα δει παραστάσεις στον Πειραιά,τον καραγκιοζοπαίκτη Βάγγο, σε ηλικία πέντε ετών,   αργότερα στο Γαλάτσι τον Θανάση Σπυρόπουλο. Γνώρισα και μαθήτευσα κοντά σε πολλούς καραγκιοζοπαίκτες, αλλά καταλυτική επιρροή στο παίξιμο μου και στη διαμόρφωση μου αποτέλεσε ο Μίμης Μάνος με τον οποίο  είμαστε   ακόμη μαζί και έχω μάθει πολλά πράγματα από αυτόν, τον θεωρώ από τους πιο σημαντικούς δάσκαλους για εμένα και για το θέατρο σκιών γενικότερα" θα μου πει στις πρώτες στιγμές της

συνομιλίας μας. Οι σπουδές του στο ΤΕΙ ΑΘήνας στο τμήμα Πολιτικών Έργων Υποδομών δεν κατάφεραν να τραβήξουν την προσοχή του από την μεγάλη του αγάπη και με μεράκι ασχολείται σήμερα με τον αγαπημένο του ήρωα. "Ο Καραγκιόζης γνωρίζει ανάκαμψη" θα μεταφέρει ελπιδοφόρο μήνυμα για τον ήρωα που εξακολουθεί να αποτελεί σύμβολο του μέσου Έλληνα καθώς "ο Καραγκιόζης μπορεί να είναι Έλληνας του 1930 που είναι ξυπόλητος και λέει πεινάω, αλλά και πάλι στις μέρες μα γίνεται επίκαιρος,"

Ο Σωκράτης Κοτσορές μίλησε στο culturelovers.gr παραμονές της επετειακής παράστασης "Καραϊσκάκης και η μάχη στην Αράχωβα" που θα ανέβει ανήμερα της 25ης Μαρτίου (12 το μεσημέρι) στο καφέ Πόλις, στην στοά Πεσματζόγλου, με τον Κώστα Καμαριάρη "Ψυχραιμία" και με δωρεάν είσοδο.



συνέντευξη στην Μαρία Αλιμπέρτη

Πόσο δύσκολο είναι στην εποχή του ίντερνετ και της τηλεόρασης να προσελκύσετε κόσμο στο θέατρο σκιών;
"Ο Καραγκιόζης γνωρίζει ανάκαμψη. Τα παιδιά επειδή παίζεται συχνά από πολλούς καραγκιοζοπαίκτες, γνωρίζουν τις φιγούρες. Έχω δει ότι πολλά παδιά έχουν συλλογή από φιγούρες στο σπίτι τους. Πριν λίγα χρόνια κάτι τέτοιο δεν συνέβαινε."

Συμβαίνει γιατί το αγαπάνε πιο πολύ οι γονείς τους και τους το μεταδίδουν ή πιστεύετε ότι είναι ένα γενικότερο φαινόμενο επιστροφής σε πιο παραδοσιακά θεάματα;
"Αρέσει και στους μεγάλους. Έχω παρατηρήσει ότι πολλοί παππούδες έρχονται με τα εγγονάκια τους, μάλιστα αρέσει η παράσταση πιο πολύ σε αυτούς παρά στα παιδιά...Φυσικά υπάρχουν και παραστάσεις για μεγάλους. Έχω παίξει και σε καφενεία, μεζεδοπωλεία, παραστάσεις μόνο για ενήλικο κοινό ."
Αλλάζετε σε αυτή την περίπτωση έργο;
"Ναι, θεματολογία. Τα έργα έχουν πιο "σοβαρά" αστεία για τους μεγάλους. Κάποιες παραστάσεις δεν θα τις έλεγα ακριβώς ακατάλληλες για παιδιά ή ίσως δεν θα καταλάβουν. Ο Καραγκιόζης έχει

πολλές παραστάσεις από την μυθολογία, από την αρχαία Ελλάδα, το 1821, την γερμανική κατοχή, θρίλερ, μυστηρίου, με θρησκευτικό περιεχόμενο.."
Εσείς ποια αγαπάτε πιο πολύ;
"Μου αρέσουν τα παλιά έργα δηλαδή οι παραστάσεις για το 1821, όπως το "Ο ήρωας Κατσαντώνης και ο Αλή Πασάς", από τα βυζαντινά είναι ωραία παράσταση "Ο Στρατηγός Βελισσάριος και ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός."

Μαθαίνουμε την Ιστορία από τον Καραγκιόζη;
"Μάλιστα, τα παλιά χρόνια τα παιδιά που δεν είχαν την πολυτέλεια να πηγαίνουν σχολείο, πήγαιναν στον Καραγκιόζη και μάθαιναν από εκεί την Ιστορία"
Μας φέρνει πιο κοντά στις παραδόσεις μας;
"Ναι χαρακτηριστικό είναι ότι τον Μάρτη παρουσιάζω δυο παραστάσεις στα σχολεία "Το λάβαρο του 1821" και "Το κρυφό σχολειό" μαθαίνουν τα παιδιά ιστορία μέσω του Καραγκιόζη..Οι παραστάσεις μου είναι και προτεινόμενες από το Υπουργείο Παιδείας."

Τα παιδιά πως αντιδρούν σε αυτή τη  περίπτωση;
"Ανάλογα την ηλικία κάποιες φορές κάθονται ήσυχα άλλες όχι, αναλόγως προσαρμόζουμε και την παράσταση. Δηλαδή εάν κάνουν φασαρία προσθέτουμε κίνηση και μουσική . Εάν  παρακολουθούν εστιάζουμε στον λόγο. Βέβαια οι παραστάσεις έχουν πάντα τα κωμικά στοιχεία ..."

Ποια είναι η αγαπημένη σας ατάκα του Καραγκιόζη;

"Η κλασική που έχει πει ο Ευγένιος Σπαθάρης: "Θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε".
Υπάρχουν πολλοί καραγκιοζοπαίκτες αυτής την στιγμή στην Ελλάδα;
"Ναι και είναι και καλοί, όπως ο δάσκαλός μου ο Μίμης ο Μάνος (φωτογραφία δεξιά), που είναι συνταξιούχος τώρα δεν παίζει, είχε πολλά χρόνια στο επάγγελμα, από το 1957 μέχρι τελευταία.  Είχε παράδοση από τον πατέρα του, από τους μεγαλύτερους Καραγκιοζοπαίκτες και  ζωγράφους του Καραγκιόζη, ο Κώστας ο Μάνος. Υπάρχουν και κάποιοι νεότεροι και αξιόλογοι Καραγκιοζοπαίκτες όπως ο Γιάννης ο Νταγιάκος που είναι πολύ καλός Καραγκιοζοπαίκτης και ζωγράφος."
Εάν δεν κάνω λάθος και εσείς φτιάχνετε φιγούρες 
"Φτιάχνω και εγώ. Κάνω  δικά μου σχέδια αλλά πιο πολύ βασίζομαι σε φιγούρες παλιών καραγκιοζοπαιχτών."
Η πολιτεία στηρίζει το θέατρο Σκιών; Γνωρίζω ότι ο δήμος Αμαρουσίου διοργανώνει ένα φεστιβάλ στην μνήμη του Σπαθάρη.
"Είχα λάβει και εγώ μέρος στο φεστιβάλ του Σπαθάρειου Μουσείου το 2012..Επίσης και το   ο δήμος Χαλανδρίου έχει κάνει  ένα φεστιβάλ   στο οποίο είχα λάβει μέρος. Συγκεκριμένα ο δήμος Χαλανδρίου είχε προβλέψει παραστάσεις για όλα τα γούστα, παιδικές παραστάσεις το πρωί και παραστάσεις για μεγάλους, καθώς και μια παράσταση σε μια ταβέρνα που ήταν αποκλειστικά για ενήλικες..."

Ο Καραγκιόζης εξακολουθεί να εκπροσωπεί τον μέσο Έλληνα;
"Ναι πάντα, μπορεί ο Καραγκιόζης να είναι ο Έλληνας του 1930 που είναι ξυπόλητος και λέει πεινάω, αλλά και πάλι στις μέρες μας γίνεται επίκαιρος, αν και δεν υπάρχουν πολλοί ξυπόλητοι σήμερα αλλά έχει παραλληλισμούς. Ο Πασάς δεν είναι ο Πασάς αλλά ο τοπικός άρχοντας κάθε φορά. Μάλιστα κάποιοι τον ταυτίζουν με το τούρκικο θέατρο Σκιών. Στην Τουρκία, όμως έχει πολλές διαφορές. Μπορεί να υπάρχουν τα ονόματα Καραγκιόζη, Χατζιαβάτ από εκεί και πέρα ο Καραγκιόζης ο δικός τους είναι διαφορετικός με παπούτσια, μπορούμε να τον πούμε ευκατάστατο, ενώ ο δικός μας μένει σε μια παράγκα, είναι ξυπόλητος. Μάλιστα οι Πασάδες που έχουμε εμείς δεν υπάρχουν στο τούρκικο θέατρο Σκιών γιατί  θεωρούν κακό να σατιρίζεις την εξουσία. Στις ελληνικές παραστάσεις έχει δυο ρόλους του δίκαιου   άρχοντα στις   κωμικές παραστάσεις, κακός και καταπιεστικός στις ηρωικές παραστάσεις του 1821, ανάλογα την περίσταση και διαφορετικό ρόλο."
Οπότε ο ελληνικός έχει περισσότερη ελευθερία λόγου.

 " Σωστά, και βέβαια στην Τουρκία έχουν και μικρές φιγούρες, ενώ στην Ελλάδα από την δεκαετία του 1930 μεγάλωσαν πολύ και το μήκος της σκηνής αλλά και τις φιγούρες. Παιζόταν αρχικά σε σκηνές ενός μέτρου και σκαλιστές φιγούρες από χαρτόνι. Οι καραγκιοζοπαίκτες  έφτιαξαν αργότερα   μεγαλύτερες  χρωματιστές από δέρμα και από πλαστικό,όπως και το μήκος της σκηνής έφτασε μέχρι και έξι με επτά μέτρα. Ενώ στις μέρες μας υπάρχει συνήθως η σκηνή των δυόμιση έως τριών μέτρων για τις ανάγκες της μεταφοράς επειδή δεν υπάρχουν μόνιμοι χώροι, οι μεγάλες σκηνές υπήρχαν σε μόνιμα θέατρα."
Ο Καραγκιόζης ταυτίζεται με τον Έλληνα της κρίσης;
"Με το "θα φάμε , θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε" δείχνει κλασικός Έλληνας. Και μάλιστα το "μαζί τα φάγαμε" που είχε πει ο Πάγκαλος πριν κάποια χρόνια, ο Καραγκιόζης το χρησιμοποιούσε σε κάποιες παραστάσεις πριν το πει ο Πάγκαλος."

Αλήθεια; Τι έλεγε;
"Ας πούμε στον "Καραγκιόζη φούρναρη" ο Πασάς πάει στον ήρωα που είναι φούρναρης να πάρει τα φαγητά που ψήνει για τους άλλους πελάτες και εκεί όταν ο Καραγκιόζης παίρνει τα ψωμιά οι άλλοι λένε "μαζί τα φάγανε"..."
Οπότε οι παραστάσεις είναι επίκαιρες.
"Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους δασκάλους μου, πιο πολύ τον Μίμη Μάνο που μου έχει αφηγηθεί όλα τα έργα του ακόμα και κάποια έργα, γιατί με ενδιαφέρει η ιστορία του Καραγκιόζη, τα μεταβατικά του στάδια, πως παιζόταν την δεκαετία του 1920, 1930...1950, πως σήμερα, γιατί οι παραστάσεις έχουν "αλλοιωθεί" δηλαδή ήταν δίωρες με ζωντανή μουσική. Σήμερα παίζουμε 45 με 50 λεπτά, και κάποιες φορές μια ώρα "
Αυτό συμβαίνει γιατί κουράζεται το κοινό;
" Και κουράζεται, αλλά παλαιότερα οι παραστάσεις ανέβαιναν σε θέατρα πλήρωναν εισιτήριο, υπήρχε   διάλειμμα...Εγώ παίζω κάποιες φορές με εισιτήριο, κάποιες δωρεάν ενώ υπάρχουν και οι παραστάσεις που είναι πληρωμένες από κάποιους δήμους που κάνουν εκδηλώσεις. Μια φορά το μήνα ο θίασός μου φιλοξενείται στο αθλητικό κέντρο του Δήμου Ψυχικού με διάφορες παραστάσεις."

Πληροφορίες https://www.facebook.com/Θίασος Σκιών Σωκράτης Κοτσορές