Μεγάλη ευκαιρία στο ευρύ κοινό να γνωρίσει την ιστορία
του κυβισμού, μιας από τις σημαντικότερες τάσεις της τέχνης στον 20ο αιώνα
(1907-1923), δίνει το Μουσείο Πούσκιν της Μόσχας, μέσα από την έκθεση "Οι
απαρχές του κυβισμού", που θα διαρκέσει μέχρι τις 28 Οκτωβρίου. Σε μια
μονογραφία του, ο Βρετανός ιστορικός τέχνης Τζον Γκόλντινγκ έγραψε μάλιστα ότι
"ο κυβισμός είναι η πιο σημαντική και, χωρίς αμφιβολία, η πληρέστερη και
πιο ριζοσπαστική καλλιτεχνική επανάσταση από την εποχή της Αναγέννησης"!
Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου
Το μπλοκ ζωγραφικής του Πάμπλο Πικάσο για τις
"Δεσποινίδες της Αβινιόν" (1907) - έναν πίνακα που αποτέλεσε
επανάσταση για την τέχνη της εποχής - είναι ο θεμέλιος λίθος της έκθεσης στο
ρωσικό μουσείο. Αυτός ο μαζικός καμβάς φυλάσσεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
της Νέας Υόρκης (MoMA) και δεν
φεύγει ποτέ από την μόνιμη έκθεσή του εκεί. Για πρώτη φορά στη Ρωσία, η έκθεση
στη Μόσχα παρουσιάζει πάνω από 60 σχέδια του μπλοκ ζωγραφικής που ο Πικάσο
δημιούργησε τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1907 και τα οποία στεγάζονται στο Μουσείο της
Οικίας Πικάσο (Museo Casa Natal) στη πόλη
Μάλαγα της Ισπανίας.
Δεσποινίδες της Αβινιόν
Οι Δεσποινίδες της Αβινιόν είναι ένας πίνακας που εγκαινίασε μια νέα εποχή στην
ιστορία της τέχνης. Σύμφωνα με τον Πικάσο, είναι ένα ηθελημένα μη ολοκληρωμένο
έργο ζωγραφικής, μιας ζωγραφικής εξερεύνησης στην οποία ο ζωγράφος δοκίμασε μια
νέα προσέγγιση στην διαχείριση του χώρου και της προοπτικής, προσπαθώντας να
ξεδιαλύνει το μυστήριο της δημιουργίας με την χρήση νέων εκφραστικών μέσων.
Ο κορυφαίος Ισπανός ζωγράφος δούλεψε για τις Δεσποινίδες της Αβινιόν σε δύο στάδια που διήρκεσαν εννέα μήνες, ενώ κατά την
περίοδο αυτή δημιούργησε 809 σχέδια και σκαριφήματα. Τα πιο πολλά από αυτά
φυλάχτηκαν στο σπίτι του Πικάσο.
Όπως αναφέρει ο Πιέρ Νταί, ένας από πιο σημαντικούς
βιογράφους του Πικάσο και δημιουργός του λευκώματος "Πικάσο,
τα χρόνια του κυβισμού", ο Ισπανός ζωγράφος ήθελε να αποφύγει την
δημόσια επίδειξη των πρόχειρων σχεδίων του για αυτό το τεράστιο έργο,
πιθανότατα γιατί δεν ήθελε να εμπλακεί σε συζήτηση για την προέλευση της
καλλιτεχνικής ιδέας του, συζήτηση που πάντα έβρισκε άκρως ενοχλητική. 
Σκαριφήματα και σχέδια
Το μικρό μπλοκ ζωγραφικής με τα ανεκτίμητα σκαριφήματα
και σχέδια, που ανήκε για δεκαετίες στους κληρονόμους του Πικάσο, αγοράστηκε
από το Μουσείο Οικίας Πικάσο το 2006.
"Για μένα δεν υπάρχει παρελθόν ή μέλλον στη τέχνη. Η
τέχνη των Ελλήνων, των Αιγυπτίων, των μεγάλων ζωγράφων που έζησαν σε άλλες
εποχές, δεν είναι τέχνη του παρελθόντος, αλλά ίσως είναι περισσότερο ζωντανή
σήμερα από οποιαδήποτε άλλη εποχή" είχε δηλώσει ο Πάμπλο Πικάσο σε μια συνέντευξη
του, το 1923.
Προς
επιβεβαίωση αυτής της άποψής του, τα σχέδια από το ισπανικό μουσείο εκτίθενται
στη Μόσχα μαζί με αριστουργήματα από την αρχαία Αίγυπτο, αρχαία κεραμική τέχνη
αλλά και τέχνη από την Ελληνιστική περίοδο, συνολικά 20 αντικείμενα από την
μόνιμη έκθεση του Μουσείου Καλών Τεχνών Πούσκιν.
Ωστόσο, η έκθεση ανοίγει με τον πίνακα του Πολ Σεζάν
"Οι λουόμενες", τον οποίο ο Γάλλος ζωγράφος φιλοτέχνησε την περίοδο
1890 - 1894. Ο Πικάσο αποκάλεσε τον Πολ Σεζάν ως "τον πατέρα όλων
μας", ενώ ο Φιλίπ Σολέρ, ένας σύγχρονος του Πικάσο Γάλλος συγγραφέας,
χαρακτήρισε τον προαναφερόμενο πίνακα του Σεζάν ως το "Ευαγγέλιο του
μοντερνισμού".
Ο ρόλος του Σεζάν
Ο Σεζάν εξερεύνησε αυτό το καλλιτεχνικό θέμα για δύο
δεκαετίες και δημιούργησε περισσότερες από 40 εκδοχές των Λουομένων, οι οποίες άνοιξαν
τον δρόμο για την έρευνα νέων μορφών ζωγραφικής.
Η καταπληκτική έκθεση στο Μουσείο Πούσκιν προσφέρει μια
νέα οπτική γωνία στα πρώτα έργα του Πάμπλο Πικάσο, επιτρέποντας στους Ρώσους
αλλά και τους ξένους επισκέπτες του μουσείου να ανακαλύψουν ορισμένα από τα
καλλιτεχνικά θεμέλια του μεγαλύτερου αβάν γκαρντ ζωγράφου του 20ου αιώνα.
Σύμφωνα με την Μαρίνα Λόσακ, διευθύντρια του Μουσείου
Πούσκιν, η έκθεση για τον κυβισμό και τον Πικάσο, παρότι δεν είναι πολύ μεγάλη,
αποτελεί μια πολύ καλή εισαγωγή στην έκθεση για την γαλλική τέχνη που θα εγκαινιαστεί
αργότερα το φθινόπωρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου