Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2019

Πού βρίσκεται η Κάμειρος, σπουδαία πόλη - κράτος και εμπορικό κέντρο της αρχαίας Ελλάδας;


Διάσημη σε όλο τον κόσμο για την παλιά πόλη, τα παλάτια και τα κάστρα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη αλλά και για την αρχαία Λίνδο, η Ρόδος κρύβει και άλλους, λιγότερο γνωστούς αρχαιολογικούς θησαυρούς, όπως την αρχαία Κάμειρο. Ο εν λόγω αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στη βορειοδυτική ακτή του νησιού, τρία χιλιόμετρα δυτικά του χωριού Καλαβάρδα.  
Η Κάμειρος ήταν μαζί με την Ιαλυσό και τη Λίνδο μια από τις τρεις πόλεις – κράτη τις οποίες ίδρυσαν οι Δωριείς στο σμαραγδένιο νησί και αποτελούσε σπουδαίο εμπορικό κέντρο από την Αρχαϊκή ως και την Ελληνιστική εποχή. Σημειώνεται πως οι τρεις αρχαίες πόλεις της Ρόδου συγκροτούσαν,  μαζί με την Κω, καθώς και τη Κνίδο και την Αλικαρνασσό στην απέναντι μικρασιατική ακτή, την λεγόμενη Δωρική Εξάπολη, μια συνομοσπονδία των πόλεων που ίδρυσαν οι Δωριείς στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. 

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

Ο μύθος λέει ότι η πόλη ιδρύθηκε από τον Κάμειρο, γιο του Κέρκαφου και εγγονό του Ήλιου, ενώ τα πρώτα ίχνη κατοίκησης στην ευρύτερη περιοχή ανάγονται στη μυκηναϊκή εποχή. Στο χωριό Καλαβάρδα υπάρχει νεκροταφείο θαλαμοειδών τάφων που χρονολογείται μεταξύ του 1370-1070 π.Χ.

Περίοδος ακμής για την Κάμειρο υπήρξε και η Aρχαϊκή εποχή (680-480 π.X.), περίοδος κατά την οποία η πόλη έχει στενές εμπορικές σχέσεις με την κυρίως Eλλάδα, τη Mικρά Aσία και τη Nοτιοανατολική Mεσόγειο. 
Στους κλασικούς χρόνους, η Kάμειρος, όπως και οι δύο άλλες πόλεις - κράτη  του νησιού, συμμετέχει στην Α' Αθηναική Συμμαχία. 
 Το 412 π.Χ. κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 π.X.), αποβιβάζεται στις ακτές της Καμείρου, μαζί με τον Σπαρτιατικό στόλο, ο Ιαλύσιος Δωριεύς ο Ρόδιος, γιος του περίφημου ολυμπιονίκη Διαγόρα, και πείθει τους Ροδίους να ενωθούν σε ενιαίο κράτος. Στη νέα πρωτεύουσα του ροδιακού κράτους, την πόλη της Ρόδου, με συνοικισμό κατοίκων και από τις τρεις παλαιές πόλεις-κράτη, θα μεταφερθεί στο εξής το κέντρο της πολιτικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής του νησιού. 
Ωστόσο, οι παλαιότερες πόλεις δεν έπαψαν να κατοικούνται, όπως έδειξε το παράδειγμα της Kαμείρου, η οποία ανοικοδομήθηκε σε ευρεία έκταση μετά το μεγάλο σεισμό του 226 π.Χ.,  ο οποίος γκρέμισε και  τον περίφημο Κολοσσό της Ρόδου. 
 Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Βασιλική Πατσιαδά: "Επισκευές, κυρίως στην αγορά και στις οικίες, έγιναν και μετά τον δεύτερο σεισμό του 142 π.Χ., ενώ τα νεότερα κτηριακά λείψανα χρονολογούνται στην ύστερη αρχαιότητα". 
Η Κάμειρος άρχισε να παρακμάζει και εξαφανίστηκε οριστικά το 2ο μ. Χ. αιώνα, πιθανώς εξαιτίας του σεισμού που έπληξε την περιοχή το 155 μ.Χ. Στην τουρκοκρατία, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος, υπήρχαν μόνο χωράφια. Η τοποθεσία ωστόσο λεγόταν Κάμπιρος, τοπωνύμιο που προκάλεσε το ενδιαφέρον Άγγλων και Γάλλων αρχαιολόγων, οι οποίοι ξεκίνησαν τις έρευνες. Πράγματι μετά τις πρώτες  ανασκαφές, που άρχισαν το 1852 και ολοκληρώθηκαν το 1864, μια από τις πιο χαρακτηριστικές πόλεις της ελληνιστικής περιόδου ήρθε ξανά στο φως. Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν και από  Ιταλούς αρχαιολόγους την περίοδο της ιταλοκρατίας στα Δωδεκάνησα (1912 - 1943). 
Στον αρχαιολογικό της χώρο περιλαμβάνεται ο οικισμός που είναι διαμορφωμένος σε τρία επίπεδα στο λόφο, όπου υπάρχουν δημόσια κτίρια, αγορά, ναοί, οικισμοί και η Ακρόπολη με το τέμενος της Αθηνάς Καμειράδος (4ος αιώνας π.Χ.), σε δεσπόζουσα θέση στην κορυφή του λόφου, να διαμηνύει τον αλλοτινό της πλούτο και τη μεγάλη ιστορική σημασία της αρχαίας πόλης. Από την κλασσική πόλη διατηρείται η πρόσοψη υστεροκλασικής κρήνης, καθώς και κάποιοι τοίχοι στην αγορά της.

Σημαντικό μνημείο του οικισμού της Αρχαίας Καμείρου είναι επίσης η μεγάλη δεξαμενή πόσιμου νερού, μια κατασκευή ορθογωνίου σχήματος με εσωτερική επένδυση από κονίαμα που την έκανε υδατοστεγή. Στον πυθμένα της υπάρχουν δυο οπές με μεγάλα λίθινα καλύμματα από όπου το νερό διοχετευόταν μέσα από σύστημα πήλινων σωλήνων στον οικισμό για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες του πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι χωρούσε περισσότερα από 600 κυβικά μέτρα νερού που, όπως πιστεύουν οι ειδικοί ερευνητές, ήταν ποσότητα επαρκής για ένα σύνολο από 300 έως 400 οικογένειες. Η κατασκευή της δεξαμενής τοποθετείται χρονολογικά κατά τον 6ο ή και 5ο αιώνα π.Χ. 
Στις ανασκαφές βρέθηκαν ακόμη πήλινα αγγεία και πιάτα. Ένα από αυτά, το «πιάτο της Καμείρου», με ένα μεγάλο ψάρι ζωγραφισμένο στο κέντρο του, εκτίθεται στο Λούβρο. Από τα λοιπά ευρήματα, άλλα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο και άλλα, όπως η στήλη της Κριτούς και της Τιμαρίστας, στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου. 
Στη Κάμειρο ανακαλύφθηκε και ένα  μωσαϊκό με χοχλάκια (βότσαλα), κάτι που αποδεικνύει πόσο παλιά είναι η τέχνη αυτή, που επιβιώνει στη Ρόδο μέχρι σήμερα.

Πηγές 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου