Βανδαλισμός έργου Τέχνης: Νομίζεις ότι έχεις το δικαίωμα να "βαρβαρίζεις" εθνοκάπηλε;

Βανδαλισμός μετά κλοπής κι «ιεροσυλία» σε βάρος της Τέχνης... Ένα αξιοπερίεργο συμβάν σε βάρος του έργου νέων καλλιτεχνών σημειώθηκε στο Χαλάνδρι,πιθανότα την προηγούμενη Παρασκευή. Άγνωστοι επενέβησαν στο έργο με σπρέι γράφοντας συνθήματα όπως «Ανθέλληνες Χαλανδραίοι», μουτζούρωσαν το γλυπτό και αφαίρεσαν τμήμα του. 
Κι αναλογίζομαι καθώς κοιτάζω το ακρωτηριασμένο έργο ότι οι αρχαίοι ημών πρόγονοι έλεγαν "πας μη Έλλην Βάρβαρος", πώς, λοιπόν πολιτισμένοι νεοέλληνες στο όνομα του ελληνισμού και της πατριδοκαπηλείας διαπράτουν τέτοια βαρβαρότητα;


της Μαρίας Αλιμπέρτη

Το έργο τοποθετήθηκε πρόσφατα στη κεντρική πλατεία του Χαλανδρίου, μεταξύ της Λ.Βασ. Γεωργίου και Λ.Ανδρέα Παπανδρέου, πλησίον του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου (Διαβάστε παλαιότερο δημοσίευμα : Η Τέχνη φορέας του μηνύματος της εθελοντικής αιμοδοσίας!).  Στόχος ήταν να τιμηθεί η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη και μέσω της Τέχνης να παρακινηθεί ο κόσμος σε μια πράξη αλληλεγγύης.  

Οι καλλιτέχνες Ελένη Τσαμαδιά, Λουΐζα Παπαγγέλου και Αρά Μπογοσιάν ανέλαβαν το έργο κατόπιν διαγωνισμού,

 αφού δήμοι κάλεσαν φοιτητές Σχολών Καλών Τεχνών να πραγματοποιήσουν παρεμβάσεις με τη τέχνη του γκράφιτι και με θέμα την προσφορά στον συνάνθρωπο και την ανθρώπινη διάσταση της αιμοδοσίας.

Στην ίδια πλατεία μεγάλης έκτασης, και συγκεκριμένα στο άλλο άκρο της, φιλοξενείται μνημείο προς τιμήν του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
 Είναι ακατανόητα, όμως τα κίνητρα του δράστη, καθώς το έργο των καλλιτεχνών της ΑΣΚΤ, είναι αφενός  ευπρεπέστατο- δεν θίγει τα δημόσια ήθη-  και αφετέρου δεν είναι ορατό από το σημείο της πλατείας που βρίσκεται το άγαλμα.

 Συγκριμένα, μεσολαβεί η παιδική χαρά, ενώ εγγυτέρα στο έργο βρίσκεται το μνημείο αφιερωμένο στην Εθνική Αντίσταση.

Σε κάθε περίπτωση δεν είναι λογικό κάποιος που σέβεται τα νοήματα ενός έργου Τέχνης,  εν προκειμένω του μνημείου του Κολοκοτρώνη, να μην μπορεί να "μεταλάβει" το θετικό μήνυμα υπέρ του Εθελοντή Αιμοδότη.

Γι' αυτό εξετάζεται και το ενδεχόμενο το σύνθημα να είναι απλά ένα πρόσχημα και το έργο να εκλάπη από Ρομά λόγω του μεταλλικού του υλικού και με σκοπό να πουληθεί ως υλικό.

Βανδαλισμοί κατά συρροή

Το συμβάν μου έφερε στο μυαλό τον πρόσφατο βανδαλισμό του έργου «Phylax» του Κωστή Γεωργίου στο Παλαιό Φάληρο, που δέχθηκε επίθεση με μπογιές και καλώδια, φέρνοντας στο σήμερα σκοτεινές μεσαιωνικές συμπεριφοράς καύσης στην πυρά των μαγισσών.

Ο βανδαλισμός όμως ενός έργου Τέχνης είναι θέμα έλλειψης αισθητικής και παιδείας. Ενδεχομένως το ανατρεπτικό  πνεύμα της μοντέρνας Τέχνης να μην είναι κατανοητό, ως μη εύπεπτο, από όλους. Πάλι, ίσως, απλά να βολεύει κάποιους με περισσή υποκρισία να θεωρούν ότι μπορούν να παίζουν το ρόλο του εθνικού θεματοφύλακα.

Εθνοκάπηλοι εναντίον Τέχνης

Κατά το παρελθόν υπέρ του δέοντος συντηρητικές δυνάμεις της κοινωνίας έχουν εκφράσει σφοδρές και απρεπείς αντιδράσεις εναντίον καλλιτεχνών και έργων διαφορετικών μορφών Τέχνης. 

Ωστόσο, τόσο η ελευθερία της σκέψης , όσο και η ελευθερία έκφρασης δεν μπορεί να γίνονται σεβαστές κατά βούληση, ιδιαίτερα σε δημοκρατικές κοινωνίες.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε, ότι η Τέχνη μπορεί να προσαρμοστεί και στις ανάγκες του Εθνικισμού, όπως συνέβη κατά το παρελθόν, υπηρετώντας πολιτικές-καθεστωτικές επιταγές πατριωτισμού σε έξαρση… Οι συνειρμοί με πηγή την πρόσφατη ελληνική ιστορία είναι εύκολοι.

Θα πρέπει λοιπόν να έχουμε κατά νου ότι άλλο είναι η αρνητική κριτική σε ένα έργο Τέχνης, με το οποίο δεν συμφωνούμε και άλλο η βαρβαρότητα!