Στους λόφους της αρχαίας Φρυγίας, στις όχθες του ποταμού Penkalas, η πόλη Aizanoi αναδύεται σαν ανάμνηση μιας εποχής λαμπρής και ηρωικής. Κοντά στο σημερινό χωριό Çavdarhisar, στην επαρχία Kütahya της δυτικής Τουρκίας, αυτός ο αρχαιολογικός θησαυρός ταξιδεύει τον επισκέπτη σε μία ξεχωριστή αφήγηση ιστορίας, μύθου και αρχιτεκτονικού μεγαλείου.
Η ιστορία πίσω από το όνομα
Η ελληνική ονομασία της πόλης ήταν Αἰζανοί, ενώ η λατινική της μορφή ήταν Aezani. Πιθανολογείται ότι το όνομά της προέρχεται από τον μυθικό ήρωα Άζαν, γιο του Αρκά και της νύμφης Εράτως, τον οποίο οι Φρύγες θεωρούσαν πρόγονό τους. Η Αἰζανοί αναπτύχθηκε ως σημαντικό διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο κατά την Ρωμαϊκή περίοδο, με πληθώρα μνημείων και δομών που μαρτυρούν την ακμή της.
Ο Ναός του Δία: ένα λαμπρό ιερό στην Ανατολία
Στην καρδιά της πόλης δεσπόζει ο Ναός του Δία, το πιο εμβληματικό μνημείο της Αἰζανοί. Χτισμένος τον 2ο αιώνα μ.Χ., είναι ένας από τους καλύτερα σωζόμενους ρωμαϊκούς ναούς στην Ανατολία. Ο σχεδιασμός του είναι ψευδοδίπτερος, με 8 κίονες στις στενές πλευρές και 15 στις μακριές, ενώ τοποθετείται πάνω σε υπερυψωμένο βάθρο που περιλαμβάνει υπόγειο θολωτό χώρο — χαρακτηριστικό σπάνιο για την εποχή. Στην πρόσοψη του ναού βρίσκεται ανάγλυφο του Δία, ενώ στην πίσω πλευρά απεικονίζεται η θεά Κυβέλη, υποδεικνύοντας ενδεχόμενη διπλή λατρεία. Ο ναός φαίνεται πως λειτουργούσε όχι μόνο ως θρησκευτικό κέντρο, αλλά και ως μαντείο ή αποθήκη.
Το Θέατρο–Στάδιο: αρχιτεκτονική μοναδικότητα στον αρχαίο κόσμο
Η Αἰζανοί φιλοξενεί ένα αρχιτεκτονικά μοναδικό συγκρότημα που ενώνει το θέατρο με το στάδιο, με μόνο διαχωριστικό το σκηνικό οικοδόμημα. Το θέατρο φιλοξενούσε περίπου 13.000 θεατές, χρησιμοποιούμενο για παραστάσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Δίπλα του, το στάδιο με χωρητικότητα περίπου 20.000 θεατών φιλοξενούσε αγώνες, αρματοδρομίες και πάλη.
Η κατασκευή τους έλαβε χώρα μεταξύ 160 και 250 μ.Χ., με τη στήριξη του ευεργέτη Μάρκου Απουλήιου Ευρυκλή. Η σύνδεσή τους αποτελεί αρχιτεκτονική και λειτουργική καινοτομία, καθώς παρόμοιο συγκρότημα δεν έχει ανακαλυφθεί αλλού στην αρχαιότητα.
Σημαντικά ευρήματα και αρχαιολογικές ανακαλύψεις
Η αρχαία αγορά της Αἰζανοί, γνωστή και ως κλειστή αγορά, πιθανόν να λειτουργούσε ως εμπορικό χρηματιστήριο, όπως προκύπτει από επιγραφές που βρέθηκαν στην περιοχή. Από το 2012, η πόλη έχει ενταχθεί στην προσωρινή λίστα μνημείων της UNESCO και οι ανασκαφές συνεχίζονται με αμείωτο ενδιαφέρον.
Αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο Kütahya Dumlupınar έχουν εστιάσει πρόσφατα στις γέφυρες που διασχίζουν το Penkalas, αποκαλύπτοντας κεφάλια θεών του ελληνικού πάνθεον — του Έρωτα, του Διονύσου, του Ηρακλή και άλλων — καθώς και ένα άγαλμα ύψους άνω των δύο μέτρων, του οποίου λείπει το μισό βάθρο και ένα πόδι.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης το άγαλμα της θεάς Υγείας που ανακαλύφθηκε πρόσφατα. Η μορφή της, κόρη του Ασκληπιού, ήταν προστάτιδα της υγείας και της καθαριότητας. Αν και η κεφαλή του αγάλματος λείπει, η παρουσία της ενισχύει την υπόθεση ότι κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους υπήρχαν λατρευτικά κτίσματα αφιερωμένα σε αυτήν στην περιοχή.
Aizanoi: ένας τόπος γεμάτος φως και μνήμη
Η Αἰζανοί δεν είναι απλώς μια αρχαία πόλη, είναι ένας ζωντανός μαρτυρικός χώρος πολιτισμού, θεάτρου, πίστης και έκστασης. Κάθε στήλη, κάθε επιγραφή και κάθε πέτρινο βλέμμα σε θεό ή ήρωα αφηγούνται μια ιστορία που ξεπερνά το πέρασμα του χρόνου. Για όσους αναζητούν πέρα από το προφανές, η Aizanoi είναι ένα ταξίδι στην ενδοχώρα της αρχαιότητας και στην ψυχή του ανθρώπινου πολιτισμού.
πηγές:
https://arxeion-politismou.gr
https://parathyro.politis.com.cy/
heritagedaily.com,
https://arkeonews.net/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου