Η Ίμβρος αποκαλύπτει τα πρώτα βήματα της γεωργίας στο Αιγαίο

Η ανακάλυψη πέντε νεολιθικών κατοικιών στο Ugurlu-Zeytinlik Höyük, στον αρχαίο οικισμό της Ίμβρου (Γκόκτσεαντά), φέρνει στο φως τις πρώτες ενδείξεις γεωργίας και οργανωμένης ζωής στα νησιά του Αιγαίου. Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν κυκλικές, υπόγειες κατοικίες ηλικίας 8.800 ετών, κατασκευασμένες με την τεχνική πλεκτού πλαισίου και λάσπης, αποκαλύπτοντας την αρχιτεκτονική των πρώτων γεωργικών κοινοτήτων. Μαζί με την Κνωσό στην Κρήτη, ο οικισμός Ugurlu θεωρείται από τους αρχαιότερους χώρους εγκατάστασης γεωργών στο Αιγαίο, προσφέροντας πολύτιμα στοιχεία για την εξάπλωση της νεολιθικής κουλτούρας από την Ανατολία προς την Ευρώπη.

Πέντε κυκλικές κατοικίες με υπόγεια δάπεδα

Οι ερευνητές εντόπισαν πέντε πρώιμες κατοικίες, κυκλικής κάτοψης και με υπόγεια δάπεδα, οι οποίες αποδίδονται στους πρώτους γεωργούς που εγκαταστάθηκαν στην Ίμβρο. Οι κατασκευές έγιναν με την τεχνική πλεκτού πλαισίου και επιχρίσματος, δηλαδή με πλεγμένα καλάμια ή ξύλα καλυμμένα με λάσπη. Πρόκειται για την πρώτη φορά που καταγράφεται αυτός ο τύπος αρχιτεκτονικής στα νησιά του Αιγαίου.

 Η αρχή της γεωργίας στο Αιγαίο

Ο οικισμός Ugurlu χρονολογείται περίπου στο 6800 π.Χ. και θεωρείται ο αρχαιότερος γνωστός νεολιθικός οικισμός στα νησιά του Αιγαίου. Εκεί εντοπίστηκαν τα πρώτα ίχνη γεωργίας, κτηνοτροφίας, κεραμικής, πρώιμης μεταλλουργίας και μνημειακής αρχιτεκτονικής. Οι ανασκαφές αποκαλύπτουν επίσης τα πρώτα σημάδια πολεοδομικού σχεδιασμού, δείχνοντας ότι οι πρώτες κοινότητες είχαν ήδη αρχίσει να οργανώνουν τον χώρο τους με τρόπο συστηματικό.

 Ένας οικισμός που εξελίχθηκε και επεκτάθηκε

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Erkan Gurcal, ο οικισμός ξεκίνησε ως μια μικρή συστάδα εννέα με δέκα κατοικιών. Γύρω στο 5800 π.Χ. επεκτάθηκε σε άλλα μέρη του νησιού, αν και τα αρχαιολογικά στοιχεία για την περίοδο 5800–5500 π.Χ. παραμένουν περιορισμένα. Μέχρι το 5300 π.Χ., παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στη διάταξη του οικισμού και στις οικοδομικές παραδόσεις, με την αρχιτεκτονική να εξελίσσεται σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής.

 Η σύνδεση με την Κνωσό και η σημασία για την προϊστορία

Ο οικισμός Ugurlu παρουσιάζεται μαζί με την Κνωσό στην Κρήτη ως οι μοναδικοί νησιωτικοί χώροι του Αιγαίου που συνδέονται με τις πρώτες γεωργικές ομάδες. Η ανακάλυψη αυτή ενισχύει τη θεωρία ότι η νεολιθική κουλτούρα εξαπλώθηκε από την Ανατολία προς την Ευρώπη μέσω των νησιών του Αιγαίου, προσφέροντας πολύτιμα στοιχεία για την κατανόηση της προϊστορίας της περιοχής.