Ποια είναι η Μυτιλήνη της Τυνησίας; Τι σχέση έχει με τον διαβόητο πειρατή Μπαρμπαρόσα;

Άνθρωποι που διατρανώνουν πως είναι "Γκρεκίγια", δηλαδή Έλληνες, και σπίτια "πνιγμένα" στο γαλανόλευκο χρώμα. Αυτό το σκηνικό συναντά όποιος βρεθεί στη βόρεια Τυνησία και επισκεφθεί την παραλιακή κωμόπολη Ελ Μετλίν, την οποία ίδρυσαν κάτοικοι της Μυτιλήνης πριν από 500 χρόνια!  

Τούρκοι και Τυνήσιοι ιστορικοί συμφωνούν πως, στα μέσα του 16ου αιώνα, Έλληνες ήρθαν στην βόρεια Αφρική από τη Μίντιλι, όπως ονόμαζαν οι Οθωμανοί τη Λέσβο, και δημιούργησαν ένα χωριό το οποίο αποκάλεσαν Ελ Μετλίν (Μυτιλήνη).

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

Εκείνη την εποχή, η θαλασσοκράτειρα Ισπανία προσπαθεί να θέσει υπό την κυριαρχία της πολλές περιοχές της βόρειας Αφρικής. Αντιδρώντας, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην οποία ανήκαν αυτές οι περιοχές, στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις για να αντιμετωπίσουν τον πανίσχυρο ισπανικό στόλο. 

Στις ακτές της Τυνησίας μεταβαίνουν επίσης πειρατικά πλοία και έτσι φθάνει εκεί και ο ελληνικής καταγωγής πειρατής Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, που λόγω των επιτυχιών του, ορίστηκε ναύαρχος του οθωμανικού στόλου από τον σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή. 

Ο Μπαρμπαρόσα και οι ναυτικοί του κατάγονταν από την Λέσβο και όταν εκείνος πέθανε, αυτοί ίδρυσαν τη νέα τους "Μυτιλήνη", σε απόσταση 60 χιλιομέτρων από την Τύνιδα. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, το όνομα της πόλης δεν έχει αραβικές ρίζες και η περιοχή δεν εμφανίζεται πουθενά ως Μετλίν πριν από την άφιξη του Μπαρμπαρόσα. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ντόπιοι ονομάζουν το επίνειο της Ελ Μετλίν, "Σκάλα", όπως ακριβώς λέγονται τα επίνεια στη Λέσβο!  Εξάλλου, πολλοί είναι οι ντόπιοι που αναφέρουν ότι είναι "Γκρεκίγια", δηλαδή Έλληνες, πως "ήρθαν με τους Τούρκους" και ότι η καταγωγή τους είναι από "ένα νησί κάπου βόρεια", όπως γράφει στο βιβλίο του «Γκρεκίγια, οι Έλληνες της Τυνησίας», ο Δημήτρης Αλεξάνδρου. 

Ο κ. Αλεξάνδρου, που επισκέφθηκε την Ελ Μετλίν και συνομίλησε με τους κατοίκους της, λέει ότι "η εκδοχή τους για την ελληνική παρουσία στην περιοχή τους είναι πως μετά την κατάκτηση της Λέσβου από τους Οθωμανούς, το 1462, οι Τούρκοι μαζί με άλλα παιδιά άρπαξαν και δύο αδέλφια, τους αδελφούς Μπαρμπαρόσα, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν Μυτιληνιούς ως έμπιστα πρωτοπαλίκαρα στα καράβια τους. 

«Αυτά τα πρωτοπαλίκαρα του Μπαρμπαρόσα έκλαψαν τον καπετάνιο τους όταν «δοξασμένος» πέθανε στην Κωνσταντινούπολη. Τότε, ο σουλτάνος τους έδωσε ένα κομμάτι γης στη Μπαρμπαριά, στο παλιό άντρο του Χαϊρεντίν, στα βόρεια παράλια της Τυνησίας κοντά στη Μπιζέρτα. Εκεί όπου αργοσαλεύει η γαλάζια Μεσόγειος και τα ελαιόδεντρα την κάνουν χάζι, όπως και στο νησί τους, την Λέσβο. 

Οι Αρούτζ και Χαϊρετίν Μπαρμπαρόσα είχαν γεννηθεί στη Λέσβο και ήταν Έλληνες αναφέρει στο βιβλίο του ο κ.Αλεξάνδρου και δεν είναι ο μόνος που διατυπώνει αυτή την άποψη. Στις ελληνικές ρίζες των αδελφών Μπαρμπαρόσα αναφέρονται τόσο η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια» όσο και ο Γεώργιος Λεονάρδος στο ιστορικό μυθιστόρημά του με τίτλο «Μπαρμπαρόσα ο Πειρατής», αλλά και ο Μυτιληνιός συγγραφέας-μελετητής Θέμης Καραβασίλης στο βιβλίο του «Παλαιόκηπος». 

Οι αδελφοί Μπαρμπαρόσα, που πήραν αυτό το όνομα από τα κοκκινωπά τους γένια, σύμφωνα με μία εκδοχή ήταν παιδιά ενός σπαχή, ονόματι Γιακούπ, και μιας χριστιανής Ελληνίδας από τη Λέσβο, η οποία ονομαζόταν Κατερίνα. Αρκετοί είναι όμως οι ιστορικοί που θεωρούν πιθανόν να ήταν και ο πατέρας τους εξισλαμισμένος Έλληνας.

«Καθώς περπατήσαμε γεμάτη γαλανές εικόνες και δυνατά συναισθήματα φτάσαμε μπροστά στο υδραγωγείο της Ελ Μετλίν. Την είσοδο την φτιάξανε πρόσφατα με κίονες ελληνικούς μαρτυρώντας, 500 χρόνια μετά, την ελληνική καταγωγή τους!" επισημαίνει ο Δημήτρης Αλεξάνδρου.  

Παράλληλα , ο κ. Αλεξάνδρου αναφέρει ότι κοντά στο υδραγωγείο πλησίασαν τον ίδιο και την παρέα του τέσσερις νέοι και ρώτησαν αν είναι Ιταλοί. «Όταν άκουσαν ότι είμαστε Έλληνες τα πρόσωπά τους φωτίστηκαν και ο πιο θαρραλέος ομολόγησε: Οι δικοί μας παππούδες ήταν από τη Μετλίν της Ελλάδας. Ήταν Έλληνες! Γκρεκίγια, όπως τους λέγανε εδώ οι ντόπιοι!».