Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης: Η θεραπευτική πλευρά της καλλιτεχνικής έκφρασης

 

Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης και αξίζει να υμνήσουμε αυτό το θείο δώρο στον άνθρωπο. Η Τέχνη σε κάθε έκφανση της προσφέρει διαφορετικά οφέλη στον δημιουργό από την έκφραση έως την ικανοποίηση. Πλέον αξιοποιείται επίσημα  και  για θεραπευτικούς σκοπούς. Η θεραπεία μέσω τέχνης χρησιμοποιεί δημιουργικές διαδικασίες, κυρίως εικαστικές τέχνες όπως η ζωγραφική, το σχέδιο ή η γλυπτική, με σκοπό τη βελτίωση της σωματικής υγείας και της συναισθηματικής ευεξίας.

Όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν σημαντικές σωματικές ή ψυχικές ασθένειες, μπορεί να είναι δύσκολο να εκφράσουν με λόγια τις εμπειρίες τους. Οι θεραπευτές τέχνης υποστηρίζουν τους ανθρώπους να εξερευνήσουν και να επεξεργαστούν τις συντριπτικές σκέψεις, συναισθήματα και εμπειρίες μέσω αναστοχασμού της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Αυτό διαφέρει από τα μαθήματα τέχνης, τα οποία συχνά επικεντρώνονται στις τεχνικές πτυχές του έργου τέχνης ή στην αισθητική του τελικού προϊόντος. Η θεραπεία μέσω τέχνης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη της θεραπείας για ένα ευρύ φάσμα σωματικών και ψυχικών παθήσεων. Έχει συνδεθεί με οφέλη που περιλαμβάνουν τη βελτίωση της αυτογνωσίας, της κοινωνικής σύνδεσης και της συναισθηματικής ρύθμισης, ενώ μειώνει τα επίπεδα άγχους, ανησυχίας και ακόμη και τις βαθμολογίες πόνου.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο Journal of Mental Health,  κατέγραψε ότι η θεραπεία τέχνης σχετίζεται με θετικά αποτελέσματα για παιδιά και εφήβους σε νοσοκομειακή μονάδα ψυχικής υγείας καθώς αποτελεί μια επιλογή για όσους δεν μπορούν να «βρουν» τις λέξεις. Σε πολλές περιπτώσεις  στη καθιερωμένη θεραπεία η εμπλοκή ενός ατόμου στις θεραπείες ομιλίας μπορεί να επηρεάζεται από τη φύση της ασθένειάς του,  ενας λεκτικός προβληματισμός είναι προαιρετικός στη θεραπεία τέχνης.

 Κατά το art therapy είναι δυνατόν, μετά την ολοκλήρωση ενός έργου τέχνης, ένα άτομο  να μπορεί να διερευνήσει το νόημα  συζητώντας με τον θεραπευτή τέχνης, μεταφράζοντας το άδηλο συμβολικό υλικό σε λεκτικό προβληματισμό.

Ωστόσο, καθώς το στοιχείο της ομιλίας είναι λιγότερο κεντρικό στη θεραπευτική διαδικασία, η θεραπεία τέχνης αποτελεί μια προσιτή επιλογή για άτομα που μπορεί να μην είναι σε θέση να βρουν τις λέξεις για να περιγράψουν τις εμπειρίες τους.

Η καλλιτεχνική θεραπεία:

·         έχει υποστηρίξει τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της ψυχικής υγείας για άτομα που έχουν βιώσει τραύμα, άτομα με διατροφικές διαταραχές, σχιζοφρένεια και άνοια, καθώς και για παιδιά με αυτισμό.

·         έχει  συνδεθεί με βελτιωμένα αποτελέσματα για άτομα με διάφορες σωματικές παθήσεις. Αυτά περιλαμβάνουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και κόπωσης μεταξύ των ατόμων με καρκίνο, ενισχυμένη ψυχολογική σταθερότητα για ασθενείς με καρδιοπάθεια και βελτιωμένη κοινωνική σύνδεση μεταξύ των ατόμων που έχουν υποστεί τραυματική εγκεφαλική βλάβη.

·         έχει συσχετιστεί με βελτίωση της διάθεσης και των επιπέδων άγχους για τους ασθενείς που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο και με μείωση του πόνου, της κούρασης και της κατάθλιψης μεταξύ των ασθενών με παρηγορητική φροντίδα.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι η θεραπεία τέχνης θα μπορούσε να υποστηρίξει άτομα με διάφορες παθήσεις υγείας:

Σε έρευνα δεδομένων από περισσότερα από έξι ετών σε ένα νοσοκομειακό τμήμα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων στην Αυστραλία εξετάστηκε εάν υπήρξε μείωση των περιοριστικών πρακτικών κατά τις περιόδους που προσφερόταν στη μονάδα θεραπεία μέσω τέχνης, σε σύγκριση με τις περιόδους που αυτή απουσίαζε. Ειδικότερα εντοπίστηκε σαφή συσχέτιση μεταξύ της παροχής καλλιτεχνικής θεραπείας και της μειωμένης συχνότητας απομόνωσης, σωματικού περιορισμού και ένεσης ηρεμιστικών στη μονάδα. Δεν αποσαφηνίστηκε ο ακριβής λόγος για τον οποίο συνέβη αυτό. Ωστόσο, η καλλιτεχνική θεραπεία μπορεί να μείωσε τα επίπεδα σοβαρής δυσφορίας μεταξύ των ασθενών, μειώνοντας και τα επεισόδια αυτοτραυματισμού. Η θεραπεία τέχνης θεωρήθηκε από τους εφήβους σε νοσοκομειακή ψυχιατρική περίθαλψη ως η πιο χρήσιμη παρέμβαση ομαδικής θεραπείας σε σύγκριση με άλλες ομάδες θεραπείας που βασίζονται στη συζήτηση και σε δημιουργικές δραστηριότητες.

 

Άλλη μελέτη του 2011 έδειξε μειωμένα συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες μεταξύ εφήβων που τυχαιοποιήθηκαν και έλαβαν θεραπεία τέχνης με επίκεντρο το τραύμα σε σύγκριση με μια ομάδα "ελέγχου" τεχνών και χειροτεχνίας. Ερευνητές εξηγούν πως η θεραπεία μέσω τέχνης βοηθά τους νέους να κατανοήσουν καλύτερα τις εμπειρίες τους  και γιατί μπορεί να μειωθεί το αίσθημα της δυσφορίας και να εκτονώσουν τα  συναισθήματά  τους

Με πληροφορίες από το theconversation.com

 

Το Μουσείο του Λούβρου τιμά τα γενέθλια του Leonardo Da Vinci

 

Η Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης εορτάζεται σήμερα, ημέρα των γενεθλίων του Leonardo Da Vinci (15 Απριλίου 1452). Στον διπλό εορτασμό συμβάλλει και το Μουσείο του Λούβρου κοινοποιώντας και μοιραζόμενο με το κοινό μοναδικά έργα της ιδιοφυίας. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκαν ένας από τους πέντε πίνακες που εκτίθενται στο Λούβρο: Η Παναγία των Βράχων.

Το έργο του είναι γνωστό ότι παρήγαγε στο Μιλάνο, που δημιουργήθηκε μεταξύ 1483 και 1486 και μεταφέρει το μυστήριο της ενσάρκωσης σε απεικονίσεις της Παναγίας, του Χριστού και του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή. Για πρώτη φορά, οι ιερές μορφές, λουσμένες σε απαλό φως, βρίσκονται σε βραχώδες τοπίο.

 

Μια τρυφερή έκφραση στο πρόσωπό της, η Παναγία στεγάζει τον μικρό Ιωάννη που γονατίζει μπροστά στον Ιησού κάτω από το μανδύα της, ενώ το άλλο χέρι αιωρείται πάνω από το κεφάλι του γιου της. Με τη σειρά του, το παιδί Ιησούς ευλογεί τον νεαρό άγιο, ο οποίος, αφού τον αναγνώρισε ως Μεσσία, του προσεύχεται ήδη. Φαινομενικά μας προσκαλεί στη σκηνή, ο άγγελος που στηρίζει τον Ιησού ολοκληρώνει αυτήν την λεπτή αλληλεπίδραση των χεριών.

 Οι φυσικές πόζες και η πανταχού παρουσία του κυρίως ορυκτού τοπίου είναι εξαιρετικά καινοτόμες σε σύγκριση με την επηρεαζόμενη αρχιτεκτονική και τις ιερατικές στάσεις των υψωμάτων της περιόδου. Η σκηνή λούζεται με απαλό φως, αποκαλύπτοντας τη λαμπρά εκτελεσμένη υφή του δέρματος των πρωταγωνιστών, την οποία δημιούργησε ο Λεονάρντο χρησιμοποιώντας την τεχνική του chiaroscuro.

 Η προσωπικότητα του Leonardo

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Leonardo Da Vinci από πολλούς ιστορικούς Τέχνης θεωρείται πως είναι ότι είναι ο σημαντικότερος όλων των ζωγράφων, ενώ είναι αποδεκτός και από την επιστημονική κοινότητα ως ένας  από τους πιο πρωτοποριακούς επιστήμονες  σε πολλούς κλάδους. 

Ως καλλιτέχνης, όπως είναι γνωστό στο ευρύ κοινό ως ζωγράφος αλλά είχε κατακτήσει και άλλες τέχνες όπως η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η μουσική, η ποίηση, η φιλοσοφία. Εξίσου σπουδαίος ήταν ως επιστήμονας διέθετε τεράστιο εύρος γνώσεων στην ιατρική, στην μηχανική και μεγάλο ταλέντο στις εφευρέσεις, στον αυτοματισμό  την βοτανολογία κ.ά.. Εν ολίγοις ο Leonardo Da Vinci ενσάρκωσε το πραγματικό πρότυπο του Ουμανιστή ανθρώπου.

 Η σχέση με την Γαλλία

Μπορεί ο Λεονάρντο να γεννήθηκε στο Βίντσι  της Ιταλίας, αλλά πέθανε στην Amboise της Γαλλίας στις 2 Μαίου του 1519. Στα Γαλλικά χώματα βρέθηκε ο διανοούμενος της Αναγέννησης ύστερα από πρόσκληση από τον βασιλιά Francis II. 

 

Συγκεκριμένα, το φθινόπωρο του 1516, ο Λεονάρντο πέρασε τα τείχη της πόλης Amboise κάτω από το βλέμμα του πλήθους. Σκαρφαλωμένος σε ένα μουλάρι, ένας υπερήφανος γέρος με λευκή γενειάδα είχε στο καλάθι της, ένα πλήθος από κασέλες γεμάτα βιβλία, περγαμηνές και αντικείμενα κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένου του πορτραίτου μιας νεαρής γυναίκας, της οποίας το αινιγματικό χαμόγελο συνεχίζει να απελευθερώνει πάθη μέχρι σήμερα.

Ο βασιλιάς τον εγκατέστησε στο Manoir du Cloux, με τους δύο συντρόφους του στο Μιλάνο, τον Francesco Melzi και τον Battista da Vilanis. «Ο πρώτος ζωγράφος, αρχιτέκτονας και μηχανικός του βασιλιά», ο Λεονάρντο εκπόνησε  μια σειρά έργων μεγάλης κλίμακας.

 Έτσι, όταν ο Λεονάρντο πέθανε στις 2 Μαΐου 1519, ο βασιλιάς θρήνησε τον άντρα που με ευγενικά  προσφωνούσε με το παρατσούκλι "padre" και του πρόσφερε μια πολύ συγκινητική κηδεία.

 Ακόμη και σήμερα, πέντε αιώνες από τον θάνατό του, κάθε χρόνο πολυάριθμοι επισκέπτες καταφθάνουν στο παρεκκλήσι του Saint Hubert  του Βασιλικού κάστρου της πόλης για να προσκυνήσουν στο τάφο του.