Πορτρέτα κορυφαίων προσωπικοτήτων της Αρχαίας Ελλάδας στο Βερολίνο

Τα πορτρέτα ως απεικόνιση μιας αληθινής και συγκεκριμένης ιστορικής προσωπικότητας είναι ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της τέχνης των αρχαίων Ελλήνων. Η επιρροή τους επεκτάθηκε στην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στην Αναγέννηση και φτάνει μέχρι τις μέρες μας, θέτοντας τα θεμέλια της παράδοσης των πορτρέτων στον πολιτισμό της Δύσης.  

Έκθεση που διοργανώνει το μουσείο Altes του Βερολίνου από τις 19 Ιουνίου, εστιάζει στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής τέχνης των πορτρέτων. Την ίδια ώρα, ρίχνει φως στις ποικίλες πτυχές του αρχαίου κόσμου, και στο πώς οι παραδόσεις της ελληνικής τέχνης των πορτρέτων μεταδόθηκαν στους μεταγενέστερους καλλιτέχνες, ανά τους αιώνες  

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου 

 

Ωστόσο, τα αρχαία ελληνικά πορτρέτα δεν είναι φωτογραφικές απεικονίσεις της αληθινής εμφάνισης ενός ανθρώπου, αλλά είναι συνδεδεμένα με πολιτιστικά στερεότυπα, δίδοντας χαρακτηριστικά στα πρόσωπα ανάλογα με την ηλικία, την κοινωνική θέση και την σύνδεση με μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων. 

Αποφασιστικοί παράγοντες για την δημιουργία των πορτρέτων είναι τα κυρίαρχα ιδανικά που συνδέονται με τις απεικονίσεις, οι τοποθεσίες εγκατάστασής αυτών των καλλιτεχνικών έργων, η ποιότητα κατασκευής τους, καθώς και οι στρατηγικές επιδιώξεις των προσωπικοτήτων που έδωσαν την εντολή για την δημιουργία αυτών των αριστουργημάτων.

Η ταυτότητα

Τα προσωπικά χαρακτηριστικά έκαναν το πορτρέτο ξεχωριστό, αλλά δεν υπήρχε ανάγκη για τις ιστορικές προσωπικότητες, τα έργα αυτά να προσεγγίζουν την πραγματική εμφάνιση των απεικονιζόμενων ανθρώπων.  Η ταυτότητα του εκάστοτε εικονιζόμενου προσώπου γινόταν γνωστή με επιγραφές που αποκάλυπταν το όνομά του. 

Ο πυρήνας της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως τις 2 Φεβρουαρίου 2020, αποτελείται από 20 εκπληκτικά εκθέματα που προέρχονται από την Γλυπτοθήκη και τις Κρατικές Συλλογές Αρχαιοτήτων του Μονάχου. Οι επισκέπτες θα μπορέσουν να θαυμάσουν μαρμάρινες προτομές ιστορικά κορυφαίων ποιητών, στρατιωτικών, φιλοσόφων και βασιλέων της αρχαίας Ελλάδας. Στην συλλογή των εκθεμάτων συγκαταλέγεται ακόμα και ένας Αττικός αμφορέας με μια μοναδική απεικόνιση της ποιήτριας Σαπφούς.   

 Πολεμιστές του Ριάτσε

Επίσης, το μουσείο Altes φιλοξενεί πιστά αντίγραφα των περίφημων χάλκινων αγαλμάτων των Πολεμιστών του Ριάτσε, τα οποία είναι δάνειο από το μουσείο Liebieghaus της Φρανκφούρτης. Τα αγάλματα θα τοποθετηθούν στη ροτόντα του Altes, επιτρέποντας έτσι σε αυτά να πλαισιώσουν τα γλυπτά αρχαίων Ελλήνων θεών που εκτίθενται μόνιμα στο βερολινέζικο μουσείο. 

Οι Πολεμιστές του Ριάτσε θα πλαισιωθούν ακόμα με γλυπτά, κεραμικά και χειροποίητα αντικείμενα προερχόμενα από το μουσείο Antikensammlung’s, τα οποία βγήκαν από τις αποθήκες για χάρη της έκθεσης στη γερμανική πρωτεύουσα. 

Επιπρόσθετα, για επιλεγμένα εκθέματα από την μόνιμη έκθεση του μουσείου Altes θα υπάρχουν επεξηγηματικά φυλλάδια, προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι περαιτέρω πτυχές του θέματος των αρχαίων ελληνικών πορτρέτων.  Τα φυλλάδια αυτά θα επιτρέψουν στους επισκέπτες να έχουν πιο ολοκληρωμένη άποψη για την μόνιμη έκθεση του μουσειακού χώρου. 

Το θέμα της έκθεσης θα προκαλέσει στους επισκέπτες ερωτήματα για την ανθρώπινη προσωπικότητα, τις ιδεαλιστικές εικόνες και τις προβολές της ταυτότητας. Τα εν λόγω ζητήματα είναι ακόμα και σήμερα επίκαιρα για το ευρύ κοινό, αφού συνεχίζουν να ασκούν επιρροή στην παραγωγή των σύγχρονων πορτρέτων.  

  

Πηγές 

Altes Museum 

Archaeology News Network