Παρασκευή 4 Μαΐου 2018

Μιχαήλ Κάσιαλος, ο Θεόφιλος της Κύπρου!

Ξεχωριστή μορφή για τον πολιτισμό της Κύπρου και του νεότερου Ελληνισμού αποτελεί ο Μιχαήλ Κάσιαλος, που μαζί με τον Θεόφιλο συγκαταλέγεται στους μεγάλους Ευρωπαίους καλλιτέχνες της απλοϊκής (Ναΐφ) τέχνης. Όντας αυτοδίδακτος, απέκτησε παγκόσμια φήμη αλλά δεν έχασε ποτέ την αυθεντικότητα του, ενώ το νήμα της ζωής του κόπηκε από την τουρκική θηριωδία στην μαρτυρική νήσο, το 1974. 
Ο σπουδαίος ζωγράφος γεννήθηκε στο τουρκοκρατούμενο σήμερα χωριό Άσσια το 1885. Στο Δημοτικό Σχολείο Άσσιας παρακολουθεί με ζήλο τον δάσκαλό του Κ. Πιερίδη, ο οποίος ασχολείτο με την αγιογραφία, καθώς επίσης και τους πατέρες Κύριλλο και Νύφωνα, οι οποίοι ασχολούνταν εκείνη την περίοδο με την αγιογράφηση των εικόνων της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου.

του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου

Στα 13 του χρόνια, αρχίζει να μαθαίνει την τέχνη του παπουτσή, επάγγελμα το οποίο εξάσκησε μέχρι το 1920. Ακολούθως ασχολείται με την αγγειοπλαστική και δημιουργεί απομιμήσεις παλαιών αντικειμένων, τα οποία και πωλεί. Το 1957, σε ηλικία 72 ετών, αρχίζει να ζωγραφίζει και τονίζει πάντοτε ότι «για να γίνει ένας άνθρωπος ζωγράφος, πρέπει να έχει σταθερό χέρι. Να μην τρέμει». 


Ο Μιχαήλ Κάσιαλος αντλεί τα θέματά του από την καθημερινότητα, όπως ο ίδιος τη βιώνει. Αποτυπώνει στον καμβά τα ήθη και τα έθιμα του τόπου του, ιδιαίτερα αυτά που συνδέονται με τον κύκλο της ζωής: το στόλισμα της νύφης, τον χορό, το στρώσιμο του κρεβατιού, το γλέντι του γάμου, το μυστήριο στην Εκκλησία, τη γέννηση και ό,τι συνδέεται μαζί της. 
Σημαντική θέση στη θεματογραφία του έχουν και οι αγροτικές εργασίες: γυναίκες και άνδρες να δουλεύουν στα χωράφια ή στο σπίτι, νέες γυναίκες να υφαίνουν στον αργαλειό, το όργωμα, ο θερισμός, το αλώνισμα, το πότισμα των χωραφιών, το τάισμα των ζώων. Ζωγραφίζει επίσης παραδοσιακά επαγγέλματα, όπως αυτό του πεταλωτή.
Ο αυτοδίδακτος ζωγράφος συμμετέχει σε διάφορες εκθέσεις από το 1960 μέχρι 1966. Το Φεβρουάριο του 1967 εκθέτει πίνακές του στο Ινστιτούτο Κοινοπολιτείας, στο Λονδίνο, και προσελκύει ρεκόρ επισκεπτών, πωλώντας σχεδόν όλα του τα έργα. Μεταξύ των ετών 1967 και 1971 αρχίζει την ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα στην Άσσια, την αγιογράφηση της οποίας πραγματοποίησε ο ίδιος.
Το 1969 λαμβάνει μέρος στην Τριενάλε Ναΐφ Τέχνης στη Μπρατισλάβα, όπου αποσπά
εύφημο μνεία. Ακολούθως συμμετέχει σε διάφορες εκθέσεις μέχρι το 1974, οπότε η τουρκική εισβολή βρίσκει τον Μιχαήλ Κάσιαλο στο χωριό του. 
Τούρκοι στρατιώτες μπαίνουν στο σπίτι του ζητώντας του χρήματα. Ο Κάσιαλος τους δίνει όσα έχει, όμως εκείνοι δεν ικανοποιούνται. Επιστρέφουν την επόμενη μέρα κι' όταν ο γέροντας τους λέει ότι δεν έχει πια τίποτα να τους δώσει, τον χτυπούν βάναυσα και του σπάνε τα πόδια με τον υποκόπανο των όπλων τους.  
Ο Κάσιαλος και η οικογένειά του μένουν εγκλωβισμένοι στο χωριό τους για μια εβδομάδα. Όταν οι Τούρκοι τους επιτρέπουν να φύγουν, η υγεία του σπουδαίου ζωγράφου έχει διαταραχθεί. Πληγωμένος σωματικά αλλά, κυρίως, πικραμένος για την τραγική μοίρα της πατρίδας του, ο Κύπριος καλλιτέχνης αφήνει την τελευταία του πνοή στις 31 Αυγούστου 1974 στη Λάρνακα, σε ηλικία 89 ετών
Μετά τον θάνατό του, που αποτελεί άλλο ένα έγκλημα του τουρκικού Αττίλα, έργα του Κάσιαλου στάλθηκαν με την φροντίδα της Μορφωτικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου στη διεθνή έκθεση "Η Τέχνη των Ναΐφ", στο Μόναχο. 
Την έκθεση επισκέφθηκαν 118.577 άτομα και σ' αυτήν πουλήθηκαν 23.000 αντίτυπα
καταλόγου μέσα στον οποίο υπήρχε φωτογραφία του Κάσιαλου καθώς και των πινάκων του, μαζί με μια αναφορά στον τρόπο του θανάτου του. Η έκθεση αυτή μεταφέρθηκε ύστερα στη Ζυρίχη όπου οι επισκέπτες ξεπέρασαν τις 60.000. 
Έργα του Κύπριου ζωγράφου στάλθηκαν επίσης σε ομαδική έκθεση - δημοπρασία έργων μεγάλων καλλιτεχνών που οργανώθηκε στο Παρίσι τον Μάρτη του 1975 και αφιερώθηκε στη μνήμη του. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου