Ποια πόλη της Μεγάλης Ελλάδας έμεινε στην Ιστορία για τον πλούτο της;

Πολυάνθρωπη πόλη, αποτέλεσε το κέντρο  ενός δικτύου νέων αποικιών. Κυβέρνησε περισσότερες από τέσσερις φυλές και 25 πόλεις.

 Ονομαστή για τον πλούτο της ήταν η Σύβαρις, που ιδρύθηκε από Έλληνες αποίκους κοντά στον κόλπο του Τάραντα, μεταξύ των ποταμών Κράθι και Σύβαρη, στη σημερινή νότια Ιταλία. Οι κάτοικοι της πόλης έγιναν γνωστοί για τον ηδονισμό, τα πανηγύρια και τις υπερβολές τους σε τόσο μεγάλο βαθμό που η λέξη "Συβαριτισμός" έγινε συνώνυμο της πολυτέλειας και της εξωφρενικής απόλαυσης!

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου

Αρχαιολογικός χώρος

Τα ιζήματα του ποταμού Κράθι σκέπασαν σταδιακά τα ερείπια της Συβάρεως και των Θουρίων (πόλης που έκτισαν τμηματικά οι αρχαίοι Αθηναίοι πάνω από την Σύβαρι). Ωστόσο, την βυθισμένη Σύβαρι ανακάλυψε ο αρχαιολόγος Ντόναλντ Φρίμαν Μπράουν (1908 - 2014), ύστερα από ανασκαφές που πραγματοποίησε στην περιοχή, κατά την δεκαετία του 1960. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται σε ένα προάστιο της σύγχρονης πόλης Καζάνο αλλ' Ιόνιο, στην ιταλική επαρχία Κοζέντσα της Καλαβρίας.

Παλιότερες ανασκαφές προς αναζήτηση της αρχαίας Συβάρεως είχαν πραγματοποιηθεί στις αρχές του 19ου αιώνα, όμως δεν είχαν ανακαλύψει τίποτα το σημαντικό. 

Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως πολλές ιδιωτικές οικίες, που δεν ήταν πολυτελείς και κατασκευάστηκαν με υλικά προερχόμενα από την περιοχή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν επίσης τα λατρευτικά αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν στον τοπικό ναό της Αθηνάς. 

Σημειώνεται πως η θεά Αθηνά ήταν πολύ σημαντική για την Σύβαρι, παρότι η πόλη τιμούσε ως πολιούχο της την Ήρα. Η λατρεία της θεάς Ήρας ήταν πολύ διαδεδομένη στις δωρικές κοινότητες, μία εκ των οποίων ήταν και η Σύβαρις.   

Εκτός από τα αρχαιοελληνικά ευρήματα, στην περιοχή βρέθηκαν και ορισμένες ρωμαικές αρχαιότητες. Στις τελευταίες περιλαμβάνεται ένα αμφιθέατρο, λουτρά, καταστήματα αλλά και ένα σπίτι κάποιου επιφανούς πολίτη, το οποίο χρονολογείται στο πρώτο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ..

Τα ερείπια του μεγάλου αμφιθεάτρου και τα λουτρά κτίστηκαν κατά την περίοδο βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Τραιανού (53-117 μ.Χ.). Στις εν λόγω αρχαιότητες διατηρούνται ορισμένα πολύ καλά διατηρημένα μωσαικά δαπέδου. 

Πρέπει να τονιστεί ότι πολλά από τα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στην αρχαία Σύβαρι εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της περιοχής.

Ιστορία

Η Σύβαρις ιδρύθηκε από Αχαιούς και Ίωνες αποίκους, το 720 π.Χ. Η εύφορη γη της περιοχής και το εκτεταμένο εμπόριο της πόλης με τις αποικίες της Μικράς Ασίας, την κατέστησαν μια από τις πλουσιότερες και ισχυρότερες πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας.

Ο ιστορικός Διόδωρος ο Σικελιώτης περιγράφει ότι ήταν μια τεράστια και πλούσια πόλη χάρη στην γονιμότητα της γης και την ευκολία με την οποία δεχόταν μετανάστες. Τον 7ο και τον 6ο αιώνα ήταν η μεγαλύτερη πόλη στην ιταλική χερσόνησο με 100.000 κατοίκους.

Εξάλλου, ο γεωγράφος Στράβων γράφει ότι οι κάτοικοι στην κοιλάδα του ποταμού με το όνομα Κράθις, κυβερνούσαν πέντε φυλές και 25 υποτελείς πόλεις.

Η Σύβαρις επεκτάθηκε σημαντικά στην Τυρρηνική θάλασσα, ιδρύοντας τις αποικίες Ποσειδωνία, Λάος και Σκίδρος. Η Ποσειδωνία ιδρύθηκε γύρω στο 600 π.Χ. αλλά η εποχή που ιδρύθηκαν οι άλλες δύο πόλεις είναι άγνωστη.

Οι περιγραφές για τον πλούτο και την πολυτέλεια των κατοίκων της Συβάρεως περιγράφονται με αφθονία στην αρχαία λογοτεχνία.

Ο Ηρόδοτος γράφει μάλιστα ότι ένας Συβαρίτης, ο Σμινδυρίδης, ξεπερνούσε τους πάντες σε πλούτο και πολυτέλεια.

Το 476 π.Χ., η Σύβαρις υποτάχθηκε στον γειτονικό Κρότωνα, μετά από πολιορκία, ενώ οι προσπάθειες των Συβαριτών να ανακαταλάβουν την πόλη απέτυχαν.

Οι Συβαρίτες κάλεσαν σε βοήθεια τις Συρακούσες μαζί με νέους εποίκους που είχαν έρθει από την Αθήνα και άλλες πόλεις της Πελοποννήσου (446 π.Χ.).

Σύντομα, οι Συβαρίτες ήρθαν σε σύγκρουση με τους νέους εποίκους και εκδιώχθηκαν οριστικά (445 π.Χ.). Οι νέοι έποικοι από την Αθήνα ίδρυσαν στην θέση της Συβάρεως την πόλη Θούριοι (444 π.Χ.), ενώ οι εναπομείναντες Συβαρίτες ίδρυσαν την πόλης Σύβαρις επί του Τράεις.

Πηγές

Ηροδότου Ιστορίαι, Βιβλίο Ε΄ (Τερψιχόρη)

Ηροδότου Ιστορίαι, Βιβλίο ΣΤ΄ (Ερατώ)

https://www.italythisway.com/places/sybaris.php

Δρ. Μιχάλη Πετρόπουλου, «Η Ελληνική ανασκαφή στη Σύβαρη της Κάτω Ιταλίας»

Kleibrink, Marianne (2001). "The Search for Sybaris: An Evaluation of Historical and Archaeological Evidence"

Rainey, Froehlich. "The Search for Sybaris" in Expedition Magazine (Journal of the University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology), 1969.