Η Τέχνη «καλός αγωγός» οικολογικών μηνυμάτων - Έκθεση Trash Art στο Πεδίον του Άρεως

  

Μια Νίκη της Σαμοθράκης από πλαστικά μπουκάλια νερού, ένας μοναχικός καρυοθραύστης από κάδο σκουπιδιών, μια  λιβελούλα από μπιτόνι, ένα ατσάλινο άλογο... «πλάσματα» του ζωικού βασιλείου από «σκουπίδια» και άλλα ιδιαίτερα γλυπτά «κατοικούν» το τελευταίο διάστημα στο Πεδίον του Άρεως. Στόχος είναι  να μας αφυπνίσουν  μέσω της έκθεσης “Cases of Hyle” για την οικολογική καταστροφή.

Εντυπωσιακά έργα από υλικά για «πέταμα» αποκτούν μια δεύτερη ευκαιρία μέσα από την επαναχρησιμοποίηση και την καλλιτεχνική νοηματοδότηση. Με έμφαση στη δυναμική του δημόσιου χώρου η επιμελήτρια Δήμητρα Νικολοπούλου διάλεξε προσεκτικά τα έργα που συνομιλούν με το περιβάλλον του αστικού μητροπολιτικού πάρκου προσφέροντάς μας τροφή για σκέψη. Οι 15 συμμετέχοντες καλλιτέχνες αναδημιουργούν από υλικά που θα κατέληγαν στην καλύτερη περίπτωση σε εργοστάσιο ανακύκλωσης, διαφορετικά στην χωματερή ή ακόμη και στον βυθό της θάλασσας. Μέσα από την «ανακυκλωμένη» τέχνη δίνονται ερεθίσματα, ώστε να μπούμε σε «τροχιά» σκέψης για το τι τελικά «απορρίπτουμε» ως μη χρήσιμο και τι μπορούμε να δημιουργήσουμε από την αρχή αξιοποιώντας τα «σκουπίδια» μας.

Ομολογουμένως ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται με το πώς ευτελή ή άχρηστα υλικά παίρνουν φόρμα μέσα από την καλλιτεχνική φαντασία και το ταλέντο, με χαρακτηριστικό δείγμα το αλληγορικό έργο της Αικατερίνης Διαμαντή τη «Νίκη της Ανακύκλωσης», τη «Λιβελούλα»  και τον «Καρυοθραύστη» της Αγγελικής Κουρμουλάκη, τον «Κηπουρό από τα Μέθανα» του  Jan-Jacque Tesson από τη σέλα ποδηλάτου. 

Αξίνα για κεφάλι, ντεπόζιτο μηχανής για το σώμα, ψαλίδι κήπου για ουρά ελατήρια για πόδια και άλλα συνιστούν υπέρκομψο γλυπτό με αρμονικές καμπύλες που αποπνέει μια ηρεμία συνθέτουν το σώμα ενός πουλιού, έργο του Ιορδάνη Ποιμενίδη. Λευκά κοράλλια γεννιούνται από πλαστικά μπουκάλια στο έργο της Vivian Messini. Ένας παλιός θερμοσίφωνας αποτελεί το σώμα του «Ερμή» του Διονύση Τσουκαλά και ένα ποδήλατο γίνεται ο κορμός ενός πουλιού της Καίτης Χόρτη.

 

Οικολογικό περιεχόμενο

Δεν πρόκειται  απλά για έργα διακοσμητικά, αλλά για έργα όλο νόημα. Ενδεικτικό είναι το μήνυμα στο έργο των Αικατερίνης Κριεζή και  Λυδίας  Μαργαρώνη «Καρότο με συντεταγμένες 37^ο 51^ο 26^ο 7^ο Ν23ο 38^Ο 374^Ο Ε». Με στόχευση την ενεργοποίησή μας ως πολίτες, οι καλλιτέχνιδες δημιούργησαν ένα "καρότο", όργανο γεώτρησης με πλεξιγκλάς  και εισήγαγαν σε αυτό αντικείμενα που έχουν συλλέξει πλαστικά και απόβλητα από ακτές στέλνοντας ένα μήνυμα για την μόλυνση των υδάτων, όπως μας εξήγησε η επιμελήτρια στην απολαυστική ξενάγηση. Εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι το έργο είναι αυτοφωτιζόμενο, ενώ όπως μας «μαρτύρησε» η επιμελήτρια, οι καλλιτέχνιδες έχουν εντάξει και παιδικά παιχνίδια θέλοντας να προβληματίσουν για το μέλλον των επόμενων γενεών.

Αισθητικό και οικολογικό περιεχόμενο συνδυάζει το δυναμικό έργο «Γαία» που φιλοτεχνήθηκε από την Αναστασία Νικολάου με γυαλί που έχει συλλέξει η ίιδια από παραλίες και παράκτιες ζώνες. Με αφοσίωση η καλλιτέχνης δημιούργησε αυτή τη σφαίρα, ενώ ήταν έγκυος, δίνοντας μορφή σε μια σφαίρα σε τρία στάδια- επικαλύψεις. Η καλλιτέχνης το περιγράφει ως έργο με ενέργεια, ενώ όπως μας εξήγησε, πλέον δεν βρίσκει υλικό και οι συμμετέχοντες στην ξενάγηση το θεωρήσαμε καλό σημάδια γιατί ίσως ο κόσμος πια δεν πετάει γυαλί.  

Μια μυθική φιγούρα με υλικά που θα βρίσκαμε στον κάδο ανακύκλωσης δημιούργησε η Αγγελική Κουρμουλάκη δίνοντας νέα πνοή στη Μαίριλιν Μορνόο. Η καλλιτέχνης αναπαρέστησε την χαρακτηριστική σκηνή από τη ταινία «Μερικοί το προτιμούν καυτό», δημιουργώντας την πρωταγωνίστρια από μπουκάλια χλωρίνης, σακούλες  κ.ά., σε μια ευρηματική  αξιοποίηση, «παίζοντας» με  την εφημερη συνθήκη της υλικότητας, σύμφωνα με τα λεγόμενα της κ. Νικολοπούλου. Το ενδιαφέρον είναι ότι η καλλιτέχνης έδωσε το οικολογικό μήνυμα με χιούμορ καθώς η Μαίριλιν της κάνει την χαρακτηριστική κίνηση της σταρ. Κρυφή λεπτομέρεια: η καλλιτέχνης με  αφοσίωση αναπαρέστησε μέχρι και το εσώρουχο της Μαίριλιν, όπως μας αποκάλυψε,, η επιμελήτρια κ. Νικολοπούλου.  

 Ένας κάδος από παλιό πλυντήριο μεταμορφώθηκε στα χέρια του Κοσμά Γλύκα σε φωτιστική πηγή που τη νύχτα δημιουργεί ιδαιίτερη ατμόσφαιρα.  Με ένα όμορφο μινιμαλισμό προκαλεί στον θεατή μια ηρεμία, σχολίασε η επιμελήτρια κατα την ξενάγηση. Στην πραγματικότητα το αποσυρμένο αντικείμενο αποκτά νέα χρήση καθώς ο καλλιτέχνης μετατρέπει «άχρηστα» αντικείμενα σε χρηστικά, μετά από  πειραματισμούς, δίνοντας «second chance» σε υλικά που θα κατέληγαν σε κάδους απορριμάτων  και σκουπιδότοπους.

Λίγα μέτρα πιο πέρα ξεπροβάλει μια μεταλλική σταυροφόρος γυναίκα, η Ιωάννα της Λοραίνης του Jan-Jacque Tesson. Παρατηρώντας την στιβαρότητα του έργου, το έκθεμα μας ταξιδεύει στον χωροχρόνο, επισημαίνει η επιμελήτρια, ενώ οι παρευρισκόμενοι θαυμάζουμε για ακόμη μια φορά την έκφραση του προσώπου σε μια κινηματογραφική φιγούρα, σύμφωνα με την κ. Νικολοπούλου.

Εξίσου εντυπωσιακό είναι το συβολικό έργο «Σήψη» του Μπάμπη Κρέτση  από πλαστικούς σωλήνες. Ένας αετός αλυσοδεμένος σαν άλλος Προμηθέας γεννά ποικίλα συναισθήματα στον θεατή. Ο εντυπωσιακός αετός κερδίζει τα βλέμματα των επισκεπτών που επιθυμούν να τον αγγίξουν για να διαπιστώσουν εάν είναι ταριχευμένος, ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες, λόγω φωτισμού μοιάζει πιο αληθινός, όπως μας εξήγησε η κ. Νικολοπούλου.

Από την Ιταλία και τον Francesco Moretti έρχεται ένας ναυαγός στο  εξπρεσιονιστικό έργο «μέχρι και το τελευταίο μπουκάλι» που στέκει στο κέντρο της πλατείας του Πεδίου του Άρεως. Αξιοσημείωτη είναι η αλληλεπίδραση με τον κόσμο που αφήνει το δικό του μπουκάλι γύρω από το έργο προσθέτοντας όγκο στον ναυαγό. Το έργο είναι ανθρωποκεντρικό και ηθικοπλαστικό που επικαλείται το συναίσθημα, θυμίζει την κραυγή του Μουνκ που μας προσκαλεί να ταυτιστούμε σε ένα μήνυμα περιβαλλοντικής ηθικής, κατά τα λεγόμενα της κ. Νικολοπούλου. Ωστόσο, το πολύχρωμο σωσίβιο βοηθά να επιπλέει μεταφέροντας το μήνυμα της ελπίδας.

Νέα μορφή δίνει σε αντικείμενα σε αχρηστία Στέλιου Ταντούρη στο έργο «Μηχανικές Σκέψεις». Τα ίδια τα υλικά δίνουν κατεύθυνση στη δημιουργία μας εξήγησε ο καλλιτέχνης, δείχνοντάς μας τον παλιό πάγκο κουζίνας που χρησιμοποιήθηκε ως βάση και την λαμαρίνα που έκοψε για να «γεννήσει» το κεφάλι της ανθρώπινης μορφής.

 

 

 

 

Συμμετέχοντες/ουσες καλλιτέχνες/ιδες (αλφαβητικά):

Κοσμάς Γλύκας
Aικατερίνη Διαμαντή
Σπύρος Κοντούλης
Αγγελική Κουρμουλάκη
Μπάμπης Κρέτσης
Βίβιαν Μεσσήνη
Αναστασία Νικολάου
Ιορδάνης Ποιμενίδης
Στέλιος Ταντούρης
Καίτη Χόρτη
Διονύσης Τσουκαλάς
Απόστολος Χασιώτης
Francesco Moretti
RefrACTionArt (Μαργαρώνη Λυδία & Κριεζή Αικατερίνη)
Jan-Jacque Tesson

Μέχρι την Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2022.