Τι κρύβεται στον βυθό του αρχαίου Ολούντα;

Εναέρια όψη βυθισμένης κατασκευής, πιθανότατα αρχαίου δρόμου που κατέληγε στην παραλία στο Τσιφλίκ ιπηγή:www.culture.gov.gr

Η Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων και ομάδα γεωφυσικών από το Εργαστήριο Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών (ΙΤΕ), καθώς και εθελοντές δύτες και επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων ένωσαν τις δυνάμεις τους στην υποβρύχια γεωαρχαιολογική έρευνα στην ευρύτερη περιοχή του κόλπου της Ελούντας.

Πρόκειται για μια περιοχή  με πολύ ενδιαφέρον καθώς από μαρτυρίες δυτών προκύπτει ότι μπορείς να θαυμάσεις κτίρια, τείχη , λιμενικά έργα κ.ά. μέχρι τα 2 μέτρα νερό.

Στόχος της είναι η αναζήτηση, η διερεύνηση και η αποτύπωση τεκμηρίων της βυθισμένης πόλης του αρχαίου Ολούντος και της επικράτειάς της, στον κόλπο της Ελούντας στην Κρήτη.

Καθαρισμός της επιφάνειας βυθισμένης κατασκευής στον Πόρο,

πηγή:www.culture.gov.gr

Το εγχείρημα πραγματοποιείται για τέταρτη χρονιά και φέτος το επιστημονικό ενδιαφέρον τους εστίασαν κυρίως στην περιοχή του Πόρου. Υπενθυμίζεται ότι το 2011 έργα αποκατάστασης μονοπατιού προς το ναό της Ανάληψης έφεραν στο φως κτηριακά κατάλοιπα, ενώ βρέθηκε θραύσμα από μαρμάρινη επιγραφή. Εκτιμάται ότι πρόκειται για ρωμαικά ή πρώτοβυζαντινά κτίσματα που συνεχίζουν  στη θάλασσα, ποντισμένο τμήμα αρχαίας πόλης, καθώς στο βυθό παρατηρείται  λίθινη θεμελίωση αρχαίου τείχους, με οδόντωση πύργου, πιθανότατα κρηπίδα.

 

Άποψη της βυθισμένης κατασκευής,

πιθανόν τείχους ή λιμενοβραχίονα, στα νότια του Πόρου

πηγή: www.culture.gov.gr

Στο πλαίσιο της φετινής συνέργειας των διαφορετικών ειδικοτήτων περιελήφθη ο επιφανειακός καθαρισμός από άμμο και βλάστηση στη συνέχεια μεγάλης επιμήκους κατασκευής που ανήκει πιθανότατα στο τείχος της αρχαίας πόλης, αν και δεν αποκλείεται η ερμηνεία του ως λιμενοβραχίονα. «Το γεγονός ότι είναι ορατή στην επιφάνεια του βυθού μόνο η άνω όψη των λιθοπλίνθων και αυτό όχι σε όλη την έκταση, καθιστά απαραίτητη την αποκάλυψη της συνολικής επιφάνειας της κατασκευής και τη διενέργεια δοκιμαστικών ανασκαφικών τομών για τον προσδιορισμό της μορφής και συνεπώς της χρήσης της» αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου.

Λήψεις μετρήσεων για την εξάρτηση βυθισμένων δομών στον Πόρο,
πηγή: www.culture.gov.gr

Οι επιστήμονες διενήργησαν υποβρύχια έρευνα στον όρμο του Κριού, στα ανατολικά της χερσονήσου της Κολοκύθας. Εκεί βρέθηκε διάσπαρτη κεραμική, μάρτυρας της χρήσης του όρμου ως αγκυροβολίου. Αρχαιολόγοι, γεωφυσικοί και η υπόλοιπη ομάδα εξέτασαν το τμήμα από το ακρωτήριο, απέναντι από τη νησίδα Σπιναλόγκα, μέχρι τον όρμο Βαθύ, στη δυτική πλευρά της Κολοκύθας, με παρόμοια αποτελέσματα.

 Άποψη της περιοχής όπου πραγματοποιήθηκε επιφανειακός καθαρισμός
 σε βυθισμένη κατασκευή στον Πόρο, πηγή: www.culture.gov.gr

Αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τις παλαιότερες χρονιές  στον όρμο Βαθύ είχε καταγραφεί  και τεκμηριωθεί βυθισμένο κτιριακό συγκρότημα. Πλούσια ήταν και τα ευρήματα στην παραλία όπου υπάρχει διαμορφωμένη πηγή υφάλμυρου πλέον νερού και μινωική κεραμική, ανάμικτη με πλήθος οστρέων πορφύρας.

Εναέρια όψη του μεγάλου λατομείου πωρολίθου στον όρμο Πελεκητή στην Κολοκύθα,
πηγή: www.culture.gov.gr

Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν στην απέναντι πλευρά του κόλπου, στην περιοχή Τσιφλίκι βρέθηκαν από αέρος βυθισμένα κατάλοιπα κτιρίων και επιμήκης κατασκευή, γνωστή στους ντόπιους, ως δρόμος. «Θυμίζει, όντως, τα παραδοσιακά μονοπάτια στην Κολοκύθα, με ξερολιθιές στις δύο πλευρές, τα οποία αντιστοιχούν, πιθανότατα, στους αρχαίους δρόμους που οδηγούσαν στους όρμους με τα βυθισμένα σήμερα κτιριακά συγκροτήματα» αναφέρεται στο σημείωμα του υπουργείου.

Επιτεύγματα

Η εν λόγω Ενάλια Αρχαιολογική Υπηρεσία έχεις στις επιτυχίες της , στην Κρήτη τον εντοπισμό ναυαγίου Ρωμαϊκών χρόνων με κρητικούς αμφορείς στις νησίδες Γιανυσάδες (αρχαίες Διονυσάδες), σκαριού νεότερου ξύλινου σκάφους στην περιοχή της Ελούντας και ναυαγίου αεροπλάνου του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην περιοχή της Σητείας.

Οι έρευνες του Cousteau, Πηγή:http://koules.efah.gr/

Οι έρευνες του Cousteau

Μιλώντας για την περιοχή του Ηρακλείου αξιομνημόνευτες είναι οι έρευνες του Cousteau – ΥΠ.ΠΕ., το 1976, στο Ναυάγιο La Therèse (ανοιχτά  στον Κόλπο του Δερματά). Το εν λόγω πλοίο βυθίστηκε εξαιτίας έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη του κατά την πολιορκία του Χάνδακα. Είχα κατασκεπαστεί στη Τουλώνη και θεωρούνταν ένα από τα καλύτερα σκάφη του στόλου του  Λουδοβίκου ΙΔ’, γνωστού και ως Βασιλιά Ήλιου. Η βύθισή του σήμανε και την πτώση της Κρήτης στους Οθωμανούς το 1669. Τα αντικείμενα φυλάσσονται έκτοτε στο Φρούριο του Κούλε, στον Ενετικό Λιμένα Ηρακλείου.

ΠΗΓΕΣ:

https://www.culture.gov.gr/el/Information/

Αρχαιολογικο Εργο Κρητησ 3 Πρακτικά της 3ης Συνάντησης Ρέθυμνο, 5-8 Δεκεμβρίου 2013 Επιστημονική Επιμέλεια Παυλίνα Καραναστάση Αναστασία Τζιγκουνάκη Χριστίνα Τσιγωνάκη

 

Συνοπτική αναδρομή στην υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα στην Ελλάδα* ΘΕΟΤΟΚΗΣ ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ

https://www.candiadoc.gr/

http://koules.efah.gr/