Σε έναν πίνακα του Πικάσο στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Μόντρεαλ αποτυπώθηκε, όχι η φθορά της μπογιάς αλλά μια πιο σιωπηλή διάβρωση: αυτή της ηθικής ισορροπίας ανάμεσα στον λόγο και την επίδειξη, ανάμεσα στην πράξη και το selfie-βλέμμα.
Ο νεαρός ακτιβιστής της Last Generation Canada, που στις 21 Ιουνίου «χρωμάτισε» με ροζ μπογιά το έργο L’hetairé του 1901, δεν στόχευσε τον πίνακα — στόχευσε τον φακό. Η κάμερα του κινητού, ήδη στραμμένη πάνω του, κατέγραψε όχι μόνο την καταγγελία μιας επερχόμενης κλιματικής κατάρρευσης, αλλά και την ανάγκη του υποκειμένου να γίνει το επίκεντρο του κάδρου. «Δεν καταστρέφω την τέχνη, την προστατεύω», δήλωσε. Όμως ποιος αποφασίζει, τελικά, τι σημαίνει προστασία;
Από την αγωνία στην επιβολή
Η ανησυχία για το περιβάλλον είναι υπαρκτή. Οι πυρκαγιές στο Γουίνιπεγκ, οι 65.000 καύσωνες, το κλιματικό άγχος μιας γενιάς που μεγαλώνει υπό απειλή — όλα αληθινά, και επείγοντα. Το ερώτημα όμως δεν είναι αν πρέπει να δράσουμε, αλλά πώς. Όταν ο αγώνας μετατρέπεται σε θεαματική χειρονομία, όταν ο ακτιβισμός γίνεται performance χωρίς κοινό, τότε η αγωνία για τον πλανήτη μοιάζει να υποχωρεί μπροστά στον ναρκισσισμό εκείνου που ζητά το βλέμμα του άλλου όχι για να συνδεθεί, αλλά για να επιβεβαιωθεί.
Από τον Βαν Γκογκ ως τον Πικάσο: τέχνη ως στόχος και προπέτασμα
Η εσκεμμένη επιλογή «κλασικών» έργων —ο Βαν Γκογκ στο Λονδίνο, τώρα ο Πικάσο στο Μόντρεαλ— δεν είναι τυχαία. Όσο μεγαλύτερο το όνομα, τόσο εντονότερη η αναπαραγωγή στα social media. Ακόμη κι αν οι πίνακες προστατεύονται από γυαλί, η εικόνα της επίθεσης αρκεί για να «γράψει». Κι έτσι, χωρίς ουσιαστικό διάλογο, χωρίς επαφή με κοινότητες ή δομές, το μήνυμα διαλύεται στο ίδιο το μέσο του.
Ο ακτιβισμός ως έκφραση ή καθρέφτης;
Η κλιματική κρίση απαιτεί βαθιές μετατοπίσεις, πολιτικές επιλογές και διαγενεακή συνεννόηση. Δεν χωράει σε stories. Χρειάζεται σχέση, συνέπεια και συλλογικότητα. Όχι προσωπικά «συμβολικά χτυπήματα», που τελικά περισσότερο καταναλώνουν το σύμβολο παρά το υπερασπίζονται.
Και όσο για τον ροζ λεκέ στο έργο του Πικάσο; Ίσως το χειρότερο δεν ήταν η πρόκληση, αλλά η βεβαιότητα ότι κάποιος πίστεψε πως ο δικός του θυμός άξιζε περισσότερο από τη μνήμη της τέχνης.
Πηγή: με πληροφορίες από το art-insider.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου