«Το ξύπνημα της μνήμης-παιδιά πρόσφυγες του Ελληνικού εμφυλίου», βιωματική παράσταση που συνδυάζει ιστορικά ντοκουμέντα και επικαιρότητα

Η πόρτα ανοίγει, μια αυλή απλώνεται μπροστά μας: περνάμε ανάμεσα σε κρεμασμένα σεντόνια και ακούμε χαρούμενες παιδικές φωνές. Δεν είναι κάποιο ψεύτικο σκηνικό, είναι η αυλή της ΑΣΚΤ που θα μας μεταφέρει νοερά στην αυλή μιας παιδόπολης όπου μικρά κορίτσια τραγουδούν και χορεύουν.

 Το κουβάρι της ιστορίας θα ξετυλίξει η κ.Σάββα με το συγκινητικό μοίρασμα  της ιστορίας του Επονίτη πατέρα της, ο οποίος σιωπούσε για το παρελθόν του, όπως μας εξήγησε. Τα παιδιά θα συνεχίσουν ανέμελα να τραγουδούν. Την χαρούμενη αυτή ατμόσφαιρα θα διακόψει ένας άνδρας που κρατά εφημερίδες και κατεβαίνει μια σκάλα, θα φέρει τις ειδήσεις για τις μετακινήσεις τω παιδιών είτε από τον δημοκρατικό στρατό είτε στο πλαίσιο προγράμματος των παιδοπόλεων της Φρειδερίκης. Και θα μας θέσει το μεγάλο ερώτημα: Τα παιδιά σε ποιον ανήκουν; Στους γονείς, στις κυβερνήσεις ή στον εαυτό τους;

Υπό τους ήχους τυμπάνου εν είδει παρέλασης θα βρεθούμε στον κήπο της ΑΣΚΤ, ο ήχος του κλαρίνου τώρα μας μεταφέρει στην ελληνική ύπαιθρο. Μια περιδιάβαση στον χώρο που «συμβολοποιεί» το ταξίδι μας στον χρόνο. Οι μικρές ιστορίες –μαρτυρίες ανθρώπων που ήταν παιδιά στο Β’ Π.Π. και στον Εμφύλιο πόλεμο καταφέρνουν την οπτικοποίηση της ζωής στην  ύπαιθρο  κατά την προπολεμική και μεταπολεμική Ελλάδα. 

Ο πόνος, η φτώχεια ο χωρισμός και το αντάμωμα, καθώς ο σωματικός τραυματισμός αλλά και το μεγάλο «τραύμα»… Όλα αυτά θα περιγραφούν τόσο γλαφυρά σε αυτό τον κύκλο αφηγήσεων που θα ολοκληρωθεί με το «μπουλούκι» από ηθοποιούς και θεατές να φθάνουμε στο θέατρο της  Σχολής Καλών Τεχνών. Εκεί επί σκηνής οι ιστορίες ανθρώπων θα «ξεπλεχτούν» παράλληλα καθώς οι «αυτόπτες» μάρτυρες της Ιστορίας, γερασμένα πια παιδιά, ανακαλούν στη μνήμη τους όσα τους  σημάδεψαν ανεπανόρθωτα στη πιο τρυφερή τους ηλικίας…

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Με σεβασμό απέναντι στις πληγές των παιδικών ψυχών διαχειρίζεται την θρυμματισμένη μνήμη του Εμφυλίου Πολέμου η παράσταση site specific  σε σκηνοθεσία  της Μαρίας Σάββα.  Η φόρτιση και η τελική συγκίνηση του θεατή δεν οφείλεται μόνο στον βιωματικό τρόπο «μετάγγισης» μιας ιστορικής πραγματικότητας που ευφυώς επιλέχθηκε να παρουσιαστεί. 

Η παράσταση «Το ξύπνημα της μνήμης-παιδιά πρόσφυγες του Ελληνικού εμφυλίου», μια παραγωγή της Εταιρείας Θεάτρου ΠΑΙΚΤΕΣ, στο σύνολό της τόσο  από πλευράς περιεχομένου  όσο και παρουσίασης αποτελεί ένα ερέθισμα για στοχασμό κάθε ανθρώπινης ύπαρξης που θέλει να γνωρίζει το παρελθόν για να μπορεί να ερμηνεύσει το παρόν.

Παράσταση-ντοκουμέντο

Άλλωστε  δεν πρόκειται  για μια μυθοπλασία, το εγχείρημα είναι  βασισμένο σε προσωπικές μαρτυρίες και ιστορικά ντοκουμέντα από το βιβλίο «Παιδιά του Ελληνικού Εμφυλίου-Πρόσφυγες και Πολιτική της Μνήμης» της Riki Van Boeschoten και Loring M.Danforth. 

Στο κείμενο της παράστασης περιέχονται επίσης αποσπάσματα από ιστορικές μελέτες της αξιόλογης ερευνήτριας και πρωτεργάτριας του κινήματος Προφορικής Ιστορίας στην Ελλάδα, Τασούλας Βερβενιώτη και φωτογραφικό υλικό από αρχεία του Ερυθρού Σταυρού που περιέχονται στο βιβλίο της «Αναπαραστάσεις της Ιστορίας. Η Δεκαετία του 1940». Στο συναισθηματικό «κρεσέντο» του θεατή συμβάλλει και η παράλληλη προβολή φωτογραφιών του Γιώργου Μπαλάφα, Βούλας, του Θεοχάρη Παπαϊωάννου και άλλων.

Το επίκαιρο στοιχείο

Τα παιδιά-πρόσφυγες δεν είναι ένα φαινόμενο που «πάγωσε» στον χρόνο και μπορούμε να αντιμετωπίζουμε απλά ως ιστορία. Είναι κι ένα σύγχρονο φαινόμενο με αυτή την τεράστια ανθρωπιστική κρίση που βιώνουμε εδώ και χρόνια. Δεν θα μπορούσε πιο ευτυχής συγκύρια για προβληματισμό από την πραγματοποίηση χθες στον προαύλιο χώρο της ΑΣΚΤ του 12^ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ.

 Άκρως ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η παράσταση δεν στέκεται μόνο στις ιστορίες του πολέμου, των βομβαρδισμών, της πείνας, του αποχωρισμού σε μια τρυφερή ηλικία από τη μάνα, της παιδικής μετανάστευσης  που σχολιάζει το εγχείρημα αυτό.  Η εν λόγω προσπάθεια ανάδειξης μιας πτυχής της ιστορίας μας που φοβόμαστε συχνά να αγγίξουμε θέτει το ζήτημα του στιγματισμού μιας ανθρώπινης ζωής για πάντα: οι εμπειρίες είτε της ξενιτιάς, είτε  μιας  δύσκολης προσαρμογής στην ενήλικη ζωή,  είτε ενός σχεδόν ακατόρθωτου επαναπατρισμού.

Δραματουργία: Μαρία Σάββα, με τη συμβολή της ομάδας
Εικαστική εγκατάσταση – Σκηνικά - Κοστούμια: Μαρία Καραθάνου
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Video mapping: com.odd.or
Μουσική επιμέλεια-διδασκαλία: Αγγελική Τουμπανάκη.
Βοηθοί σκηνοθέτη: Χριστίνα Αλεβιζοπούλου, Παναγιώτης Καστρίτσης.
ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Παναγιώτης Μαρίνος, Φοίβος Παπακώστας, Βίκυ Καμπούρη, Μαρία Σάββα, Άννα Χανιώτη, Γιώργος Ψυχογυιός, Θάνος Παπαθανάσης, Παναγιώτης Καστρίτσης.

Παραστάσεις :Κάθε ΣΑΒΒΑΤΟ και ΚΥΡΙΑΚΗ.

 Οι παραστάσεις του Σεπτεμβρίου αρχίζουν στις 7:00μμ και οι παραστάσεις του Οκτωβρίου στις 6:30μμ

Έως  ΔΕΥΤΕΡΑ 15 Οκτ. 6:30μμ