Μεγαλουργεί στο Θέατρο Βαφείο ο “Βασιλιάς Ληρ”

Γράφει η Βίκυ Καλοφωτιά

Επιτέλους Κυριακή. Μέρες τώρα περίμενα την έλευση της πολυπόθητης αυτής ημέρας. Ημέρα σχόλης, επαναφόρτισης των εσωτερικών “μπαταριών”, περισσότερος χρόνος για ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές και τέρψη της ψυχής μέσα από ψυχαγωγικές δραστηριότητες που δίνουν φτερά στα όνειρα και στη φαντασία. Ημέρα θεάτρου, αν και για να είμαι ειλικρινής το θέατρο δεν έχει συγκεκριμένη ημέρα που σε κλείνει στη ζεστή αγκαλιά του, διότι κάθε μέρα προσφέρεται για να το εντάξει κανείς στο πρόγραμμά του εφόσον το επιθυμεί. Κοιτάζω το ρολόι. Ώρα επτά παρά τέταρτο. Οδεύω με κατεύθυνση προς την περιοχή του Βοτανικού και συγκεκριμένα το χώρο ενός θεάτρου που στεγάζει μία από τις πιο σημαντικές και πάντα επίκαιρες παραστάσεις που έχουν γραφτεί. Όχι το 2014. Αλλά λίγο μετά το 1600. Όχι στην Ελλάδα της εποχής των μνημονίων και της αλλοτρίωσης του ανθρώπου αλλά στην Αγγλία κατά τη διάρκεια της ελισαβετιανής εποχής. Κι όμως μοιάζει να αναφέρεται στο σήμερα. Μια τραγωδία που συγκαταλέγεται στα σπουδαιότερα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Ενός ανθρώπου που δεν έγραφε απλά για να γράφει, αλλά για να ζει. Ζούσε τα έργα του. Και αυτό τον έκανε ασυναγώνιστο μεταξύ των άλλων συγγραφέων. “Βασιλιάς Ληρ”, το όνομα της παράστασης που θα παρακολουθούσα από λεπτό σε λεπτό, σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Γιώργου Βούρου, στο Θέατρο Βαφείο-Λάκης Καραλής.  

Κρατώντας στα χέρια το πρόγραμμα της παράστασης, λίγο πριν την έναρξή της, πέφτει το μάτι μου στα εξής λόγια:“…φτωχά, δυστυχισμένα πλάσματα, όπου κι αν είστε πώς άραγε τα κουρέλια σας μπορούν να σας φυλάξουν αυτήν την άκαρδη νυχτιά; Πώς δε σας πρόσεξα ποτέ; Πού ζούσα εγώ τόσα χρόνια; Αχ, μεγαλεία μου παλιά δοκιμάστε εσείς απόψε το φαρμάκι. Νιώστε κι εσείς την παγωνιά, όπως τη νοιώθει κάθε ανθρωπάκος που κρυώνει!..”. Πόση αλήθεια μέσα σε λίγες μόνο φράσεις…

Και η παράσταση ξεκινά. Μαζί και το ταξίδι στην προαναφερθείσα εποχή με τους ιππότες να ξιφομαχούν για την επικράτηση του ικανότερου, αδέλφια να ανταγωνίζονται υφαίνοντας τις πιο ευφάνταστες δολοπλοκίες, απώλεια της εξουσίας, αγώνας επιβίωσης του “πεπτωκότος ανθρώπου”, πλεκτάνες, σκευωρίες, στυγερά εγκλήματα στο όνομα του συμφέροντος και της ιδιοτέλειας, συναισθήματα να σβήνουν πριν καν αντικρίσουν το μεγαλείο της ζωής. Και κάπου εκεί ανάμεσα η αγάπη που προσπαθεί να ανθίσει, να λάμψει, να ανατρέψει, να προλάβει, να κερδίσει το σκήπτρο της πρωτοκαθεδρίας, να κάνει την καρδιά να ανοίξει και να αναγνωρίσει τον ανεκτίμητο πλούτο που περικλείει στα σπλάχνα της.

 

Όλο το επιτελείο των εξαιρετικών ηθοποιών ανέδειξε με τον πιο εύστοχο και γλαφυρό τρόπο τα παθήματα του ανθρώπου στην καθημερινή βιοπάλη, τα πάθη, τις αδυναμίες, την ανθρώπινη δύναμη και τον καταλυτικό ρόλο της ατσάλινης θέλησης και πίστης, που κινεί ακόμη και βουνά. Ο Γιώργος Βούρος στο ρόλο του “Βασιλιά Ληρ”, καθήλωσε το κοινό προσθέτοντας τις δικές του καθοριστικές πινελιές σε ένα έργο που αναδεικνύει αδιάλειπτα αξίες και ιδανικά, ο Γιώργος Γεωργίου ως “Γκλόστερ” κατέθεσε το δικό του πολύτιμο λιθαράκι στην εξέλιξη της πλοκής, η Πηνελόπη Σταυροπούλου στο ρόλο της “Ρήγκαν” μετέφερε με μια ξεχωριστή ερμηνεία γεμάτη συναίσθημα και δυναμισμό, την αλήθεια και τον πολυσύνθετο ψυχισμό μιας γυναίκας που παλεύει να γευτεί τη ζωή στο έπακρο έστω κι αν σκοντάφτει σε άγραφους νόμους, η Γεωργία Ζώη ως “Γκόνεριλ”, καταθέτοντας για μία ακόμη φορά το ταλέντο της στην τέχνη της υποκριτικής, η Μαρία Σκούπα να υποδύεται τον “Τρελό” με μαεστρία και μεράκι, η Ελένη Σταυράκη στο ρόλο της “Κορντέλια”, να μεταφέρει μέσω του λόγου της την ανυπολόγιστη αξία της αγάπης, καθώς “…το στόμα των σοφών είναι στην καρδιά…” και μια υπέροχη ομάδα εξίσου σημαντικών και ιδιαίτερων ηθοποιών, όπως ο Κώστας Καποδίστριας, ο Γρηγόρης Σερμπής, ο Γιώργος Βούτος, ο Ηλίας Κούτλας, ο Δημήτρης Καμπόλης και αρκετοί άλλοι, που κάθε τους λέξη φανέρωνε την αφοσίωσή τους στο ρόλο και στην άρτια παρουσίαση μιας παράστασης-μάθημα ζωής για όλους όσους την παρακολούθησαν και για όλους όσους θα την παρακολουθήσουν.

Σε μια εποχή, όπου “…η αλήθεια και η ειλικρίνεια μαστιγώνονται” και “…οι τρελοί οδηγούν τους τυφλούς”, είναι πραγματικά αξιέπαινο να ανεβαίνουν θεατρικές παραστάσεις  που μας υπενθυμίζουν τι είναι αυτό που αξίζει πραγματικά και πόσο τελικά χρειάζονται σήμερα περισσότερο από ποτέ, όλοι όσοι λένε την αλήθεια και ας χαρακτηρίζονται…τρελοί από τους δήθεν "γνωστικούς". Βλέπουμε τον πατέρα- βασιλιά να φτάνει μέχρι την αποκλήρωση της ίδιας του της κόρης επειδή προτίμησε να ασπαστεί  την αλήθεια σε αντίθεση με τις αδερφές της που λειτούργησαν με γνώμονα το συμφέρον. Γινόμαστε μάρτυρες της αχαριστίας που είναι “χειρότερη και από φίδι φαρμακερό”. Ακούμε για“τα μεγαλύτερα εγκλήματα που έγιναν πίσω από γούνες και μανδύες…”, για αυλοκόλακες που δρουν με υστεροβουλία και που ασυναίσθητα τους τρέφουμε στον κόρφο μας, ευεργετώντας τους. 

Ας μην “μεταθέτει όμως ο άνθρωπος την ευθύνη για τα παθήματά του στους πλανήτες και τα αστέρια”, όπως λέει στην παράσταση και ένας εκ των πρωταγωνιστών και ας πάρουμε εμείς οι νεότεροι τη σκυτάλη για “…να πούμε ό,τι ΝΙΩΘΟΥΜΕ και όχι ό,τι πρέπει…”.  Μόνο έτσι θα προχωρήσουμε στη ζωή με την εικόνα που πλέον παρουσιάζει. Φέρνοντας στο προσκήνιο το συναίσθημα και αδιαφορώντας για καθετί ψεύτικο και φτιαγμένο να εξυπηρετεί μόνο ποταπούς σκοπούς και ίδιον όφελος. Και ας ακούμε και κάποιες φορές τους…τρελούς. Κάτι παραπάνω ίσως να γνωρίζουν…

Κοιτάζω το ρολόι. Η ώρα έχει πάει μισή περίπου ώρα μετά τις έντεκα. Η παράσταση έφτασε στο τέλος της. Όχι όμως και τα όσα αυτή μας επικοινώνησε. Αυτά έχουν χαραχτεί μέσα μας με μελάνι ανεξίτηλο και αποτελούν μια σημαντική προίκα ζωής που διαρκεί παντοτινά. Ένα ξεχωριστό χειρόγραφο στο οποίο θα ανατρέχω κάθε φορά που λυγίζω από τις αντιξοότητες που συναντώ στο διάβα μου. Και κάθε φορά που θα προσπαθούν χωρίς επιτυχία να με πείσουν  πως οι “τρελοί” και η αλήθεια πρέπει να…μαστιγώνονται…

  

* Ο “Βασιλιάς Ληρ” παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεταφρασμένος από την πρώτη έκδοση (Quarto) του 1608.

Κάθε Σάββατο στις 20.30μμ και Κυριακή 19.30μμ, στο Θέατρο Βαφείο-Λάκης Καραλής, Αγ. Όρους 16 και Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:  Γιώργος Βούρος

ΣΚΗΝΙΚΑ-ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ:           Ειρήνη Παγώνη

ΜΟΥΣΙΚΗ:                                Νίκος Χατζηελευθερίου

ΟΠΛΟΜΑΧΙΕΣ:                        Χάρης Γεωργιάδης

ΦΩΤΙΣΜΟΙ:                              Γιώργος Βούρος

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:                      Δήμητρα Λαζαρίδου

ΒΟΗΘΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ:         Τόνια Μασσέρα, Δέσποινα Κοψαχείλη

ΔΙΑΝΟΜΗ

Γιώργος Βούρος (Ληρ),

Μαρία Σκούπα (Τρελός),

Γιώργος Γεωργίου (Γκλόστερ),

Γεωργία Ζώη (Γκόνεριλ),

Κώστας Καποδίστριας (Όλμπανυ),

Γιώργος Βούτος (Κόρνουολ-Κήρυκας),

Πηνελόπη Σταυροπούλου (Ρήγκαν),

Γρηγόρης Σερμπής (Έντμοντ-Ιππότης-Γιατρός),

Δημήτρης Καμπόλης (Κεντ-Ιππότης),

Ηλίας Κούτλας (Έντγκαρ-Βουργουνδός-Ιππότης),

Ζωή Μασούρα (Ρήγκαν),

Ελένη Σταυράκη (Κορντέλια),

Μανώλης Βαζαίος (Όσβαλντ-Ιππότης),

Βασίλης Τραϊφόρος (Γραμματικός-Όλμπανυ β’-Ιππότης),

Ξενοφώντας Χαντζής (Γάλλος Βασιλιάς-Υπηρέτης-Ιππότης),

Παναγιώτης Δεληγιάννης (Γέρος-Γιατρός-Ιππότης),

Νίκος Χρηστίδης (Κάραν-Υπηρέτης-Γάλος Ιππότης),

Τόνια Μασσέρα (Μαγείρισα),

Πένη Χαλκιά (Υπηρέτρια).