Αναγνώσεις στο Κοντέινερ: Το Εθνικό Θέατρο έξω από τα τείχη

Το Σάββατο 3 του Δεκέμβρη βρεθήκαμε στην πλατεία Ομονοίας, σε μια ευχάριστη έκπληξη, όπως αποδείχτηκε τελικά ότι είναι, η δράση του Εθνικού Θεάτρου αναγνώσεις στο κοντέινερ.

Πρόκειται για μια κινητή μονάδα, που δίνει στο Εθνικό Θέατρο την ευκαιρία να βγει έξω από τα τείχη των κτηριακών του εγκαταστάσεων και να βρεθεί σε διάφορες γωνιές της πόλης των Αθηνών. Μέσα σε αυτή την «κάψουλα», τη γεμάτη ζεστασιά και ατμόσφαιρα εγγύτητας, οι ακροατές έχουν την ευκαιρία να ακούσουν αναγνώσεις λογοτεχνικών κειμένων και ποιημάτων, από ηθοποιούς του Εθνικού.

Το κοντέινερ μετακινείται τα Σαββατοκύριακα σε διάφορες πλατείες της πόλης. Έτσι, κάθε στάση έχει και τη δική της συλλογή κειμένων που την αφορά άμεσα. Στην πρώτη του… εξόρμηση το κοντέινερ στάθμευσε στην πλατεία Ομονοίας: Αφήσαμε για λίγα λεπτά τη βουή του δρόμου, για να βρεθούμε σε απόσταση αναπνοής από τους αφηγητές-ηθοποιούς, αλλά και από τους ίδιους τους ακροατές. Σαν επιβάτες σε ένα μικροσκοπικό βαγόνι, ταξιδέψαμε στην Ομόνοια του χθες, μέσα από το έργο του Γ. Ιωάννου «Ομόνοια 1980», αναζητώντας διαφορές και ομοιότητες με το σήμερα.    

Η δράση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον δήμο Αθηναίων. Καθώς, λοιπόν, μας γοήτευσε τόσο η πρωτοτυπία του όλου εγχειρήματος, όσο και η αίσθηση απόκτησης μιας νέας σύνδεσης με την πόλη και τον δημόσιο χώρο, ζητήσαμε από την Έφη Θεοδώρου, που υπογράφει τη σκηνοθετική επιμέλεια, να μας πει δυο λόγια για αυτή την προσπάθεια.

Συνέντευξη με την Έφη Θεοδώρου

Από την Ιωάννα Κοροπιώτη

Φωτογραφικό υλικό: Μαρία Αλιμπέρτη

Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τις αναγνώσεις στο κοντέινερ;

Αυτό ξεκίνησε πέρσι, 23 Απριλίου, με αφορμή την επέτειο για τα 400 χρόνια από τον θάνατο του Shakespeare. Πήγε εξαιρετικά, είχε φοβερή απήχηση. Είχε 40 ηθοποιούς, αποσπάσματα από 13 έργα του Shakespeare, 12 μεταφραστές, ήταν μια μεγάλη εκδήλωση. Είδαμε την απήχηση που είχε, ενδιέφερε ούτως ή άλλως τον Διευθυντή του Εθνικού, Στάθη Λιβαθινό,  μια τέτοια δράση, όπου το Εθνικό μετακινείται στην πόλη.

Ποια είναι η κεντρική ιδέα πίσω από αυτή τη δράση και ποιο το φετινό της

περιεχόμενο;

Το θέμα είναι ότι το θέατρο βγαίνει απ’ τα τείχη και πάει προς τους κατοίκους της πόλης, προς το κοινό μέσα από μια διαφορετική φόρμα. Πρότεινα στον Γιώργο Καμίνη, τον Δήμαρχο του δήμου Αθηναίων, να συνεχιστεί αυτή η συνεργασία, καθώς το κοντέινερ μάς το παρέχει ο δήμος. Και μάλιστα τώρα που είναι κινούμενη μονάδα, ο δήμος εξασφαλίζει και τη μετακίνηση από πλατεία σε πλατεία.

Έτσι, λοιπόν, και ο Καμίνης ενθουσιάστηκε με την ιδέα και προχωρήσαμε σε αυτή τη συνέχεια φέτος, με θέμα αυτή τη φορά ελληνική λογοτεχνία και ποίηση. Αποσπάσματα από την ελληνική λογοτεχνία και ποίηση που διαβάζουν ηθοποιοί από το δυναμικό του Εθνικού Θεάτρου.

Ποια είναι τα σημεία όπου μπορεί κανείς να συναντήσει το κοντέινερ του Εθνικού;

Πρώτος σταθμός ήταν η Ομόνοια, δεύτερος θα είναι η Φωκίωνος Νέγρη αυτό το Σαββατοκύριακο 10 και 11 του μηνός. Στη συνέχεια θα είμαστε στο Θησείο, στις 17-18 και 27-28 του μηνός στο Πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηναίων, στην πολύπαθη περιοχή ανάμεσα στη Νομική και το Πνευματικό κέντρο, στο πεζόδρομο, με αποσπάσματα λογοτεχνικά που αφορούν τις περιοχές που επισκεπτόμαστε.

Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν οι συγκεκριμένες στάσεις;

Φιλοδοξία μας ήταν να πάμε και σε απόμερες περιοχές, για παράδειγμα εγώ όργωσα το Παγκράτι για να βρω μια πλατεία που θα μπορούσαμε να ενταχθούμε. Δεν μπόρεσα να βρω τίποτα διότι δεν υπήρχε αρκετός χώρος: Οι πλατείες είναι γεμάτες με τραπεζάκια, υπάρχει βλάστηση κ.λπ. Επίσης, πήγα και σε περιοχές όπως είναι τα Πετράλωνα, αναζητώντας κι εκεί χώρο. Δεν ήταν εύκολο. Σε περιοχές όπως τα Πατήσια π.χ. βρήκα έναν χώρο πίσω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που και πάλι, όμως, ήταν πάνω στον δρόμο, δεν είχε καλή πρόσβαση για το κοινό.

Το άλλο σημαντικό είναι ότι το κοντέινερ μεταφέρεται με γερανό, που δεν έχει πέρασμα από κάθε δρόμο της Αθήνας. Θα έπρεπε να ελέγξουμε και τη διαδρομή. Είναι μια σειρά από συνιστώσες που πρέπει να εξετάσουμε και αν η δράση συνεχιστεί, που βλέπω ότι υπάρχει αυτή η διάθεση, πρέπει να το ψάξουμε πολύ συστηματικά για να δούμε ποιες πλατείες πράγματι προσφέρονται.

Εγώ είμαι της άποψης να πάμε και στην Αττική και στην Ακαδημία Πλάτωνος, στο Μεταξουργείο, στα Πετράλωνα και σε πολλές άλλες περιοχές του δήμου Αθηναίων, αλλά θα πρέπει να το ψάξουμε εγκαίρως…

Οπότε ξεκινήσαμε από κάποιες κομβικές περιοχές, νευραλγικές περιοχές του κέντρου, όπως η Ομόνοια. Η Φωκίωνος Νέγρη που όντως είναι ένα πέρασμα πολύ σημαντικό, το Θησείο που συνδέει την αρχαιολογική ζώνη και το Πνευματικό Κέντρο, όπου ο δήμος επιδιώκει να κάνει δράσεις για να εξωραΐσει την περιοχή. Άρα ήταν τα πιο πρόσφορα μέρη σε αυτή τη φάση, αλλά θα θέλαμε να το διευρύνουμε.  

Όσον αφορά τώρα τα κείμενα, πώς καταλήξατε στα συγκεκριμένα κείμενα για τον κάθε σταθμό;

Πρώτον (έπρεπε) να ‘χουν σχέση με την περιοχή, δεύτερον να μου αρέσουν φυσικά, τρίτον

να μπορούν να αποδοθούν επιτυχώς, με βάση τη διαθεσιμότητα των ηθοποιών αυτή τη στιγμή από το Εθνικό -άλλοι ηθοποιοί μπορεί π.χ. να είναι σε πρόβα παράστασης, δεν είναι δηλαδή όλοι διαθέσιμοι. Από ποια στόματα ηθοποιών θα μου άρεσε να ακουστούν τα συγκεκριμένα κείμενα.

Άρα ήταν και λίγο συνάρτηση του δυναμικού των ηθοποιών. Έχει σημασία. Ας πούμε μεθαύριο στην Κυψέλη, έπρεπε να βρω δύο ηθοποιούς να φέρουν το κείμενο της κυρίας Κούλας του Μένη Κουμανταρέα, που μάλιστα εκτιμάται στην Κυψέλη, έζησε όλη τη ζωή του εκεί και η τοπική αγορά έχει ονομαστεί αγορά Μένη Κουμανταρέα.

Βρήκα δύο πολύ κατάλληλες ηθοποιούς για αυτό: την Ηρώ Μανέ και τη Μαρία Ζορμπά, που θα τις συνοδεύουν δύο νέοι ηθοποιοί –γιατί η ιστορία της κυρίας Κούλας είναι η ιστορία μιας μεσαίας ηλικίας γυναίκας με κάποιον νεαρό, στο τρένο. Θα διαβαστούν κι άλλα κείμενα εκεί: του Χρήστου Βακαλόπουλου, της Κικής Δημουλά, μόνιμης κατοίκου Κυψέλης.

Κάπου, λοιπόν, είναι συνάρτηση και του προσωπικού μου γούστου και του δυναμικού του Εθνικού και του διαθέσιμου υλικού. Το θέατρο πέραν του ότι είναι η τέχνη του ιδεατού είναι και η τέχνη του εφικτού. Πρέπει να κάνουμε κάτι με το δυναμικό που έχουμε γιατί η πρώτη μας ύλη, πέρα από το κείμενο, είναι οι ηθοποιοί. Νομίζω ότι η πρώτη μας προσπάθεια ήταν επιτυχημένη: Τα παιδιά, που είναι από το δυναμικό της πειραματικής σκηνής του Στάθη Λιβαθινού, απέδωσαν πολύ ωραία τα κείμενα του Σαββατοκύριακου στην Ομόνοια.

Πώς βλέπετε την ανταπόκριση του κόσμου σε αυτή σας την προσπάθεια;

Αν γνωστοποιηθεί πιστεύω θα έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Θέλω να δω τώρα και σε μικρότερη γειτονιά, όπως αυτή της Κυψέλης, πως θα λειτουργήσει. Όσο περισσότερο γνωστοποιείται πιστεύω ότι θα συρρέουν οι κάτοικοι, γιατί είναι μια δωρεάν δράση, μια πρωτότυπη φόρμα, είναι μια ξεχωριστή δράση, μέσα στην πόλη και όχι μέσα στα τείχη του θεάτρου.

Με αφορμή τη φράση σας σχετικά με τα «τείχη του θεάτρου», μου έρχοναι αμέσως στο μυαλό τις αντίστοιχες προσπάθειες της Εθνικής Λυρικής Σκηνής…

Έχει ξεκινήσει σε εμάς απ’ τη Λυρική, αλλά γίνεται παντού στον κόσμο. Θέατρο σε κάψουλα

μέσα στην πόλη είναι μια δράση που την ξέρουμε από τη δεκαετία του ’70 π.χ. στη Γαλλία αλλά και στη Γερμανία και την Αμερική, είναι κάτι που συμβαίνει πολύ, να βγαίνει το θέατρο από τα τείχη.

Είναι μια μικρή μονάδα, περιφερόμενη, η οποία μπορεί και να διαφημίζει τη δράση του θεάτρου, αλλά και να παρεμβαίνει στη ζωή της πόλης. Το ξεκίνησε η Λυρική, παλιότερα το είχε κάνει και το τροχόσπιτο, με το μουσικό φεστιβάλ.

Εμείς σαν Εθνικό, όταν ήμουν αναπληρώτρια Διευθύντρια, πριν 4-5 χρόνια είχαμε κάνει μια δράση σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, για να εξωραΐσουμε την πόλη τότε που η κατάσταση ήταν απερίγραπτη. Είχαμε κάνει παράσταση στην πλατεία Θεάτρου, την Αντιγόνη του Σοφοκλή συγκεκριμένα.  Είναι εξοικειωμένο το εθνικό με παρόμοιες δράσεις. Βγαίνει στα ορφανοτροφεία, σε νοσοκομεία κλπ. Υπάρχει δηλαδή μια πρόνοια για τις δράσεις στην πόλη.

Ημέρες και ώρες των δράσεων:                                                                  

Σαβ. 3,Κυρ. 4 /12 :

Πλατεία Ομονοίας, 12.00- 15.00      

                                                                         

Σαβ.10,Κυρ.11/12 :

Φωκίωνος Νέγρη,12.00 -15.00

μπροστά από τη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης   

                                                       

Σαβ.17,Κυρ.18/12 :

Θησείο, 12.00 -15.00   

στο σταθμό του Ηλεκτρικού στο Θησείο

Τρ.27,Τετ.28/12 :

Πνευματικό κέντρο του Δήμου Αθηναίων,12.00 -15.00

στην οδό Ακαδημίας, ανάμεσα στη Νομική Σχολή και το Πνευματικό κέντρο

Η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη.

Τα δελτία θα διατίθενται αυθημερόν στους χώρους δράσης  με σειρά προτεραιότητας και ο μέγιστος χρόνος παραμονής μέσα στο κοντέινερ θα είναι  20’.    

Πρώτη παράσταση: 03/12/2016

Τελευταία παράσταση: 28/12/2016