Στην Αθήνα των φοιτητικών κινημάτων του 19ου και 20ου αιώνα

Με νεανικό και επαναστατικό παλμό  θα πραγματοποιηθεί μια ακόμη μοναδική περιήγηση που διοργανώνει το Δίκτυο Πολιτισμού του δήμου Αθηναίων και οι Διαδρομές βιβλίου την προσεχή  Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, από τις 11:00  έως τη 13:00.
Με θέμα «Οι φοιτητές στους δρόμους της πόλης τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα».
Με την καθοριστική συμβολή του ΕΚΠΑ, οι Αθηναίοι ως άλλοι flaneur θα λάβουν μέρος  σε έναν διαφορετικό περίπατο στο κέντρο της Αθήνας, ακολουθώντας τις…Αθηναϊκές Διαδρομές των φοιτητών του 19ου και του 20ου αιώνα.

Δυο ξεχωριστοί πανεπιστημιακοί, ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης (αν. καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών) και η Έφη Πουλάκου Ρεμπελάκου (αν. καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Αθηνών) μεταμορφώνονται σε ξεναγούς μας για μια διαδρομή που αποκαλύπτει τα στέκια και τις συνήθειες των φοιτητών, τα ζητήματα που τους απασχολούσαν και τις διεκδικήσεις τους, τον τρόπο που ζούσαν την Αθήνα αφήνοντας παράλληλα το δικό τους στίγμα στην πόλη.

Το νήμα της Πανεπιστημιακής πόλης «ξετυλίγεται» από τη Βιβλιοθήκη της Νομικής (Παλιό Χημείο, Μαυρομιχάλη 17-19) και καταλήγει στο Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών (Παλιό Πανεπιστήμιο, Θόλου 5).

Συμμετοχή ελεύθερη. 
Απαραίτητη η κράτηση: https://bit.ly/37Cwicc

Η πόλη πίσω από την πόλη : Μια βόλτα στην αστική Αθήνα προηγούμενων δεκαετιώνν, από τα 30' έως τα 70'

Οι Αθηναϊκές Διαδρομές Βιβλίου, ο δήμος Αθηναίων και το Δίκτυο Πολιτισμού δήμου Αθηναίων Athens Culture Net παρουσιάζουν μια ακόμη «περιπέτεια» στην πόλη, με οδηγό αυτή τη φορά τον συγγραφέα Γιώργο Κυριακόπουλο.

Οι αναφορές στην αστική Αθήνα του βιβλίου διηγημάτων «Η Τρισεγγονή της Αραπίνας» (εκδόσεις της Εστίας),  αποτελούν την αρχή για μια περιήγηση στα «σπλάχνα» της Αθήνας.

Ο συγγραφέας θα μας πάρει μαζί του σε μιά βόλτα από τα Χαυτεία μέχρι τον Ευαγγελισμό, προσπαθώντας να μας κάνει να δούμε την ζωή και τις συνήθειες του «καλού κόσμου» της πόλης από την τελευταία δεκαετία πριν τον Πόλεμο μέχρι την μετανάστευσή του εκτός των τειχών.

Περιπλανώμενοι στο «βουλεβάρτο» της Πανεπιστημίου και στο Κολωνάκι, θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε αυτόν τον αστικό κόσμο, πού δούλευε και πού ψώνιζε, πού διασκέδαζε και πού χαλάρωνε, πώς άλλαζε με την πάροδο των δεκαετιών, αλλά και πώς συνέθετε την ύπαρξή του με τον υπόλοιπο πληθυσμό της πόλης και, τέλος, πού έκρυβε κάποια από τα πολλά μυστικά του.

Και επειδή τα πιο πολλά από τα κτίρια όπου συνέβαιναν όλα αυτά δεν υπάρχουν ή έχουν αλλάξει δραματικά οι χρήσεις και οι προσόψεις τους, η βόλτα θα είναι και μια άσκηση φαντασίας, καμιά φορά σκληρής.

Διάρκεια διαδρομής: 2,5 ώρες

Περίπατος μυθοπλασίας στην πραγματικότητα του Κολωνού με τον συγγραφέα Κώστα Κατσουλάρη

Απομεινάρια μιας μικροαστικής συνοικίας με αρχαία ίχνη, ψήγματα μιας άλλης εποχής, παραμένουν στον Κολωνό! Πραγματικά μικρά αρχιτεκτονικά αριστουργήματα λειτουργούν ως φάροι υπόμνησης μιας άλλης ζωής... Σε μια γειτονία που ακόμη μυρίζει η μπουγάδα στο μπαλκόνι και ο περαστικός χαζεύει τις ανθισμένες βουκαμβίλιες μας προσκάλεσε ο συγγραφέας Κώστας Β. Κατσουλάρης ακολουθώντας τα χνάρια των ηρώων του βιβλίου του, χάρη στις Αθηναϊκές Διαδρομές Βιβλίου σε συνεργασία με το δήμο Αθηναίων και το Δίκτυο Πολιτισμού δήμου Αθηναίων Athens Culture Net.

Της Μαρίας Αλιμπέρτη

Σάββατο πρωί, λοιπόν πλήθος κόσμου συγκεντρωθήκαμε στην οδό Καπανέως, σχεδόν δίπλα από τον Λόφο του Ίππιου Κολωνού, όχι για να ξεναγηθούμε στον ιστορικό αυτό το τόπο, όπως τον γνωρίζουμε στη τραγωδία «Οιδίππους επι Κολωνώ» του Σοφοκλή, αλλά για να αφουγκραστούμε τις σημερινές δονήσεις αυτής της γειτονιάς και την πιο πρόσφατη ιστορία της.

Με αφορμή το μυθιστόρημά του κ. Κατσουλάρη «Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά» (εκδόσεις Μεταίχμιο) βρεθήκαμε να κινούμαστε «χέρι-χέρι» με τους πρωταγωνιστές του μέσα στα στενάκια  του Κολωνού και της Ακαδημίας Πλάτωνος. Αυτούς τους δρόμους είχε επιλέξει για το μυθιστόρημά του, που διαδραματίζεται το 2013-2014, με πρωταγωνιστές τον φιλόλογο Αργύρη Σταυρινό και τον βορειοηπειρωτικής καταγωγής 15χρονο μαθητή Νάσο Γκέτσο και με φόντο μια δολοφονική επίθεση, συμμορίες νεοναζί, αντιφασιστικές εκδηλώσεις κ.ά..

Συζητώντας με κατοίκους  που συμμετείχαν στον περίπατο μου εξήγησαν ότι όντως η περιοχή έδινε εντυπωσιακά μεγάλα ποσοστά στη Χρυσή Αυγη εκείνη την περίοδο, όπως και η Ακαδημία Πλάτωνος καθώς και τα Σεπόλια. Ωστόσο, οι γειτονιές αυτές ευτυχώς δεν «χρωματίστηκαν» πολιτικά, ενώ εξακολουθούν να διαμένουν εκεί μετανάστες και Ρομά.

Ο συγγραφέας όπως μας αφηγήθηκε δεν είναι κάτοικος της περιοχής αλλά την διέσχισε, την ερεύνησε ,έκανε ένα είδος ρεπορτάζ στο χρονικό διάστημα των σχεδόν τριών χρόνων που κράτησε η συγγραφή. Μέσα από την αναζήτησή του, ως άλλος φροντιστής ταινίας, εντόπισε όμορφες μονοκατοικίες της Αθήνας, στις οποίες θα μπορούσαν να ζουν οι ήρωες του. Χαμηλά σπίτια που κάποτε δεν έμοιαζαν με κλουβιά εξαιτίας των κιγκλιδωμάτων που επιβάλει η σημερινή ανασφάλεια. Αυτές αποτέλεσαν το ιδανικό σκηνικό για τις κατοικίες των ηρώων που έπεσαν θύματα παρακολούθησης.

«Οι ήρωες ήρθαν από την επαρχία, βρήκαν αυτό το σπίτι που τους ταιριάζει» μας περιέγραψε τον συλλογισμό του επεξηγώντας ότι αυτή επιλογή ταίριαζε με την πλοκή του έργου και εξυπηρετούσε την δράση ώστε η παρακολούθηση να είναι πειστική. Με το σκεπτικό αυτό στο μυθιστόρημα υπάρχουν ρεαλιστικές συνθήκες, ενώ η καταδίωξη  στα σοκάκια του Κολωνού φέρνει μέσα στην πόλη τον αναγνώστη χάρη στην σκηνοθετική  ματιά του συγγραφέα.

Για να καταλάβουμε το πνεύμα του περιδιαβήκαμε τις συνοικίες του Κολωνού, από την οδό Μύλων αφού προσπεράσαμε ένα γραφικό παλιό καφενεδάκι,  χαζεύαμε ένα ψηφιδωτό πολυκατοικιών και μονοκατοικιών, διαφορετικών αρχιτεκτονικών  στυλ και περιόδων.

Το κλείστρο της φωτογραφικής μου μηχανής άνοιξε για να καταγράψει την νοσταλγία μου σε φως. Μόλις είχα εντοπίσει ένα μπακάλικο παλαιού τύπου και  ένα παιχνίδι που μου θύμισε εκείνα της δεκαετίας του 80’. Το μόνο που μου χάλασε την αναπόληση ήταν η ταμπέλα 1 ευρώ και όχι δραχμές...

Κάναμε μια στάση στην πλατεία  Σωτήρη Πέτρουλα ή Αγίου Κωνσταντίνου όπου μια παρέα συνταξιούχων έπαιζε ντόμινο. Εκεί ο συγγραφέας μας εξομολογήθηκε ότι χρειάστηκε να περπατήσει μέρα και νύχτα στην περιοχή για να «δέσει την πλοκή» του έργου. 

Στην πλατεία που σταθήκαμε διαδραματίζεται μια σημαντική σκηνή του έργου μια αντιφασιστική πορεία αλλά και  εμπόριο... κατά την διάρκεια της νύχτας. Όμως, δεν υπάρχει εγκληματικότητα  στην εν λόγω γειτονιά.Η περιοχή δεν θεωρείται επικίνδυνη, μας αποσαφήνισε ο συγγραφέας, σχολιάζοντας ότι δεν νιώθεις την ανασφάλεια όπως όταν διασχίζεις την Πατησίων.

Σκοπός των δικών του περιηγήσεων του ήταν να φανταστεί την πλοκή και να αποδώσει με φυσικό τρόπο κρούσματα βίας όπως την απόπειρα σε βάρος του ήρωα στην οδό Αλεξανδρείας, σκιαγραφώντας και τα παράλογα του εξτρεμισμού.

Χαρακτηριστικό είναι ότι αυτή η μικροαστική συνοικία δεν είναι απολιτίκ όπως παρατήρησε ο κ. Κατσουάλρης από τις ονομασίες των οδών «Μαραθωνομάχων, Αλαμάνας κ.ά.», όπως συμβαίνει για παράδειγμα σε γειτονιές του Ζωγράφου που έχουν ονόματα λουλουδιών.

Οι συμμετέχοντες τον ρωτούν γιατί οι γυναίκες δεν έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή στη δράση του έργου για να απαντήσει χιουμοριστικά «δεν τοποθετώ τις γυναίκες να είναι αιτίες κακών για λόγους πολιτικής ορθότητας».

Ο ήρωας λοιπόν τοποθετείται να κινείται μέσα στα σοκάκια του Κολωνού. Κρύβεται στην εσοχή ενός φροντιστηρίου όταν οι ακραίοι τον πλησιάζουν με σκυλιά στην οδό Αλαμάνας. Τελικά θα βρει αργότερα καταφύγιο σε φτωχικό σπιτάκια της οδού Αγγελόπουλων που σχεδόν πνίγεται από πολυόροφες πολυκατοικίες. 

Πολλά είναι τα σπιτάκια που αποπνέουν μυστήριο λόγω της εγκατάλειψης ή της εσωτερικής αυλής που διαμορφώνονται από τους ψηλούς μαντρότοιχους.

Η πορεία μας θα καταλήξει στο πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος που ευτυχώς γλίτωσε την τσιμεντοποίηση. Περπατώντας στον πνεύμονα πρασίνου συναντήσαμε φίλαθλους μα παίζουν «πετάν»αλλά και εκεί είχαμε την ευκαιρία να οραματιστούμε την σχολή του Πλάτωνα, το πέρασμα του Αριστοτέλη από αυτήν καθώς και να μπούμε σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για άλλα μονοπάτια, την  επανέκδοση παλαιότερων βιβλιίων του κ. Κατσουλάρη και τα τεκταινόμενα στον χώρο του βιβλίου.

Αθηναϊκές Διαδρομές Βιβλίου τον Δεκέμβριο: Με οδηγό την Λογοτεχνία, τη Τέχνη και την Ιστορία

Με περιπάτους στις γειτονιές της πόλης και μια ειδική διαδρομή- επίσκεψη στη δημαρχιακό Μέγαρο στην πλατεία Κοτζιά οι Αθηναϊκές Διαδρομές Βιβλίου συνεχίζουν να μας «συστήνουν» την πόλη μας!

Σε συνεργασία με το δήμο Αθηναίων και το Δίκτυο Πολιτισμού δήμου Αθηναίων Athens Culture Net διοργανώνουν μια σειρά από νέες, διαδρομές για όλη τη χρονιά παρέα με γνωστούς, αγαπημένους συγγραφείς και τα βιβλία τους. Οι Αθηναϊκές Διαδρομές Βιβλίου σχεδιάστηκαν σε συνεργασία του Δικτύου με εκδοτικούς οίκους, συγγραφείς, καλλιτέχνες, χώρους της Αθήνας. Χορηγός της δράσης είναι ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ).

Κολωνός

Το προσεχές Σάββατο, 7 Δεκεμβρίου στις 12:00 θα γνωρίσουμε τον Κολωνό με τον Κώστα Β. Κατσουλάρη. Με αφορμή το μυθιστόρημά του «Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά» (εκδόσεις Μεταίχμιο) θα περιηγηθούμε σε μια από τις παλαιότερες γειτονιές της Αθήνας.

 Οι δρόμοι του Κολωνού και της Ακαδημίας Πλάτωνος, μαζί με ορισμένα σημεία του Μεταξουργείου και της Κολοκυνθούς, είναι η «σκηνή» όπου διαδραματίζεται το μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος το 2013-2014, με πρωταγωνιστές τον φιλόλογο Αργύρη Σταυρινό και τον βορειοηπειρωτικής καταγωγής 15χρονο μαθητή Νάσο Γκέτσο και με φόντο μια δολοφονική επίθεση, συμμορίες νεοναζί, αντιφασιστικές εκδηλώσεις, ιδανικά, σύμβολα και όρια, εσωτερικά και εξωτερικά. Σημείο συνάντησης: 52 ο  Γυμνάσιο- Λύκειο Κολωνού (οδός Καπανέως) στις 12.00. Διάρκεια διαδρομής 90’.

Συμμετοχή ελεύθερη. Απαραίτητη η προεγγραφή εδώ

Σύνταγμα -Εξάρχεια

Ανάμεσα, σε δυο πόλους της Αθήνας, το Σύνταγμα και τα Εξάρχεια θα μας παρασύρει το Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου και ώρα 12:00, η Ρέα Γαλανάκη. Μέσα από τα βλέμμα και τα βήματα των ηρωίδων του άκρως πολιτικού και ανθρωποκεντρικού της μυθιστορήματος "Άκρα Ταπείνωσης"  (εκδόσεις Καστανιώτη) θα μας μεταδόσει τον παλμό της Αθήνας. Τί έχει αλλάξει στο κέντρο της Αθήνας από το 2012, όταν μια πρώην φιλόλογος και μια πρώην ζωγράφος βγήκαν κρυφά στις διαδηλώσεις της 12ης Φεβρουαρίου?

Συμμετοχή ελεύθερη. Απαραίτητη η προεγγραφή εδώ

 Δημαρχείο της Αθήνας

Την μοναδική ευκαιρία να δούμε από κοντά το Δημαρχείο της Αθήνας θα έχουμε την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου και ώρα 17:30. Το κτίριο είναι συνδεδεμένο με  τους μύθους και την ιστορία της πρωτεύουσας, όπως αποτυπώνονται στην αρχιτεκτονική, το γλυπτικό και το ζωγραφικό του διάκοσμο. Από τη φιλονικία των ολύμπιων θεών για την ονομασία και την προστασία της πόλης, τους άθλους του Θησέα, τον Περικλή και τον Σωκράτη έως τους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης. Και από αυτούς, στο σύγχρονο κράτος και τον θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Οι επισκέπτες θα περιηγηθούν στην αρχιτεκτονική, στις μνημειακές τοιχογραφίες των Φώτη Κόντογλου και Γ. Γουναρόπουλου, σε βιτρώ, γλυπτά και ζωγραφικά έργα, καθώς και τη συλλογή μικρογλυπτικών ομοιωμάτων των Δημάρχων. Ένας ιστορικός και εικαστικός περίπατος στη μυθολογία και την ιστορία της πρωτεύουσας. Ξεναγεί η Ζέττα Αντωνοπούλου, δρ. ιστορίας της τέχνης, Προϊσταμένη Ιστορικού Αρχείου Δήμου Αθηναίων.

Συμμετοχή ελεύθερη. Απαραίτητη η επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας και η προεγγραφή. (οι αιτήσεις συμμετοχής θα ενεργοποιηθούν τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου).

Διάφορες όψεις της Πρωτεύουσας

Το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου και ώρα 11:00, με οδηγό τον Γιώργο Πρεβελάκη* θα αναζητήσουμε ποιος ήταν ο ρόλος της Αθήνας στην δημιουργία και την εξέλιξη του ελληνικού κράτους· ως ποιο βαθμό αναπαράγονται οι ιστορικές φάσεις των δύο αιώνων της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας στις διάφορες όψεις της Πρωτεύουσας· πώς αντιμετώπισαν τα ζητήματα της πόλης πολεοδόμοι όπως ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης και πολιτικοί όπως ο Στέφανος Μάνος. 

Σημείο συνάντησης:  Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, Παπαρρηγοπούλου 7 | Πλατεία Κλαυθμώνος. Διαδρομή: Ξεκινώντας από το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, θα περπατήσουμε στο παλαιό οικονομικό κέντρο γύρω από την Τράπεζα της Ελλάδος και, αφού περάσουμε από την "Τριλογία" και τον πεζόδρομο της Βουκουρεστίου, θα προχωρήσουμε προς το Σύνταγμα. Θα κατευθυνθούμε, κατόπιν, προς το Μοναστηράκι και θα φθάσουμε έως την περιοχή του Ψυρρή.

Συμμετοχή ελεύθερη, απαραίτητη η προεγγραφή. (Οι αιτήσεις συμμετοχής θα ενεργοποιηθούν τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου).

*ο κ. Γιώργος Πρεβελάκης είναι ομότιμος καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σορβόννη (Paris 1). Από τις εκδόσεις Εστία κυκλοφορεί το βιβλίο του «Αθήνα: Πολεοδομία και γεωπολιτική της ελληνικής πρωτεύουσας».