Picasso-Picabia δυο καλλιτέχνες θεμελιώδους σημασίας για την ιστορία της Τέχνης του 20ου αιώνα, "συνυπάρχουν" όπως ποτέ δεν είχαν συνδεθεί σε μια έκθεση, η οποία αποτελεί σταθμό στα πολιτιατικά δρώμενα και οι απανταχού φιλότεχνοι δεν πρέπει να την χάσουν!
της Μαρίας Αλιμπέρτη
Στη Βαρκελώνη και
συγκεκριμένα στο Casa Garriga Nogués εκτίθενται 150 έργα πρώτης τάξεως του Pablo Ruiz Picasso (1881-1973) και
François Marie Martínez Picabia (1879-1953) υπό τον τίτλο «Picasso-Picabia, questioning painting».
Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο παράλληλες
εκθέσεις που μοιράζονται τον ίδιο χώρο στο Casa Garriga Nogués, το αρχηγείο της
Βαρκελώνης του Ιδρύματος Mapfre. Τα έργα (πίνακες ζωγραφικής και γραφικές
τέχνες) καθώς και αρχειακά έγγραφα (περιοδικά, επιστολές και φωτογραφίες), εκτίθεται ένα προς ένα, μια ιδέα του
επιμελητή, Aurélie Verdier, με στόχο ο θεατής να ανακαλύψει τις διασταυρούμενες
ιστορίες αυτών των δύο καλλιτεχνών που εργάζονταν ταυτόχρονα.
Η έκθεση έχει την αφετηρία της στην εμφάνιση του κυβισμού και συνεχίζεται
μέχρι την άφιξη του Dada - στην οποία ο Picabia διαδραμάτισε αναμφισβήτητα πρωταγωνιστικό ρόλο. Η
έκθεση ολοκληρώνεται με μια επιλογή από τις τελευταίες ζωγραφιές τους, ενώ ο
Πικάσο επέστρεψε στην ανθρώπινη φιγούρα μέχρι το θάνατό του, ο Picabia περιόρισε τη δουλειά του στη ζωγραφική λεπτές
μονόχρωμες ζωγραφισμένες με κουκκίδες.
Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πολλές ομοιότητες στις
ζωές, τις προσωπικότητες ή την εργασία των δύο, πέρα της ισπανικής καταγωγής και της ενασχόλησης
με την avant-garde τέχνη, τους πειραματισμούς τους με την μορφή, από διαφορετικές αφετηρίες και
τον πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτιστικά τεκταινόμενα του Παρισιού, ένα από τα
κοινά τους σημεία ορατά στην ζωγραφική τους είναι η ισπανική παράδοση «espagnolade». Για
παράδειγμα οι ταύροι αποτελούν μέρος της εικονογραφίας τους.
Ο Picasso και ο
Picabia μοιράζονταν με τους συγχρόνους τους δύο επαναστατικά φαινόμενα: τον
θάνατο του ύφους και την κατάργηση της καλλιτεχνικής προόδου ως μονόδρομο. Οι
δυο καλλιτέχνες ξέφυγαν από την πεπατημένη των κλασσικών Ελλήνων και των Ρωμαίων,
των ανθρωπιστών της Αναγέννησης. Οι δύο ήταν εξίσου αποφασισμένοι ότι η
"δολοφονία της ζωγραφικής" ήταν η διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσουν
για να την ανανεώσουν.
Ο Πικάσο
εμπνεύστηκε από την αφρικανική τέχνη, την Ιβηρική γλυπτική και την πιο πρωτόγονη
Ρωμανική. Ο Picabia εμπνεύστηκε από τα ταχυδρομικά φύλλα, μερικά αρκετά
kitsch, την εικονογραφία του κινηματογράφου, τους καταλόγους μηχανών και ακόμη
και την καταλανική ρωμανική.
Δεν πρέπει να
ξεχνάμε το ιστορικό πλαίσιο, καθώς η λογική σκέψη και η επιστήμη αντί να
μεταφέρουν την ανθρωπότητα σε ένα υψηλότερο επίπεδο ευημερίας και αδελφοσύνης, οδήγησαν
στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Για πρώτη φορά, η βιομηχανία χρησιμοποιήθηκε για
μαζική δολοφονία. Στο πλαίσιο αυτής της καταστροφής, προέκυψε το κίνημα του Dada, του οποίου η Picabia ήταν κεντρική φιγούρα. Ο Picabia ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη, εκεί συναναστράφηκε με
όλους τους φίλους του από το Παρίσι, πρόσφυγες του πολέμου, συνεργάστηκε με το
περιοδικό 391.
Λέγεται μάλιστα
ότι όταν το 1922 ο Picabia επισκέφθηκε
στη Βαρκελώνη την έκθεση της ζωγραφικής
του στο Galeries Dalmau, συνοδευόμενος από τον André Breton, μια καλλιτέχνιδα
τον ρώτησε «Σας αρέσει το λουκάνικο που έχει θεραπευτεί» και εκείνος απάντησε «Φυσικά»
λίγο έκπληκτος.
Προερχόμενος
από εύπορη οικογένεια, ο Picabia, δεν είχε καμία οικονομική
ανάγκη να πουλήσει το έργο του. Το αστέρι του άρχισε να εξασθενεί αργά και το
1951 δέχθηκε μια επίσκεψη από έναν νεαρό καλλιτέχνη που ανακατασκεύασε τι
γέφυρες με την ιστορική avant-garde της Βαρκελώνης. Ήταν ο Joan-Josep Tharrats,
ο οποίος αφιέρωσε σε αυτόν μια ειδική έκδοση του περιοδικού Dau al Set. Ο Tharrats
τον θυμόταν εντελώς σιωπηλό, καθώς εξήγησε ότι λίγους μήνες νωρίτερα κλέφτες
είχαν σπάσει στο διαμέρισμά του και έκλεψαν τα πάντα.
Ο Picabia πέθανε στις 30 Νοεμβρίου 1953.
Όταν ανακάλυψε, ο φίλος του Marcel Duchamp έστειλε ένα τελικό τηλεγράφημα.
Σε αυτό έγραφε, «Αγαπητέ
Φράνσις, θα σας δούμε σύντομα.»
Μέχρι τις 13
Ιανουαρίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου