Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2020

Οι μνημειακές πύλες και άλλα ίχνη της Σαλώνας, εμπορικού σταθμού των αρχαίων Ελλήνων


       
Προπύργιο και λιμάνι των Ιλλυριών της Δαλματίας, εμπορικός σταθμός των αρχαίων Ελλήνων στην Αδριατική και μια από τις μεγαλύτερες αποικίες των Ρωμαίων υπήρξε η Σαλώνα (ή Σαλών). Ερείπια της πανάρχαιας πόλης σώζονται στην σύγχρονη κωμόπολη Σολίν, κοντά στο Σπλιτ της Κροατίας. 

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου


Αρχαιολογικός χώρος

Ιλλυρικά κτίσματα της πόλης ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, ενώ τμήμα των τειχών της μαζί με μια μνημειακή πύλη, καθώς και προμαχώνες, έχουν διατηρηθεί από την πρώτη ρωμαϊκή περίοδο. Η Σαλώνα σύντομα επεκτάθηκε προς ανατολάς και δυσμάς, και κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. οχυρώθηκε με νέα τείχη.

Η ρωμαϊκή αγορά (Φόρουμ) βρισκόταν στο κέντρο της Σαλώνας, κοντά στη θάλασσα, ενώ, κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ., ένα θέατρο και λουτρά κτίστηκαν δίπλα στην αγορά.   
Ένα πολύ καλύτερα διατηρημένο συγκρότημα λουτρών βρέθηκε στο ανατολικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου, δίπλα σε μια μεταγενέστερη αρχιεπισκοπική εκκλησία (πρωτοχριστιανική βασιλική).

Στη Σαλώνα ανακαλύφθηκε επίσης μια ρωμαϊκή βίλα, γνωστή για τα ψηφιδωτά της που απεικονίζουν τους Απόλλωνα, Ορφέα και Τρίτωνα. Τα εν λόγω αριστουργήματα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Σπλιτ, που κτίστηκε το 1821 από τους Αυστριακούς (τον 19ο αιώνα η σύγχρονη κροατική Δαλματία ανήκε στην Αυτοκρατορία της Αυστρίας). 

Εντός του συστήματος οχυρώσεων, στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης, κατασκευάστηκε ένα ρωμαϊκό αμφιθέατρο κατά τον 2ο αιώνα. Παράλληλα, η μεγάλη νεκρόπολη της Σαλώνας περιλαμβάνει ορισμένες από τις πιο φημισμένες σαρκοφάγους της περιοχής των δαλματικών ακτών. 

Πάνω στην αρχαία ιλλυρική νεκρόπολη αναπτύχθηκε αργότερα χριστιανικό νεκροταφείο με εκκλησίες, από τις οποίες παλιότερη είναι η αποκαλούμενη "βασιλική των μαρτύρων", δίπλα στα τείχη. Εξάλλου, άλλες δύο μεγάλες βασιλικές στέκονταν στο νέο χριστιανικό κέντρο της πόλης. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οκτώ βασιλικές έχουν εξερευνηθεί από τους αρχαιολόγους μέσα στην περίμετρο της Σαλώνας.



Ιστορία

Η Σαλώνα ήταν ιλλυρική πόλη της Δαλματίας και η πρώτη αναφορά για αυτήν γίνεται κατά τον 7ο αιώνα π.Χ.. Ωστόσο, η πόλη σύντομα τέθηκε υπό τη σφαίρα επιρροής των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι έκτισαν αγορά - αποικία (εμπόριον) μέσα στη πόλη. Μετά την κατάκτησή της από τους Ρωμαίους, η Σαλώνα έγινε αρχικά πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας του Ιλλυρικού, καθώς τάχθηκε με το μέρος του μετέπειτα αυτοκράτορα Γάιου Ιουλίου Καίσαρα, κατά τον εμφύλιο πόλεμο του τελευταίου ενάντια στους Πομπήιο και Μάρκο Λουκίνο Κράσσο. 
Όντας πρωτεύουσα της μεταγενέστερης ρωμαϊκής επαρχίας της Δαλματίας, η πόλη μετατράπηκε σε κοσμοπολίτικο κέντρο της Αδριατικής, ενώ η μέγιστη εξάπλωσή της έγινε την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Όταν ο Διοκλητιανός αποσύρθηκε, έκτισε στη Σαλώνα το τεράστιο παλάτι του.
Από τον 4ο έως και τον 6ο αιώνα, η Σαλώνα κατέστη σημαντικό κέντρο του Χριστιανισμού, όμως αργότερα καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό από τις εισβολές των Αβάρων και των Σλάβων στη βυζαντινή επικράτεια, το 641μ.Χ..



Πηγές

Excavations at Salona, Yugoslavia, 1969-1972: conducted for the Department of Classics, Douglass College, Rutg, by Christoph W. Clairmont, 1975


John J. Wilkes. Dalmatia. 1969

John Everett-Heath. "Dalmatia." Concise Dictionary of World Place-Names. Oxford University Press. 2005. Encyclopedia.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου