Πώς μια Ρωσίδα μπαλαρίνα ενέπνευσε τον Πικάσο; Η επίδραση του ρωσικού πολιτισμού στο πρωτοποριακό έργο του

Την πρώτη σύζυγο του Πικάσο, Όλγα Χόχλοβα, και πώς αυτή επηρέασε το έργο του μεγάλου ζωγράφου, παρουσιάζει το Μουσείο Πούσκιν της Μόσχας, μέσα από την έκθεση "Πικάσο και Κόκλοβα", η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Φεβρουαρίου. Μετά τη ρωσική πρωτεύουσα, η έκθεση θα ταξιδέψει σε δύο μουσεία της Ισπανίας, στη Μάλαγα και την Μαδρίτη.  

Η ερωτική ιστορία ανάμεσα στη Ρωσίδα μπαλαρίνα Όλγα Χόχλοβα και τον σπουδαίο Ισπανό καλλιτέχνη παρουσιάζεται μέσα από πίνακες του Πικάσο, φωτογραφίες, επιστολές αλλά και προσωπικά αντικείμενα από τα οικογενειακά αρχεία του Πάμπλο Πικάσο. 

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

Η έκθεση καλύπτει την συζυγική περίοδο του ζεύγους και εξερευνά την επίδραση που η Όλγα και ο ρωσικός πολιτισμός είχαν στο πρωτοποριακό έργο του Πικάσο. Το Μουσείο Πούσκιν έχει, εκτός από έργα του Πικάσο, και μοναδικές φωτογραφίες που εστάλησαν από την Όλγα Χόχλοβα σε συγγενείς της στη Ρωσία, κατά την δεκαετία του 1920, την πρώτη δεκαετία της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης. 

Περισσότερα από 200 αντικείμενα εκτίθενται στην έκθεση του Μουσείου Πούσκιν - από πανοραμικούς πίνακες μέχρι έπιπλα, επιστολές και κάρτες. Τα πιο πολλά ζωγραφικά έργα ανήκουν στη συλλογή του Εθνικού Μουσείου Πικάσο στο Παρίσι, μουσείο που αποτελεί το κορυφαίο παγκοσμίως ερευνητικό κέντρο για την ζωή και την πολιτιστική κληρονομιά του Ισπανού καλλιτέχνη. 

Πολύτιμη συνεισφορά στην έκθεση που διοργανώνεται στη Μόσχα έχει επίσης το Ίδρυμα FABA της Μαδρίτης που διευθύνεται από τον Μπερνάρντ Ρουίζ - Πικάσο, εγγονό του Πάμπλο Πικάσο και της Όλγας Χόχλοβα. Για πρώτη φορά στη Ρωσία εκτίθενται άγνωστα έργα από την οικογενειακή συλλογή του Ισπανού ζωγράφου, όπως και προσωπικά αντικείμενα της Ρωσίδας πρώτης συζύγου του, τα οποία ήταν κρυμμένα για πολλά χρόνια. 

Η προσεκτική μελέτη αυτού του αρχειακού περιεχομένου κατέστησε εφικτή την αναπαράσταση της ερωτικής ιστορίας ανάμεσα στην Όλγα και τον Πάμπλο, δημιουργώντας έτσι μια μοναδική έκθεση.   

Κύριος στόχος της έκθεσης είναι η παρουσίαση του Πικάσο μέσα από την πτυχή της προσωπικής του ιστορίας, μέσα από τα θέματα και τις καλλιτεχνικές εμπειρίες του, που συνδέονται με την Όλγα. Τα θέματα αυτά περιλαμβάνουν από κλασικά πορτραίτα μέχρι σουρεαλιστικά έργα.  

Η γνωριμία

Ο Πάμπλο Πικάσο και η Όλγα Χόχλοβα γνωρίστηκαν το 1917 στη Ρώμη, όπου η Όλγα συμμετείχε σε παράσταση μπαλέτου. Το 1918, οι δυο τους παντρεύτηκαν σε Ορθόδοξη εκκλησία στο Παρίσι και έτσι η Όλγα έγινε η πρώτη σύζυγος του Ισπανού ζωγράφου, αλλά και η μούσα του για τη νέα περίοδο "κλασικισμού" της καλλιτεχνικής καριέρας του Πικάσο.  

Η ταραχώδης αβάν γκαρντ περίοδος του Πικάσο είχε τελειώσει, καθώς ο τρόπος που ζωγράφιζε ο καλλιτέχνης άλλαξε μαζί με την κοινωνική του θέση: Η Όλγα και ο Πάμπλο έγιναν πιο "αξιοπρεπή" μέλη της κοινωνίας.    

Αποκτώντας κοινωνική ειρήνη και ηρεμία, το καλλιτεχνικό έργο του Πικάσο έλαβε μνημειακές διαστάσεις, αντλώντας έμπνευση από την κλασσική τέχνη. Αυτή η πολύ δημιουργική περίοδος του καλλιτέχνη παρουσιάζεται στην περίφημη Λευκή Αίθουσα του Μουσείου Πούσκιν.   

Πορτραίτα της Όλγας που συνδέονται με δύο κύριες θεματικές ενότητες της έκθεσης  - "Μούσα και Μοντέλο"  και "Μελαγχολία" -  εκτίθενται στην Λευκή Αίθουσα του ρωσικού μουσείου. 

Άλλη θεματική ενότητα, που έχει τίτλο "Αλλαγή Σκηνικού", εξετάζει την κοινωνική ζωή του ζεύγους, η οποία περιελάμβανε διαμερίσματα και κάστρα στα οποία έμειναν ο Πάμπλο και η Όλγα. 

Παράλληλα, οι ενότητες "Μητρότητα" και "Πολ" ρίχνουν φως στον εσωτερικό κόσμο της Όλγας, ο οποίος γέμισε με αγάπη και φροντίδα για τον γιο τους, Πολ, που γεννήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1921. 

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920, η συμπεριφορά του Πικάσο προς την οικογένεια άλλαξε. Τα νέα πάθη στη ζωή και την τέχνη του ζωγράφου περιέπλεξαν τις σχέσεις του με τον Πολ και την Όλγα, ενώ οι απεικονίσεις της Όλγας στα έργα του επίσης άλλαξαν. Αυτή η περίοδος που κατέληξε στον χωρισμό του από την Όλγα, φαίνεται σε δύο θεματικές ενότητες που αλληλοσυμπληρώνονται. 

Η ιστορία του νέου έρωτα του Πικάσο παρουσιάζεται στην ενότητα "Στούντιο και Λουτρά", ενώ ο χωρισμός του από την Όλγα εκτίθεται στην ενότητα "Η Μεταμόρφωση". 

Επίσης, οι κοινωνικές συμπεριφορές του ζευγαριού και το κρυμμένο δράμα της σχέσης τους φανερώνεται μέσα από προσωπικές τους ταινίες στην ενότητα "Επί της οθόνης".  
  

Ο Πάμπλο Πικάσο και η Όλγα Χόχλοβα χώρισαν το 1935, αλλά δεν πήραν επισήμως διαζύγιο μέχρι τον θάνατο της Όλγας το 1955.  

Μετά τη Μόσχα, η έκθεση θα μετακομίσει στο Μουσείο Πικάσο της Μάλαγα (από 25 Φεβρουαρίου μέχρι 2 Ιουνίου) και αργότερα στο Πολιτιστικό Κέντρο CaixaForum της Μαδρίτης (από 18 Ιουνίου έως 22 Σεπτεμβρίου). 

Πηγή 

pushkinmuseum.art