Ζωόμορφα αριστουργηματικά αντικείμενα στον αρχαίο κόσμο

Αξεπέραστα δοχεία ή ποτήρια με σχήματα και μορφές ζώων παρουσιάζονται στο Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που βρίσκεται στην αμερικανική πόλη Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης.Περισσότερα από 60 τέτοια αντικείμενα, προερχόμενα από συλλογές των ΗΠΑ και της Ευρώπης, δεσπόζουν σε σχετική έκθεση που θα διαρκέσει έως τις αρχές Ιανουαρίου. 

 Ενώ τα τραγούδια, οι ομιλίες ή οι προσευχές που κυριαρχούσαν στις αρχαίες γιορτές, είναι, κατά κύριο λόγο, άγνωστες σε εμάς, πολλά δοχεία που περιείχαν κρασί ή φαγητό, τα οποία έχουν επιζήσει από αυτές τις γιορτές, μπορούν να μας "μιλήσουν" για αυτή την πτυχή της αρχαιότητας.     

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

Τα εν λόγω αντικείμενα προσφέρουν μια σημαντική ματιά στον πλούσιο συμβολισμό και τις κοινές πρακτικές, που υπήρχαν στις εορταστικές συγκεντρώσεις του αρχαίου κόσμου. Τα εκθέματα προέρχονται από την Ευρώπη, την Αφρική, την Ανατολική Ασία, ακόμα και από τη Νότια Αμερική.    

Παίρνοντας ζωόμορφα δοχεία ή ποτήρια ως σκηνικά αντικείμενα στον εν πολλοίς προσποιητό κόσμο των αρχαίων γιορτών, η έκθεση δεν παρουσιάζει μόνο τις κοινωνικές και τελετουργικές λειτουργίες αυτών των εκδηλώσεων, αλλά εστιάζει στον αναγκαίο και οικουμενικό ρόλο που έπαιζαν το φαγητό και το ποτό στα αρχαία χρόνια.          

Οι επισκέπτες της πρωτότυπης έκθεσης μπορούν να θαυμάσουν δοχεία σε σχήμα όρθιων ή ξαπλωμένων ζώων, κούπες και ποτήρια με κεφαλή ζώου, ακόμα και ποτήρια σε μορφή κέρατος. 

Διάφορα πλάσματα, αληθινά και φανταστικά, δίνουν στα αντικείμενα τα σχήματά τους: δυνατοί ταύροι και κριάρια, μαγικά λιοντάρια και μυθικοί γρύπες, αγριογούρουνα και κατσίκες, ελάφια και γαζέλες, καθώς επίσης πτηνά και γάιδαροι, μεταξύ άλλων. 

Συγκεντρώνοντας μια ποικιλία αρχαίων δοχείων, ποτηριών κτλ. για πρώτη φορά, η έκθεση εξετάζει διαπολιτισμικά πώς αυτά τα αντικείμενα συνέδεαν την γεωγραφία και τις εποχές, μέσα από τρεις ηπείρους και για διάστημα περισσότερο από τρεις χιλιετηρίδες. 

Το διεθνές "θηριοτροφείο" των αντικειμένων αυτών μας δείχνει, με πολύ παραστατικό τρόπο, πώς αυτές οι καλλιτεχνικές δημιουργίες ξεπερνούσαν τα σύνορα, αλλά και πώς οι ιδέες "ανταλλάσσονταν" μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών.       

Εκτός από τον ρόλο τους στις τελετουργίες ή τις δεξιώσεις, τα αντικείμενα σε σχήματα και μορφές ζώων λειτουργούσαν επίσης ως διπλωματικά δώρα, ως προσφορές στις θεότητες ή τους νεκρούς, αλλά και ως εξωτικά εμπορικά αντικείμενα. 

Παράλληλα, πολλά από αυτά τα δοχεία, ποτήρια κτλ. είχαν γίνει σύμβολα του κύρους και της κοινωνικής κατάστασης των κατόχων τους. 

Κάθε αντικείμενο στην έκθεση του Μουσείου Τέχνης στη Μασαχουσέτη, είναι μία αδιάσειστη έρευνα, με πολλές πληροφορίες για το υλικό κατασκευής, το σχήμα και την διακόσμηση. Πολλά από αυτά τα αριστουργήματα έγιναν με σπάνια ή πρωτοποριακά υλικά  -χρυσό, ασήμι, χαλκό, κεραμική ακόμα και ελεφαντόδοντο-  ενώ τα κατασκεύασαν ιδιαίτερα ταλαντούχοι καλλιτέχνες. 

Τα περισσότερα από τα εκθέματα ανήκουν σε μια παράδοση ζωόμορφων αντικειμένων, που υπήρχε στην Εγγύς Ανατολή και την Μεσόγειο από την Εποχή του Χαλκού, στην τρίτη και δεύτερη χιλιετηρίδα π.Χ., μέχρι την έλευση του Ισλάμ τον 7ο αιώνα. Αυτή η παράδοση επεκτάθηκε στη Κίνα μέσω του Δρόμου του Μεταξιού.  

Πηγή 

https://archaeologynewsnetwork.blogspot.com