Για το πρωτοποριακό εγχείρημα σύνδεσης των τεχνών, της εποχής και του θρυλικού ποιητή μας μιλά η ιστορικός Τέχνης Δρ.Μαρία Αθανασέκου, που επιμελήθηκε τόσο τα κείμενα όσο και τα έργα που προβάλλονται στο προτζεκτ. Η θεατρική σκηνή μετατρέπεται σε «μήτρα» που «αγκαλιάζει» διαφορετικές εκφάνσεις της τέχνης, μουσική, χορό, υποκριτική, εικαστικά, ποίηση, λογοτεχνία... Σε μια ζύμωση συνυπάρχουν αρμονικά και πολυαισθητηριακά. Η παράσταση ακολουθεί δηλαδή τις επιταγές του Ρομαντισμού!
συνέντευξη στη Μαρία Αλιμπέρτη
«Έχουν περάσει πολλά χρόνια, αλλά θυμάμαι ότι ήμουν μικρή, στο Γυμνάσιο. Η μαμά μου τον αγαπούσε πολύ και είχαμε σπίτι τα άπαντα. Και πιο μικρή είχα προσπαθήσει να διαβάσω αλλά δε θυμάμαι τι είχα νιώσει ακριβώς. Πάντως, στο Γυμνάσιο, για να είμαι ειλικρινής, δεν ξέρω και τι είχα καταλάβει τότε, πάντως, ένιωσα ταραχή, ομορφιά, μου κόπηκε η ανάσα, δέος. Αυτές οι ψυχοσωματικές αντιδράσεις συνεχίζονται ακόμη.
Από μικρή έγραφα συνέχεια και εκείνη ήταν η περίοδος που δεν είχα γράψει ούτε λέξη. Είχα αποπροσανατολιστεί εντελώς. Το είχα πάρει πολύ βαριά! Ένιωσα σαν να βρισκόμουν κάπου που δεν έπρεπε να είμαι, κάπου επικίνδυνα, σε έναν τόπο με πολλή θλίψη αλλά και ομορφιά. Ξέρετε, θεωρώ ότι υπάρχει ο ρατσισμός του ‘mainstream’, ότι πρέπει πάντα, ανά πάσα στιγμή να πνίγουμε τη λύπη και να είμαστε χαρούμενοι, να κάνουμε ό,τι κάνουν οι πολλοί, να μην σκεφτόμαστε πολύ, να μη νιώθουμε πολύ, να μη διαβάζουμε πολύ ή να ακούμε άλλη μουσική από τους πολλούς γιατί είμαστε ‘περίεργοι’ και θα αποκλειστούμε.
Στη μικρή ηλικία που πρωτοδιάβασα Πόε είχα αυτή την αίσθηση ότι διαβάζω κάτι που ήταν εν δυνάμει επικίνδυνο, απαγορευμένο, καθόλου της επικρατούσας τάσης, του mainstream, όπως όταν διάβασα Καβάφη ή Αναίς Νιν και Γιουρσενάρ για πρώτη φορά, εκείνη την περίοδο πάλι. Είχα την ενοχή ότι, μάλλον δεν είναι της ηλικίας μου και καλά θα κάνω να ξαναπιάσω τα ‘Ψάθινα καπέλα’, ένα αγαπημένο βιβλίο αλλά πιο ‘εφηβικό’ στη συνείδηση του ευρύτερου κοινού, καταλαβαίνετε... Δεν μπορούσα να διαχειριστώ το περιβάλλον του Πόε, τον λυρισμό, τον πόνο, το μακάβριο και το γοτθικό στοιχείο, τον ερωτισμό του, τον αισθησιασμό, αλλά μου ασκούσε μια έντονη έλξη. Ο λόγος του Πόε με πηγαίνει πολύ βαθιά μέσα μου και ζωντανεύει σχεδόν συναισθητικά.»
Στη μικρή ηλικία που πρωτοδιάβασα Πόε είχα αυτή την αίσθηση ότι διαβάζω κάτι που ήταν εν δυνάμει επικίνδυνο, απαγορευμένο, καθόλου της επικρατούσας τάσης, του mainstream, όπως όταν διάβασα Καβάφη ή Αναίς Νιν και Γιουρσενάρ για πρώτη φορά, εκείνη την περίοδο πάλι. Είχα την ενοχή ότι, μάλλον δεν είναι της ηλικίας μου και καλά θα κάνω να ξαναπιάσω τα ‘Ψάθινα καπέλα’, ένα αγαπημένο βιβλίο αλλά πιο ‘εφηβικό’ στη συνείδηση του ευρύτερου κοινού, καταλαβαίνετε... Δεν μπορούσα να διαχειριστώ το περιβάλλον του Πόε, τον λυρισμό, τον πόνο, το μακάβριο και το γοτθικό στοιχείο, τον ερωτισμό του, τον αισθησιασμό, αλλά μου ασκούσε μια έντονη έλξη. Ο λόγος του Πόε με πηγαίνει πολύ βαθιά μέσα μου και ζωντανεύει σχεδόν συναισθητικά.»
«Η παράσταση βασίζεται σε μια ιδέα της Ξανθής Ταβουλαρέα με την οποία ανακαλύψαμε και αυτό το κοινό σημείο, την αγάπη μας για τον Πόε, πριν 3-4 χρόνια. Από τότε μου είχε πει να κάνουμε κάτι γύρω από τον Πόε και τελικά πριν ένα χρόνο έλαβα ένα μυστηριώδες τηλεφώνημα της ότι θα συναντηθούμε στο καφέ του Βυζαντινού Μουσείου, τάδε μέρα και ώρα, οι βασικοί συντελεστές για να ξεκινήσουμε. Αυτό μόνο! Μαζευτήκαμε λοιπόν, γνωριστήκαμε, αγαπηθήκαμε και δουλέψαμε μαζί εντατικά για να συναντήσουμε τον Πόε. Τον επέλεξε, λοιπόν, η Ξανθή, ή όπως συνήθως λέει η ίδια, την επέλεξε και μας επέλεξε ο Πόε.»
-«Όχι, καθόλου. Ο Πόε παρουσιάζεται όπως, μάλλον, ήταν. Δεν επιχειρήθηκε μια αγιοποίηση. Παρουσιάζεται με τα πάθη, τις εμμονές του, τις εξαρτήσεις του. Εστιάζουμε στο έργο του, στην ποίησή του, αλλά και στη ζωή και την εποχή του. Προσπαθήσαμε να ανασυστήσουμε το ιστορικό και καλλιτεχνικό περιβάλλον του αιώνα του. Δεν πρόκειται για μνημόσυνο όπου ακούγονται ‘καλά λόγια’… Ακούγονται και παρουσιάζονται όσα τον επηρέασαν, η αλήθεια του. Οι συγκλονιστικοί Ηλίας Γκογιάνος ως Πόε και η Ξανθή
Ταβουλαρέα ως alter ego του, η Ευγενία Σιγαλού που ερμηνεύει σωματικά το πνεύμα του Πόε και τις λυρικές αναφορές των έργων του -σε χορογραφία της Μαρίζας Βινιεράτου- σε συνδυασμό με τους υπέροχους φωτισμούς του Δημήτρη Παπαδόπουλου, τα βίντεο του Ζουάν Κούρτη που είναι σαν ταινίες μικρού μήκους, σαν μικρά έργα τέχνης και την μεγαλειώδη, ατμοσφαιρική μουσική του Νίκου Μαϊντά, μια μουσική που σε χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά, ο λόγος του Πόε ενσαρκώνεται, ζωντανεύει και πάλλεται όπως ακριβώς είναι: Σκοτεινός, ομιχλώδης, με το παράπονο της ζωής που χάνεται, τον έρωτα που ζει πέρα από τις γνωστές διαστάσεις, την υπενθύμιση, τελικά, να ζήσουμε στο εδώ και το τώρα.»
-«Η παράσταση απευθύνεται σε όσους θέλουν να βουτήξουν στον 19ο αιώνα και γνωρίσουν καλύτερα τον Πόε ως ποιητή και ως άνθρωπο με πάθη και πάθος. Θα έλεγα ότι αποτελεί μια καλή εισαγωγή στο έργο του και την εποχή του. Φιλοδοξία μας είναι να αναβιώσει το πνεύμα και η εποχή του Πόε και να συναντηθούν με όσο μεγαλύτερο κοινό γίνεται. Δεν είναι μια παράσταση που αφορά την πνευματική ελίτ, αλλά όλους μας γιατί όλοι έχουμε ανάγκη από το σκοτεινό φως του, τον λυρισμό, την επιθυμία να ζήσουμε έναν μεγάλο έρωτα, να νικήσουμε το θάνατο.»
-«Σας ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση αυτή. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται τέτοιο εγχείρημα με τη σύνδεση των τεχνών, τη σύνδεση εποχής και ποιητή. Ο θεματικός άξονας είναι μεν η απώλεια, ορίων, λογικής, αγαπημένων, ωστόσο, όποιος βυθιστεί στον Πόε, την εποχή του, στο Ρομαντισμό μέσω της παράστασης, θα βγει από το θέατρο πιο πλήρης. Η προσπάθειά μας βασίζεται στην ιδέα του συνολικού έργου τέχνης όπου οι εκφάνσεις της τέχνης, μουσική, χορός, υποκριτική, εικαστικά, ποίηση, λογοτεχνία, συνυπάρχουν αρμονικά και πολυαισθητηριακά. Όπως είναι και το κύριο ζητούμενο του Ρομαντισμού, θέλουμε να απευθυνθούμε στις αισθήσεις και όχι στη νόηση. Μέσω της πρόκλησης αισθητηριακών ερεθισμάτων, καθώς στην παράσταση δεν πρωταγωνιστεί μόνο η όραση και η ακοή αλλά και η γεύση, η αφή, θέλουμε ο θεατής να διαδράσει και να αξιοποιήσει όλες τις αισθήσεις του για να εμποτιστεί με την εμπειρία και όχι μόνο να παρακολουθήσει ένα έργο στα στενά του όρια.
Η τάση της τέχνης πλέον είναι να δημιουργεί εμπειρίες, να προσκαλεί το άτομο να βιώσει την ατμόσφαιρα, να του προσφέρει συγκίνηση και να το αφορά ψυχοσυναισθηματικά. Ένα από τα ζητούμενα της παράστασης είναι να αφυπνιστεί ο θεατής μέσω της τέχνης και του λυρισμού, μέσω της πρόσκλησης έντονων αισθητηριακών και συγκινησιακών ερεθισμάτων να έρθει σε επαφή με ην ομορφιά και το μυστήριο. Ο Theodore Zeldin υποστηρίζει ότι νέα θρησκεία είναι η τέχνη και οι καθεδρικοί της είναι οι πινακοθήκες της.
Μιλώντας με την αγάπη και το δέος που νιώθω απέναντι στην τέχνη και τις ιστορίες της, τις οποίες επί χρόνια διδάσκω, από την προσωπική μου εμπειρία, θα ήθελα το θέατρο, η ιδέα της παράστασης, να μεταμορφωθεί και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ανθρώπου, όποιες κι αν είναι αυτές, έστω κι αν θέλει να μπει μέσα στην αίθουσα για να ξεκουράσει το βλέμμα και το σώμα του για να βουτήξει σε μια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα, για να δημιουργήσει ή να ανακαλέσει ένα συγκεκριμένο συναίσθημα. Αυτή είναι και η τάση σε μουσεία του εξωτερικού. Εικονοκλαστική προσέγγιση; Ο Chris Dercon, Διευθυντή της Tate Modern μιλάει για την έννοια του χώρου και πως στα νέα μουσεία είναι απαραίτητη η ύπαρξη μια αίθουσας κενής από εκθέματα ώστε να 'κάνει ότι θέλει' κυριολεκτικά ο επισκέπτης, να ξαπλώσει, να φάει, να διαβάσει.
Αυτή είναι η νέα τάση- προσαρμογή στην πραγματική ζωή και αξιοποίηση της τέχνης προς όφελος του ανθρώπου, ενσωμάτωση της τέχνης στη ζωή. Στην παράσταση εστιάσαμε σε αυτό και θέλαμε να βιώσει ο θεατής την ατμόσφαιρα, όχι να παρακολουθήσει μια υπόθεση. Η μουσική, ο χορός και τα εικαστικά διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο μαζί με το λόγο του Πόε και ελπίζουμε η παράσταση αυτή να αποτελέσει μια αφετηρία για πιο συνολικές προσεγγίσεις, για ένα συνολικό έργο τέχνης απαρτιζόμενο από όλες τις εκφάνσεις της.»
-«Στην ανήσυχη και πεζή εποχή μας, όπου όλα είναι ρευστά και αβέβαια, όπου η ζωή μπορεί ανά πάσα στιγμή να χαθεί, να τυλιχτεί στις φλόγες, όπου η απώλεια τείνει να γίνει συνήθεια, ο Ρομαντικός Πόε μας καλεί να ορθώσουμε το ανάστημά μας και να ζήσουμε αληθινά, να ζήσουμε στο τώρα με όλες μας τις αισθήσεις, δίχως αναβολή. Από το σύνολο του έργου του ακούγεται ένα ηχηρό «άδραξε τη μέρα, γιατί η μέρα γρήγορα τελειώνει».
Το καλλιτεχνικό κίνημα του Ρομαντισμού δεν έχει σχέση με τις μακρόσυρτες βόλτες στην παραλία αγκαλιά με το ταίρι μας το ηλιοβασίλεμα.. Είναι θυελλώδες, σε συνεπαίρνει και σε τραντάζει, δεν είναι γλυκερό, έχει Δύναμη και Αλήθεια.
Όπως λέω και στο βίντεο της παράστασης, αν ο Ρομαντισμός είχε φωνή, θα σε ρωτούσε:
«Πως νιώθεις; Που θες να πας; Θες να ξεφύγεις; Θες να ζήσεις;»
Θα σου έλεγε:
«Έλα να σεργιανίσουμε μαζί σε μέρη απάτητα από τους ανθρώπους, στο σκοτάδι και το ημίφως της λογικής, στην έκρηξη του πάθους, στον μη λογοκριμένο πόθο, στο μακρινό, το εξωτικό. Έλα να διαβείς τη χώρα του ονείρου, άκου τη φωνή εντός σου. Επαναστάτησε ενάντια σε ό,τι σε περιορίζει και σε καταστρέφει, αναζήτησε νέους τόπους, νέους ανθρώπους, πιο ελκυστικούς, πιο καθαρούς. Αναστήσου και πορεύσου κρατώντας το λάβαρο της ελευθερίας. Ερωτεύσου, ανθρώπους, ιδέες. Συμφιλιώσου με το θάνατο που σε τρομάζει, είναι μόνο ένα πέρασμα. Έχε πίστη, θρησκευτικότητα, πνευματικότητα. Ψάξε μέσα σου».
Αν ο Ρομαντισμός είχε φωνή θα ήταν βαθιά και αργόσυρτη. Θα σου ψιθύριζε:
«Η λογική μόνη και η τάξη δεν μπορούν να σε μεταφέρουν στην αλήθεια των πραγμάτων. Οι αισθήσεις και το συναίσθημα είναι το όχημα για το όνειρο και την αντίληψη της πραγματικότητας, για την κατανόηση και βίωση της ζωής, μιας ζωής με μυστήριο και ομορφιά. Ζήσε, νιώσε. Προσπάθησε, μην εγκαταλείπεις, αγωνίσου να βγάλεις νόημα σε ένα σύμπαν που σε εχθρεύεται και συνάμα σε μεθάει με αισθητικές απολαύσεις. Κοίτα γύρω σου, δες μέσα σου. Όλα είναι εδώ για σένα. Είσαι ελεύθερος να κάνεις ό,τι θες, να ζήσεις όπως θες. Άπλωσε το χέρι σου και πιες από το άγιο δισκοπότηρο με τον μυστικό οίνο της φαντασίας, γεύσου το αίμα της ζωής, μέθυσε, ζήσε, νιώσε!».
Σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη κουβέντα που κάναμε και σας περιμένουμε στο θέατρο!»
Ταυτότητα παράστασης
Dark Romance + Edgar Allan Poe
Dark Romance + Edgar Allan Poe
Κείμενα: Δρ Μαρία Αθανασέκου , Edgar Allan Pοe (μτφρ. Γιώργος Βαρθαλίτης)
Σκηνοθεσία: Ξανθή Ταβουλαρέα
Βοηθός σκηνοθέτη: Βαρβάρα Πεντζερίδου
Ξενάγηση στο κίνημα του ρομαντισμού - επιλογή έργων Τέχνης: Δρ. Μαρία Αθανασέκου
VIdeo Art: Ζουάν Κούρτις
Φωτογράφος: Κωνσταντίνος Γρίβας
Σύνθεση - Ερμηνεία: Νίκος Μαϊντάς
Χορογράφος - Υπεύθυνος Κίνησης: Μαρίζα Βινιεράτου
Έντγκαρ Άλλαν Πόε: Ηλίας Γκογιάννος
Χορός-Performance: Ευγενία Σιγαλού
Απαγγελία: Ξανθή Ταβουλαρέα
Σκηνοθεσία: Ξανθή Ταβουλαρέα
Βοηθός σκηνοθέτη: Βαρβάρα Πεντζερίδου
Ξενάγηση στο κίνημα του ρομαντισμού - επιλογή έργων Τέχνης: Δρ. Μαρία Αθανασέκου
VIdeo Art: Ζουάν Κούρτις
Φωτογράφος: Κωνσταντίνος Γρίβας
Σύνθεση - Ερμηνεία: Νίκος Μαϊντάς
Χορογράφος - Υπεύθυνος Κίνησης: Μαρίζα Βινιεράτου
Έντγκαρ Άλλαν Πόε: Ηλίας Γκογιάννος
Χορός-Performance: Ευγενία Σιγαλού
Απαγγελία: Ξανθή Ταβουλαρέα
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:30 στο θέατρο Κνωσός (Πατησίων 195 και Κνωσού 11 Πλατεία Αμερικής ).
Πρεμιέρα 6 Νοεμβρίου
Γενική είσοδος: 12€ /
Πρεμιέρα 6 Νοεμβρίου
Γενική είσοδος: 12€ /
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου