"Οι δε
Στυμφάλιοι δεν είνε πλέον τεταγμένοι μετά των Αρκάδων, αλλά μετά των Αργείων,
περί του γένους δε αυτών μαρτυρούσι τα έπη του Ομήρου και οικιστής της πόλεως
ήτο ο Στύμφηλος, τρίτος απόγονος του Αρκάδος και της Καλλιστούς. Λέγουσιν δε
ότι η πόλις εξ αρχής είχε κτισθή εις άλλο μέρος της χώρας και όχι εκεί όπου
είνε σήμερα, και ότι εν τη αρχαία Στυμφήλω κατώκησεν ο Τήμενος ο υιός του
Πελασγού".
Παυσανίας, Αρκαδικά - Στυμφαλία, μα'
Του Ανδρέα
Αναγνωστόπουλου
Η αρχαία πόλη
Στύμφαλος ήταν κτισμένη δίπλα στη λίμνη Στυμφαλία και πήρε το όνομά της από τον
Αρκάδα ήρωα Στύμφαλο ή Στύμφηλο. Η λίμνη, γνωστή από την ελληνική μυθολογία,
αναφέρεται σε έναν από τους 12 άθλους του Ηρακλή, ο οποίος εξόντωσε, με
δηλητηριασμένα βέλη, σ' αυτό το μέρος, τις Στυμφαλίδες Όρνιθες.
Σύμφωνα με τη
μυθολογία, η Αθηνά βοήθησε τον Ηρακλή, δίνοντας τού χάλκινα κρόταλα,
σφυρηλατημένα στο εργαστήριο του Ηφαίστου. Οι Στυμφαλίδες Όρνιθες ήταν ανθρωποφάγα
πτηνά με χάλκινα ράμφη, φτερά και νύχια, που βρίσκονταν στη λίμνη Στυμφαλία και
απειλούσαν τους κατοίκους των παραλίμνιων οικισμών, τα κοπάδια και τις σοδειές.
Όσον αφορά τον
Αρκάδα ήρωα Στύμφαλο, ήταν αδερφός του βασιλιά Αιπύτου. Ο Αίπυτος ήταν κυνηγός
και έχασε τη ζωή του από δάγκωμα φιδιού. Ο περιηγητής Παυσανίας (2ος αιώνας
μ.Χ.) αναφέρει ότι είδε τον τάφο του Αιπύτου στην περιοχή, το μνημείο όμως αυτό
δεν έχει βρεθεί από τους αρχαιολόγους.
Η αρχαία
Στύμφαλος, κτισμένη στη βόρεια πλευρά της λίμνης Στυμφαλίας, ήταν πόλη της
αρχαίας Αρκαδίας, όμως η περιοχή ανήκει σήμερα διοικητικά στο νομό Κορινθίας. Η
λίμνη Στυμφαλία και η αρχαία Στύμφαλος βρίσκονται σε υψόμετρο 600 μέτρων, σ'
ένα οροπέδιο που περιβάλλεται από τα όρη Κυλλήνη (Ζήρεια), Ολίγυρτος,
Μαυροβούνι και Γαβριάς.
Η αρχαιολογική σκαπάνη του Έλληνα
αρχαιολόγου Αναστασίου Ορλάνδου έφερε στο φως, κατά τα έτη 1924-1930,
την αρχαία Στύμφαλο. Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, η
πόλη ήταν περιτειχισμένη και αποτελούνταν από θέατρο, αγορά, ναό, παλαίστρα,
κρήνη, ωστόσο σήμερα δεν έχουν παραμείνει παρά τα θεμέλια αυτών των κτισμάτων.
Ένα μεσαιωνικό
φραγκικό μοναστήρι της περιοχής, που ανεγέρθηκε τον 13ο αιώνα, χρησιμοποίησε
οικοδομικό υλικό από την αρχαία Στύμφαλο, γεγονός που σημαίνει ότι σημαντικό
μέρος από την αρχαία πόλη στεκόταν μέχρι τότε όρθιο.
Το αρχαίο
θέατρο, με τις λαξευμένες στον βράχο πολυάριθμες θέσεις, μαρτυρεί ότι η πόλη
είχε αρκετό πληθυσμό. Ένας βωμός, που στέκει ακόμα όρθιος στο πέρασμα του
χρόνου, δείχνει ότι υπήρχε στο σημείο αυτό λατρευτικός ναός αφιερωμένος σε
κάποια θεότητα. Επίσης είναι εμφανή δύο βάθρα τα οποία στήριζαν αγάλματα.
Έξω από τα
τεράστια τείχη της πόλης υπάρχει μια σύγχρονη πινακίδα που δηλώνει ότι στην
αρχαιότητα υπήρχε "θολωτή πύλη Ορχομενού".
Η αρχαία πόλη, πλην των οικιών, ήταν κτισμένη πίσω από ψηλό
βράχο, τον οποίο είχαν λαξεύσει ή τον χρησιμοποιούσαν για οικοδομικό υλικό.
Στην κορυφή του βράχου υπάρχουν θεμέλια που φανερώνουν την ύπαρξη κτίσματος,
πιθανώς ναού. Στην άκρη του βράχου υπάρχουν δύο ορθογώνια μεγάλα και βαθιά
ανοίγματα, τα οποία πιθανόν να είναι τάφοι.
Αξίζει να
σημειωθεί ότι την εποχή του σπουδαίου και φιλέλληνα Ρωμαίου αυτοκράτορα
Αδριανού κατασκευάστηκε στην περιοχή της λίμνης υδραγωγείο, συνολικού μήκους 65 χιλιομέτρων!
Το υδραγωγείο
περιελάμβανε, εκτός των αγωγών νερού, υδατογέφυρες (πάνω από ρέματα και
κοιλάδες), καθώς και σήραγγες. Μέσω αυτού του υδραγωγείου μεταφερόταν
το νερό της λίμνης Στυμφαλίας στην αρχαία Κόρινθο, για περίπου τέσσερις αιώνες!
Όπως προαναφέρθηκε, κοντά στην αρχαία Στύμφαλο ανεγέρθηκε ένα καθολικό χριστιανικό μοναστήρι κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, η Μονή Ζάρακα, απομεινάρια της οποίας διασώζονται. Το οχυρωμένο μοναστηριακό συγκρότημα, που αποτελεί σπάνιο, στη χώρα μας, δείγμα μεσαιωνικής δυτικής αρχιτεκτονικής, ίδρυσαν Κιστερκιανοί μοναχοί από τη Σαβοΐα της Ιταλίας. ς
Στις μέρες μας, οι κάτοικοι ονομάζουν
την περιοχή της Μονής Ζάρακα «Κιόνια», λόγω των πολλών μικρών κιόνων που
διέσωζε το φραγκικό μοναστήρι, ενώ το όνομα αυτό έδωσαν και στον γειτονικό
μικρό οικισμό.
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου