Πού βρέθηκε αρχαίο άγαλμα ηλικίας 1.900 ετών;

  

Άγαλμα που απεικονίζει γυναίκα και φιλοτεχνήθηκε πριν από 1.900 χρόνια ανακαλύφθηκε στα αρχαία Πάταρα της Λυκίας, στη νότια Μικρά Ασία και στη σημερινή τουρκική επαρχία της Αττάλειας. Η ανεύρεση του αγάλματος έχει προκαλέσει μεγάλο ενθουσιασμό στους αρχαιολόγους που συνεχίζουν τις ανασκαφές στην περιοχή, μετά την ανακήρυξη, από τις τουρκικές αρχές, του 2020 ως Έτους των Πατάρων"!

Όπως ανακοίνωσε η επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας, καθηγήτρια αρχαιολογίας Χαβά Ισκάν Ισίκ, το σημαντικό άγαλμα βρέθηκε στις 14 Μαίου. Χρονολογείται στη ρωμαική εποχή, έχει ύψος 1,57 μέτρα και βρέθηκε ακέφαλο, ενώ είναι το δέκατο άγαλμα που ανακαλύπτεται κατά την διάρκεια των μακροχρόνιων ανασκαφών στη σκηνή του αρχαίου αμφιθεάτρου των Πατάρων. 

Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

Η Τουρκάλα αρχαιολόγος τόνισε ότι καθώς ο αριθμός των εναπομεινάντων γλυπτών στη Λυκία είναι πολύ μικρός, κάθε άγαλμα που έρχεται στο φως είναι εξαιρετικά πολύτιμο για την αρχαιολογική ιστορία της περιοχής. 

Σημειώνεται ότι οι ανασκαφές στα αρχαία Πάταρα, την γενέτειρα του Αγίου Νικολάου, προστάτη των φτωχών και των ναυτικών, διεξάγονται από το 1988, δηλαδή για 32 συναπτά έτη.

Η κατασκευή της σκηνής του αρχαίου αμφιθεάτρου των Πατάρων άρχισε από τον Κουίντο Βίλιο Τιτιανό, έναν από τους εξέχοντες Ρωμαίους πολίτες της πόλης, και ολοκληρώθηκε από την κόρη του, Βιλία Πρόκλα, μετά από τον θάνατό του. Αυτή η Ρωμαία ευγενής τοποθέτησε πολλά αγάλματα στη θεατρική σκηνή.

Πιστεύεται από τους αρχαιολόγους ότι στο προσφάτως ανευρεθέν άγαλμα απεικονιζόταν η σύζυγος ενός Ρωμαίου αυτοκράτορα ή η ίδια η Βιλία Πρόκλα, ή ένα άλλο μέλος της οικογένειας του Κουίντου Βιλίου Τιτιανού.

"Η επιστημονική έρευνα θα επικεντρωθεί ειδικά στο αν το άγαλμα δημιουργήθηκε από γλύπτες της Λυκίας ή από καλλιτέχνες που ανήκαν σε άλλες σχολές γλυπτικής της αρχαίας Μικράς Ασίας. 

Τα ευρήματα μπροστά από την σκηνή του αμφιθεάτρου των Πατάρων μοιάζουν με αυτά που ανακαλύφθηκαν σε παλαιότερες ανασκαφές, δήλωσε η Ισίκ, προσθέτοντας πως όλα τα γλυπτά έγιναν με βάση ένα συγκεκριμένο γλυπτικό στυλ.

Στα Πάταρα σώζονται επίσης το βουλευτήριο της Λυκιακής Ένωσης, ένας ιστορικός φάρος κατασκευασμένος το 64-65 μ.Χ. από τον διαβόητο Ρωμαίο αυτοκράτορα Νέρωνα, μια ρωμαική αψίδα, πολλές χριστιανικές βασιλικές (εκκλησίες) και μεσαιωνικά τουρκικά λουτρά.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στα Πάταρα οι αρχαιολόγοι βρήκαν, το 2018, ένα σπαθί που ανήκε σε Σκανδιναβό πολεμιστή Βίκινγκ! Το εντυπωσιακό αυτό εύρημα χρονολογείται στον 9ο ή 10ο αιώνα.

Ιστορία των Πατάρων

Τα αρχαία Πάταρα, που επιβεβαιωμένα υπάρχουν τουλάχιστον από τον 8ο αιώνα π.Χ., είναι ένας από τους παλαιότερους οικισμούς της Λυκιακής Ένωσης και υπήρξε πρωτεύουσα αυτής της αρχαίας πολιτικής ομοσπονδίας. Η παραθαλάσσια αρχαία πόλη αποτελεί μάλιστα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO 

Η πόλη κτίστηκε μεταξύ των εκβολών του ποταμού Ξάνθου και του όρμου της Αντιφέλλου (σημερινού Κας). Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ιδρύθηκε από τον Ικάδιο.

Ο γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι πήρε το όνομά της από τον Πάταρο, γιο του Απόλλωνα και της Λυκίας, κόρης του Ξάθου. Στη πόλη λατρευόταν ο Απόλλων ο Παταρεύς και υπήρχε σπουδαίο μαντείο,

Τα Πάταρα καθώς και ολόκληρη την περιοχή της Λυκίας είχαν καταλάβει οι Πέρσες, από τους οποίους περιήλθε στον Μέγα Αλέξανδρο. Ο Αλέξανδρος διόρισε διοικητή της περιοχής τον σπουδαίο ναύαρχό του, Νέαρχο.

Μετά από τον θάνατο του Αλέξανδρου τα Πάταρα περιήλθαν στον Αντίγονο και τον γιο του Δημήτριο, ενώ αργότερα στους Πτολεμαίους, εκ των οποίων ο Πτολεμαίος Β' ο Φιλάδελφος την ονόμασε Αρσινόη, προς τιμή της συζύγου του.

Το 196 π.Χ. την κατέλαβε ο Φίλιππος Ε' της Μακεδονίας και επί Πομπηίου περιήλθε ουσιαστικά μαζί με όλη τη περιοχή στους Ρωμαίους, που όμως διατήρησαν την αυτοδιοίκηση της πόλης μέχρι το 43 μ.Χ. Το 155 η πόλη, που βρισκόταν τότε στη μεγαλύτερη ακμή της, υπέστη μεγάλη καταστροφή από σεισμό.

Στο λιμάνι των Πατάρων προσορμίσθηκε ο Απόστολος Παύλος, κατά την τρίτη περιοδεία του, προερχόμενος από τη Ρόδο, μαζί με τον Ευαγγελιστή Λουκά.

Πηγές

https://www.hurriyetdailynews.com

Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τόμος ΙΘ΄.

Στράβωνος, Γεωγραφικά, Βιβλίο ΙΔ΄.

https://muze.gov.tr

Υπήρχαν Βίκινγκς στη Μικρά Ασία; Απρόσμενο εύρημα αναμένεται να ρίξει φως στο μυστήριο

Ξίφος που ανήκε σε πολεμιστή Βίκινγκ και κατασκευάστηκε περισσότερα από χίλια χρόνια πριν, ήρθε στο φως κατά την διάρκεια ανασκαφών στην αρχαία και μετέπειτα βυζαντινή ελληνική πόλη Πάταρα. Τα Πάταρα, γενέτειρα του Αγίου Νικολάου, ευημερούσαν για αιώνες στην αρχαία περιοχή της Λυκίας, η οποία σήμερα βρίσκεται στη νότια τουρκική επαρχία της Αττάλειας.   

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

Είναι πολύ δύσκολο για τους αρχαιολόγους να πουν πώς ένας ξίφος από τους Βίκινγκς (τρομερούς πολεμιστές της μεσαιωνικής Σκανδιναβίας που έσπερναν τον τρόμο κυρίως στη βόρεια Ευρώπη), έφτασε στα Πάταρα. Ωστόσο, αυτό το απρόσμενο για την περιοχή εύρημα σίγουρα θα αποκαλύψει περισσότερα για την ιστορία της πανάρχαιας πόλης, δήλωσε, στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η ακαδημαικός Φειζουλάχ Σαχίν, που διεξήγε τις σχετικές έρευνες. 

"Μέχρι τώρα, τα μόνα πολιτιστικά απομεινάρια που φανέρωναν την ύπαρξη Βίκινγκς στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολίας ήταν ένα άλλο ξίφος που είχε ανακαλυφθεί το 2010 στην τοποθεσία Γιουμουκτεπέ" πρόσθεσε η Σαχίν. Η καθηγήτρια μεσαιωνικής ιστορίας αναφέρεται στον αρχαιολογικό χώρο του Γιουμουκτεπέ που βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης Μερσίνα, επίσης στη νότια Τουρκία. Ο αρχαίος αυτός οικισμός χρονολογείται από το 7.000 π.Χ.. 

Σύμφωνα με την Σαχίν, "αυτός είναι ο λόγος που πιστεύουμε ότι το ανακαλυφθέν ξίφος στα λουτρά Λιμάν της πόλης Πάταρα είναι ένα όπλο που ανήκε σε πολεμιστή της βόρειας φυλής των Βίκινγκς".  

Υπάρχουν δύο εκδοχές για το ποιός ήταν ο ιδιοκτήτης του ξίφους: είτε το όπλο αυτό να ανήκε σε στρατιώτη που βρέθηκε στα Πάταρα κατά την διάρκεια πολεμικής εκστρατείας, είτε να ανήκε σε Βίκινγκ που ήδη είχε εγκατασταθεί μόνιμα στη πόλη, κατά τον 9ο ή τον 10ο αιώνα. 

Τα Πάταρα

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα Πάταρα - που εκτός από πόλη αποτέλεσαν και σημαντικότατο λιμένα - κτίστηκαν μεταξύ των εκβολών του ποταμού Ξάνθου και του όρμου Αντιφέλλου. Ο σπουδαίος Έλληνας γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι η πόλη πήρε το όνομά της από τον Πάταρο, γιο του Απόλλωνα και της Λυκίας. 

Κατά την κλασσική αρχαιότητα, στη πόλη λατρευόταν ο Απόλλων ο Παταρεύς και υπήρχε σπουδαίο μαντείο! 

Τα Πάταρα έχουν όμως και σπουδαία χριστιανική ιστορία, αφού στο λιμάνι τους προσορμίσθηκε ο Απόστολος Παύλος κατά την τρίτη περιοδεία του. Ο Απόστολος των Εθνών έφτασε εκεί προερχόμενος από τη Ρόδο, μαζί με τον Ευαγγελιστή Λουκά και άλλους συνταξιδιώτες του. 

Επίσης, τα Πάταρα είναι η πατρίδα του θαυματουργού Αγίου Νικολάου, προστάτη των φτωχών και των ναυτικών, ο οποίος γεννήθηκε εκεί το 270 μ.Χ., από ευσεβείς Έλληνες γονείς. Ο Άγιος ήταν αρχικώς ιερέας και αργότερα ηγούμενος της Μονής Σιών στα Μύρα της Λυκίας. Όταν απεβίωσε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, οι επίσκοποι, δια θεϊκής αποκαλύψεως, αναγόρευσαν Αρχιεπίσκοπο τον Νικόλαο.

Από την θέση αυτή, ο Άγιος Νικόλαος ανέπτυξε έντονη δράση στη Λυκία και επεξέτεινε τους αγώνες του για την προστασία των φτωχών, ιδρύοντας νοσοκομεία και διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Προικισμένος με υψηλό χριστιανικό φρόνημα, θάρρος και ζωτικότητα εμψύχωνε τους διωκόμενους (από τους Ρωμαίους) χριστιανούς, διωκόμενος και εξοριζόμενος και ο ίδιος για τη στάση του αυτή.

Κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού υπέστη βασανιστήρια. Όταν όμως ανήλθε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Άγιος Μέγας Κωνσταντίνος, ελευθερώθηκαν όλοι οι Χριστιανοί και έτσι ο Άγιος Νικόλαος επανήλθε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Ο Άγιος εκοιμήθη ειρηνικά στις 6 Δεκεμβρίου του έτους 343. 

Πηγή 

Εφημερίδα Χουριέτ 

Hurriyet Daily News

"Ταξίδι στα μυροβόλα Μύρα της Λυκίας", Αριστείδης Βικέτου, εφημερίδα Φιλελεύθερος,15 Δεκεμβρίου 2013.