Πώς βρέθηκε έργο του Ρούμπενς στη Νότια Αφρική;

Έντονο βλέμμα, άσπρα μαλλιά και μια όλβια ηρεμία, η σάρκα μοιάζει να πάλλεται… Ένα πορτραίτο τουΖωγράφου και χαράκτη που θεωρείται ότι επηρέασε περισσότερο την παράδοση του Φλαμανδικού Μπαρόκ. Η κίνηση, το χρώμα και η αισθαντικότητα του έργου τον προδίδουν, όπως η αντίληψη του φωτός και η πλαστικότητα της μορφής!

Το πορτραίτο ενός ηλικιωμένου άνδρα που αποδίδεται στον Peter Paul Rubens (Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς) και είναι ηλικίας πάνω από 400 ετών ανακαλύφθηκε στη Νότια Αφρική! Ο πίνακας διατηρείται σε καλή κατάσταση, με μερικές μόνο εκδορές και ένα άνοιγμα που είναι ορατό στο κέντρο του ξύλου, πάνω στο οποίο έχει ζωγραφιστεί ο άνδρας. 

του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου

Ο ανεκτίμητος πίνακας, που ονομάζεται "Το πορτραίτο ενός κυρίου", εμφάνισε στο Γιοχάνεσμπουργκ ο οίκος δημοπρασιών Stephen Welz & Co. Το έργο πωλήθηκε στον οίκο από την οικογένεια ενός Εβραίου γιατρού, η οποία εξήγησε ότι είχε στα χέρια της επιστολή, που ανέφερε ότι το αριστούργημα πιθανώς φιλοτεχνήθηκε από τον κορυφαίο Φλανανδό ζωγράφο.    

Αρχικά, ο ειδικός τέχνης, Luke Crossley, θεώρησε πως το πορτραίτο ήταν πλαστό και πωλήθηκε στον οίκο δημοπρασιών από άτομα που ασχολούνται με πλαστούς πίνακες του Rubens. Ωστόσο, άλλαξε γνώμη όταν άκουσε ότι η οικογένεια κατείχε το συγκεκριμένο έργο τέχνης από την δεκαετία του 1930.  

Ο Εβραίος γιατρός, του οποίου το όνομα δεν έγινε γνωστό, λέγεται ότι είχε κρεμασμένο τον εν λόγω πίνακα  στο σπίτι του στη Νότια Αφρική, όπου και κατάφερε να δραπετεύσει  το 1932 με τη βοήθεια ενός πελάτη του λόγω της ναζιστικής απειλής.

Ο Crossley διαπίστωσε ότι η αρχή της διαδρομής του πίνακα ανιχνεύεται στη δεκαετία του 1740. Τον 19ο αιώνα έγιναν εκτιμήσεις ότι το έργο είχε φιλοτεχνηθεί από τον Frans Porbus το Νεότερο (1569-1622), αλλά οι Γερμανοί ιστορικοί τέχνης Ludwig Burchard και Wilhelm von Bode υποστήριξαν ότι είναι έργο του Rubens. Το 1925, ο πίνακας αγοράστηκε στο Άμστερνταμ από έναν Εβραίο παιδίατρο. 

Εκτός του πορτραίτου, η συλλογή του παιδιάτρου περιελάμβανε ένα έργο του Pieter Brueghel του Νεότερου, ένα παστέλ του Degas και μερικά χαρακτικά του Rembrandt. Όλα αυτά δόθηκαν προς δημοπράτηση από τους απογόνους του γιατρού, ενώ το πορτραίτο έχει τιμή εκτίμησης μεταξύ 280.000-450.000 λιρών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2016, ο πίνακας του Rubens "Ο Λωτ και οι κόρες του" έγινε το πιο ακριβό έργο του μεγάλου Φλανανδού ζωγράφου, καθώς πουλήθηκε από τον οίκο Christies στην τιμή των 58 εκατομμυρίων δολαρίων!  

Εξάλλου, το 2002, το αριστούργημα του Rubens "Η Σφαγή των Αθώων" ανακαλύφθηκε σε μοναστήρι στην Αυστρία και πωλήθηκε σε δημοπρασία του Sotheby's στο Λονδίνο.