Τα παγκόσμια μνημεία δεν ανήκουν σε έναν τόπο ή λαό, αλλά στην ανθρωπότητα

Τραγική ως απαράδεκτη μπορεί να χαρακτηριστεί η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αλλοιώσει τον χαρακτήρα ενός μνημείου που αποτελεί οικουμενικό σύμβολο και προστατεύεται από τις διεθνείς συνθήκες για την παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά. 

Η σημερινή απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας της Τουρκίας επικροτεί απλά τα διπλωματικά παιχνίδια της διακυβέρνησης της γείτονας χώρας που ασκεί έμμεσα πιέσεις, όπως είναι πασιφανές, για να προωθήσει άλλα γεωπολιτικά συμφέροντα της.  

Είναι λυπηρό τουλάχιστον να μην υπάρχει ο δέοντας σεβασμός σε πολιτιστικούς θησαυρούς που δεν ανήκουν με το πέρασμα των αιώνων  σε κάποιο τόπο-χώρο, λαό ή έθνος, θρησκεί ή πολιτικό χώρο, αλλά στην ανθρωπότητα. 

Ας καλέσουμε τον κ. Ερντογάν να ανακαλέσει το διάταγμα και να προβάλει την λογική και την σύνεση, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τις δικές του πολιτικές βλέψεις, γιατί το μόνο που θα προκαλέσει είναι αισθήματα μισαλλοδοξίας  ανάμεσα σε λαούς που έχουν περισσότερα κοινά παρά διαφορές να τους χωρίζουν.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Στη συνέχεια παραθέτουμε σημερινή ανακοίνωση της UNESCO για το θέμα:

«Η Αγία Σοφία, μέρος του ακινήτου «Ιστορικές Περιοχές της Κωνσταντινούπολης», είναι εγγεγραμμένη στη Λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς ως μουσείο.

Αυτή η επιγραφή συνεπάγεται ορισμένες νομικές δεσμεύσεις και υποχρεώσεις.

Επομένως, ένα κράτος πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν γίνεται καμία τροποποίηση στην εξαιρετική καθολική αξία της περιουσίας που είναι εγγεγραμμένη στην επικράτειά του.

Οποιαδήποτε τροποποίηση απαιτεί προηγούμενη κοινοποίηση από το ενδιαφερόμενο κράτος στην UNESCO και στη συνέχεια, εάν είναι απαραίτητο, εξέταση από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Η «εξαιρετική καθολική αξία» είναι η βάση για την απόφαση εγγραφής οποιουδήποτε ακινήτου στη Λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Τα κείμενα που ενέκρινε η Επιτροπή διευκρινίζουν ότι οι «Ιστορικές Περιοχές της Κωνσταντινούπολης» είναι χαραγμένες κυρίως για τη «μοναδική ενσωμάτωση αρχιτεκτονικών αριστουργημάτων που αντικατοπτρίζουν τη συνάντηση της Ευρώπης και της Ασίας εδώ και αρκετούς αιώνες» και επειδή «η Αγία Σοφία έγινε πρότυπο για μια ολόκληρη οικογένεια εκκλησίες και αργότερα τζαμιά, και τα ψηφιδωτά των ανακτόρων και των εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης επηρέασαν τόσο την ανατολική όσο και τη δυτική τέχνη». 

Έτσι, η Αγία Σοφία, ως συστατικό στοιχείο του ακινήτου «Ιστορικές Περιοχές της Κωνσταντινούπολης» έχει μια ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία.

Πού βρέθηκε αρχαίο άγαλμα ηλικίας 1.900 ετών;

  

Άγαλμα που απεικονίζει γυναίκα και φιλοτεχνήθηκε πριν από 1.900 χρόνια ανακαλύφθηκε στα αρχαία Πάταρα της Λυκίας, στη νότια Μικρά Ασία και στη σημερινή τουρκική επαρχία της Αττάλειας. Η ανεύρεση του αγάλματος έχει προκαλέσει μεγάλο ενθουσιασμό στους αρχαιολόγους που συνεχίζουν τις ανασκαφές στην περιοχή, μετά την ανακήρυξη, από τις τουρκικές αρχές, του 2020 ως Έτους των Πατάρων"!

Όπως ανακοίνωσε η επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας, καθηγήτρια αρχαιολογίας Χαβά Ισκάν Ισίκ, το σημαντικό άγαλμα βρέθηκε στις 14 Μαίου. Χρονολογείται στη ρωμαική εποχή, έχει ύψος 1,57 μέτρα και βρέθηκε ακέφαλο, ενώ είναι το δέκατο άγαλμα που ανακαλύπτεται κατά την διάρκεια των μακροχρόνιων ανασκαφών στη σκηνή του αρχαίου αμφιθεάτρου των Πατάρων. 

Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

Η Τουρκάλα αρχαιολόγος τόνισε ότι καθώς ο αριθμός των εναπομεινάντων γλυπτών στη Λυκία είναι πολύ μικρός, κάθε άγαλμα που έρχεται στο φως είναι εξαιρετικά πολύτιμο για την αρχαιολογική ιστορία της περιοχής. 

Σημειώνεται ότι οι ανασκαφές στα αρχαία Πάταρα, την γενέτειρα του Αγίου Νικολάου, προστάτη των φτωχών και των ναυτικών, διεξάγονται από το 1988, δηλαδή για 32 συναπτά έτη.

Η κατασκευή της σκηνής του αρχαίου αμφιθεάτρου των Πατάρων άρχισε από τον Κουίντο Βίλιο Τιτιανό, έναν από τους εξέχοντες Ρωμαίους πολίτες της πόλης, και ολοκληρώθηκε από την κόρη του, Βιλία Πρόκλα, μετά από τον θάνατό του. Αυτή η Ρωμαία ευγενής τοποθέτησε πολλά αγάλματα στη θεατρική σκηνή.

Πιστεύεται από τους αρχαιολόγους ότι στο προσφάτως ανευρεθέν άγαλμα απεικονιζόταν η σύζυγος ενός Ρωμαίου αυτοκράτορα ή η ίδια η Βιλία Πρόκλα, ή ένα άλλο μέλος της οικογένειας του Κουίντου Βιλίου Τιτιανού.

"Η επιστημονική έρευνα θα επικεντρωθεί ειδικά στο αν το άγαλμα δημιουργήθηκε από γλύπτες της Λυκίας ή από καλλιτέχνες που ανήκαν σε άλλες σχολές γλυπτικής της αρχαίας Μικράς Ασίας. 

Τα ευρήματα μπροστά από την σκηνή του αμφιθεάτρου των Πατάρων μοιάζουν με αυτά που ανακαλύφθηκαν σε παλαιότερες ανασκαφές, δήλωσε η Ισίκ, προσθέτοντας πως όλα τα γλυπτά έγιναν με βάση ένα συγκεκριμένο γλυπτικό στυλ.

Στα Πάταρα σώζονται επίσης το βουλευτήριο της Λυκιακής Ένωσης, ένας ιστορικός φάρος κατασκευασμένος το 64-65 μ.Χ. από τον διαβόητο Ρωμαίο αυτοκράτορα Νέρωνα, μια ρωμαική αψίδα, πολλές χριστιανικές βασιλικές (εκκλησίες) και μεσαιωνικά τουρκικά λουτρά.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στα Πάταρα οι αρχαιολόγοι βρήκαν, το 2018, ένα σπαθί που ανήκε σε Σκανδιναβό πολεμιστή Βίκινγκ! Το εντυπωσιακό αυτό εύρημα χρονολογείται στον 9ο ή 10ο αιώνα.

Ιστορία των Πατάρων

Τα αρχαία Πάταρα, που επιβεβαιωμένα υπάρχουν τουλάχιστον από τον 8ο αιώνα π.Χ., είναι ένας από τους παλαιότερους οικισμούς της Λυκιακής Ένωσης και υπήρξε πρωτεύουσα αυτής της αρχαίας πολιτικής ομοσπονδίας. Η παραθαλάσσια αρχαία πόλη αποτελεί μάλιστα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO 

Η πόλη κτίστηκε μεταξύ των εκβολών του ποταμού Ξάνθου και του όρμου της Αντιφέλλου (σημερινού Κας). Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ιδρύθηκε από τον Ικάδιο.

Ο γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι πήρε το όνομά της από τον Πάταρο, γιο του Απόλλωνα και της Λυκίας, κόρης του Ξάθου. Στη πόλη λατρευόταν ο Απόλλων ο Παταρεύς και υπήρχε σπουδαίο μαντείο,

Τα Πάταρα καθώς και ολόκληρη την περιοχή της Λυκίας είχαν καταλάβει οι Πέρσες, από τους οποίους περιήλθε στον Μέγα Αλέξανδρο. Ο Αλέξανδρος διόρισε διοικητή της περιοχής τον σπουδαίο ναύαρχό του, Νέαρχο.

Μετά από τον θάνατο του Αλέξανδρου τα Πάταρα περιήλθαν στον Αντίγονο και τον γιο του Δημήτριο, ενώ αργότερα στους Πτολεμαίους, εκ των οποίων ο Πτολεμαίος Β' ο Φιλάδελφος την ονόμασε Αρσινόη, προς τιμή της συζύγου του.

Το 196 π.Χ. την κατέλαβε ο Φίλιππος Ε' της Μακεδονίας και επί Πομπηίου περιήλθε ουσιαστικά μαζί με όλη τη περιοχή στους Ρωμαίους, που όμως διατήρησαν την αυτοδιοίκηση της πόλης μέχρι το 43 μ.Χ. Το 155 η πόλη, που βρισκόταν τότε στη μεγαλύτερη ακμή της, υπέστη μεγάλη καταστροφή από σεισμό.

Στο λιμάνι των Πατάρων προσορμίσθηκε ο Απόστολος Παύλος, κατά την τρίτη περιοδεία του, προερχόμενος από τη Ρόδο, μαζί με τον Ευαγγελιστή Λουκά.

Πηγές

https://www.hurriyetdailynews.com

Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τόμος ΙΘ΄.

Στράβωνος, Γεωγραφικά, Βιβλίο ΙΔ΄.

https://muze.gov.tr

Βαλέτα, μια ιδανική πολιτιστική πρωτεύουσα

Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η Βαλέτα, που στέκει σαν διαμάντι στο κέντρο της Μεσογείου, στη νησιωτική χώρα της Μάλτας, είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2018, μαζί με την ολλανδική πόλη Λεουβάρντεν. 

Άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη αλλά και την πάλαι ποτέ Βρετανική Αυτοκρατορία, η μαλτέζικη πρωτεύουσα με τις εντυπωσιακές οχυρώσεις του 16ου αιώνα, την πλούσια μπαρόκ αρχιτεκτονική και τα αποικιακά οικοδομήματα, αποτελεί ένα υπαίθριο μουσείο και τεράστιο πολιτιστικό μνημείο που δημιουργήθηκε πριν από πέντε αιώνες.

   

Κατά την διάρκεια όλων αυτών των ετών, η Βαλέτα - που πήρε το όνομά της από τον Μεγάλο Μάγιστρο των Ιωαννιτών Ιπποτών, Ζαν Παρισό ντε λα Βαλέτ - υποδέχθηκε αυτοκράτορες, αρχηγούς κρατών, καλλιτέχνες και ποιητές και φέτος έχει ως στόχο να αναδείξει την πολιτιστική κληρονομιά της Μάλτας, ενός νησιού με μεγάλη ιστορία ήδη από την αρχαιότητα. 

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

Περίπου 400 πολιτιστικές εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων ένα κινηματογραφικό κι' ένα λογοτεχνικό φεστιβάλ, είναι προγραμματισμένες να πραγματοποιηθούν στην Βαλέτα και σε άλλες μαλτέζικες πόλεις, καθ' όλη την διάρκεια του έτους, ενώ θα λάβουν μέρος πάνω από 1.000 τοπικοί και διεθνείς καλλιτέχνες. Όλες οι εκδηλώσεις επικεντρώνονται σε τρία θέματα: τις ιστορίες των νησιών Μάλτα και Γκότσο, το μπαρόκ του μέλλοντος και τα ταξίδια. 

Το πρόγραμμα για το φεστιβάλ της Βαλέτα στοχεύει να ενθαρρύνει καλλιτέχνες και ακροατές

να ξανασκεφτούν την παραδοσιακή άποψη του πολιτισμού. Λόγω της ειδικής θέσης της Μάλτας ως νησιωτικού κράτους μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αφρικής, το πρόγραμμα φιλοδοξεί επίσης να συγκεντρώσει διαφορετικές απόψεις από τις διάφορες ακτές της Μεσογείου. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο θεσμός της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης υφίσταται από το 1985 μετά από πρωτοβουλία της τότε υπουργού Πολιτισμού της Ελλάδας, Μελίνας Μερκούρη. Πρώτη πολιτιστική πρωτεύουσα ήταν την ίδια χρονιά η Αθήνα.

Ο θεσμός αυτός αποτέλεσε από νωρίς έναν σημαντικό μοχλό αστικής ανάπτυξης και τόνωσης του πολιτισμού για πολλές πόλεις της Γηραιάς Ηπείρου, ενώ εξακολουθεί να δίνει τη δυνατότητα σε αυτές να προβάλουν τον πολιτισμό τους αλλά και να επωφεληθούν από την ευρωπαϊκή στήριξη. 

Όπως προαναφέρθηκε, η Βαλέτα μοιράζεται φέτος τον τίτλο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πρωτεύουσας με το Λεουβάρντεν, πόλη της βόρειας Ολλανδίας και πρωτεύουσα της επαρχίας Φρίσλαντ, που κατοικείται συνεχώς από τον 10ο αιώνα μ.Χ..