Το παράλογο η Ελλάδα να καταδικάζει την ασέβεια σε βάρος του βυζαντινού μνημείου της Αγιάς Σοφιάς από τη Τουρκία και ταυτόχρονα θέλει να αποσπάσει και να τεμαχίσει ένα μνημειακό σύνολο τεράστιας σημασίας, τεκμήριο της Βυζαντινής περιόδου, επισημάνθηκε στην σημερινή συνέντευξη τύπου των φορέων που συνασπίστηκαν και προσέφυγαν για την υπόθεση του Σταθμού του Μετρό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη στο ΣτΕ.
Την διεθνή κατακραυγή από επιστήμονες εγνωσμένου κύρους και μελετητές της Βυζαντινής Ιστορίας έχει προκαλέσει η στάση της πολιτείας σύμφωνα με τους 7 φορείς που αντιδρούν στο εγχείρημα της απόσπασης του μνημείου.
Μάλιστα, το ελληνικό ICOMOS πρότεινε στον διεθνή φορέα να κηρυχθεί το μνημείο σε κίνδυνο, όπως αντίστοιχα ετοιμάζεται να εισηγηθεί η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού στο EuropaNostra, κάτι που συνήθως συμβαίνει με μνημεία που βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες.
της Μαρίας Αλιμπέρτη
 |
| Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου |
Σημασία του μνημείου
Την διατήρηση αλώβητου του εμβληματικού ευρήματος ζήτησε η πρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, Μαρία Παναγιωτίδου, επικαλούμενη διεθνείς συνθήκες όπως τον Χάρτη της Βενετίας και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Βαλέτας για την προστασία της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς. Το μοναδικό αυτό μνημειακό σύνολο αποτελείται από δυο κεντρικές οδούς, μια πλατεία με οδούς, στοές και καταστήματα που χρονολογούνται από τον 4ο έως τον 9ο αιώνα και αποτελούν, όπως τόνισε η κα. Παναγιωτίδου, ένα σημαντικό τεκμήριο για την πολεοδομική δομή και οργάνωση της Θεσσαλονίκης και σε ένα βαθμό καλύπτουν το κενό της απώλειας από τον αστικό ιστό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης.
 |
| Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου. |
Κίνδυνος
Ζημιά θα προκληθεί στο μνημείο καθώς μετά την απόσπαση θα απωλέσει τα κριτήρια της αυθεντικότητας και της ακεραιότητας για να ενταχθεί στην λίστα με τα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO επεσήμανε ο πρόεδρος του Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ Αττικής Στερεάς και Νήσων, Λιώνης Δέδες. Ο ίδιος επικαλέστηκε ως καλή πρακτική την αντίστοιχη διάσωση μνημείων στη Νάπολη και την «μετακόμιση» ολόκληρου σταθμού στη Σόφια.
 |
| Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου |
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Συντηρητών Αρχαιοτήτων, Γιάννης Βερριόπουλος ανέφερε ως παράδειγμα την εμπειρία του ΜΕΤΡΟ στην Αθήνα (Σταθμός Μοναστηράκι , Σταθμός Κεραμεικού) και του ΤΡΑΜ. Η πιθανή απόσπαση των αρχαιοτήτων θα τις αποδομήσει από το φυσικό τους περιβάλλον. Ιδιαίτερα σε αυτή την περίπτωση το αδιαίρετο σύνολο του μνημείου θα κατατεμαχιστεί γιατί πρόκειται για μαρτυρίες μιας οικοδομικής φάσης, η οποία «δεν στέκεται μόνη της», έχει παρελθόν, το οποίο θα αποδομηθεί και το μνημείο θα απαξιωθεί. Μετά την απόσπαση και την εγκατάσταση το μνημείο θα διαμορφωθεί ως σκηνικό, ενώ η διαδικασία απόσπασης, μετακίνησης και εγκατάστασης δεν θα είναι αβλαβής, καθώς θα υπάρχουν διατρήσεις κραδασμοί και τριβές επιφανειών που θα προκαλέσουν φθορά.
 |
| Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση
της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου |
Τις κατηγορίες ότι εξαιτίας της προσφυγής στο ΣτΕ σταμάτησε ένα έργο κοινωνικής σημασίας επιχείρησε να ανατρέψει η πρόεδρος Παραρτήματος Θεσσαλονίκης, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Κλεοπάτρα Θεολογήτου υποστηρίζοντας ότι με την αλλαγή απόφασης από την εταιρεία για λόγους οικονομικούς τελικά επιβαρύνθηκε η εταιρεία με αποζημίωση 20 εκ ευρώ.
 |
| Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση
της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου |
Προσφυγή στη Δικαιοσύνη
Πρόκειται για τρεις αιτήσεις ακύρωσης εξήγησε ο συντονιστής της εκτελεστικής γραμματείας, Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Φωκίων Δεληγιάννης υποστηρίζοντας ότι δεν ευσταθεί το «ψευτοδίλημμα» Αρχαία ή Μετρό που προβάλλεται τεχνηέντως. Σύμφωνα με τον ίδιο θα μπορούσε να έχει παραδοθεί το έργο και ο εν λόγω σταθμός αργότερα.
Άρνηση της "βεβήλωσης" του μνημείου δεν έχει εκφράσει μόνο ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αλλά και οι Έκτακτοι Αρχαιολόγοι, όπως υποστήριξε ο πρόεδρος τους, Δημήτρης Κουφοβασίλης διαβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται να εργαστεί σε αυτό το έργο κανένας έκτακτος αρχαιολόγος.
 |
| Εκστρατεία ενάντια στην απόφαση της διάλυσης του αρχαιολογικού χώρου στον Σταθμό Βενιζέλου |
Το ιστορικό με την προσπάθεια διάσωσης του μνημειακού συνόλου στο τόπο του παρουσίασε η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, η οποία ανέφερε χαρακτηριστικά εστιάζοντας στο ξαφνικό ανάχωμα ενώ υπήρξε μελέτη διασωσής κατα χώρα που είχε εγκριθεί «Οι εργασίες κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου με διατήρηση των αρχαιοτήτων στη θέση τους έχουν ξεκινήσει από το 2017. Ένα χρόνο πριν, χωρίς καμία επαρκή αιτιολόγηση, η Αττικό Μετρό και η ηγεσία του ΥΠΠΟΑ σταμάτησαν τις εργασίες αυτές και ξαναγύρισαν στην καταστροφική επιλογή της απόσπασης των αρχαιοτήτων. Ένα χρόνο μετά, η επιλογή τους έχει ως συνέπεια όχι μόνο τον κίνδυνο για τις αρχαιότητες αλλά και την καθυστέρηση του συνόλου του τεχνικού έργου! Για ποιο λόγο δεν παραδίδονται στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης οι 12 σταθμοί που είναι ελεύθεροι από αρχαιότητες και θα μπορούσαν να είχαν παραδοθεί το 2021; Για ποιο λόγο όλη η πορεία του έργου συναρτάται από τον Σταθμό Βενιζέλου, με αποτέλεσμα το να τινάζεται στον αέρα όλο το χρονοδιάγραμμα;»
Οι αιτήσεις θα συζητηθούν στο ΣτΕ στις 6 Νοέμβρη και ανάλογα με τις συνθήκες λόγω πανδημίας θα υπάρξουν κινητοποιήσεις Ωστόσο, ακόμη και σε μια αρνητική έκβαση οι αρχαιολόγοι δηλώνουν αποφασισμένοι να προσφύγουν στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ώστε να μην μετακινηθεί ούτε μία πέτρα από το βυζαντινό σταυροδρόμι.
Ταυτόχρονα θα υπάρξει προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού πέρα από την Θεσσαλονίκη, όπως σημείωσε ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Γιάννης Θεοχάρης, υπογραμμίζοντας στα λεγόμενά του ότι δεν πρόκειται για ένα θέμα τοπικού ενδιαφέροντος, αλλά πανελλαδικού.
Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε όλη την Συνέντευξη Τύπου:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου