Επιστροφή του αγάλματος του Μάρκου Αυρηλίου από το Μουσείο του Κλίβελαντ στην Τουρκία

Έπειτα από 65 χρόνια, το μπρούτζινο άγαλμα του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου, που είχε λεηλατηθεί τη δεκαετία του 1960 από την αρχαία πόλη Βουβών στην επαρχία Μπουργκούρ της Δυτικής Τουρκίας, επιστρέφει στην πατρίδα του από το Μουσείο Τέχνης του Κλίβελαντ. Η επιστροφή αυτή συνιστά σημαντική ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Τουρκίας και πραγματοποιήθηκε μέσω συνεργασίας του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, της Εισαγγελίας της Νέας Υόρκης και της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (HSI).

  Ιστορικό του Αγάλματος: Από τη Βουβών στην Αμερική

Το άγαλμα, που χρονολογείται στον 2ο–3ο αιώνα μ.Χ., απεικονίζει τον Μάρκο Αυρήλιο ως φιλόσοφο και θεωρείται από τα πιο σημαντικά μπρούτζινα γλυπτά της Ανατολίας. Μετά την παράνομη ανασκαφή και φυγάδευσή του από τη Βουβών, πέρασε από διάφορους ιδιώτες και κατέληξε στο μουσείο του Οχάιο. Χάρη σε εκτεταμένες νομικές και διπλωματικές διαδικασίες, το άγαλμα επαναπατρίστηκε και σύντομα θα εκτεθεί δημόσια στην Άγκυρα.

 Η έρευνα της Καθηγήτριας Jale İnan και η Διεθνής Συνεργασία

Η πρώτη που ανέδειξε την προέλευση του αγάλματος ήταν η καθηγήτρια Jale İnan, η πρώτη γυναίκα αρχαιολόγος της Τουρκίας. Το έργο της συνέβαλε στην έναρξη κοινής έρευνας ανάμεσα στις τουρκικές αρχές, την Εισαγγελία Μανχάταν και την HSI το 2021, η οποία οδήγησε στην επιστροφή κι άλλων ρωμαϊκών γλυπτών όπως των Λούκιου Βήρου, Σεβήρου και Καρακάλλα .

Τα στοιχεία που οδήγησαν στην επιστροφή:

- Ανάλυση δειγμάτων χώματος, μολύβδου και άνθρακα από το εσωτερικό του αγάλματος

- Σιλικονούχο αντίγραφο του ποδιού του αγάλματος που ταυτίστηκε με βάσεις της Βουβών

- Επιστημονική επαλήθευση από το Curt Engelhorn Archaeometry Center στη Γερμανία

- Ταυτοποίηση ισοτοπικής σύνθεσης με άλλα ευρήματα από τη Βουβών

 Νομική Αντιπαράθεση και Συμβιβασμός

Το Μουσείο του Κλίβελαντ, έπειτα από την επιστημονική τεκμηρίωση, απέσυρε την προσφυγή του και αποδέχτηκε την επιστροφή του αγάλματος. Στην επίσημη δήλωσή του αναφέρει:«Εκτιμούμε τη συνεργασία των τουρκικών αρχών και της Εισαγγελίας ώστε να επιτευχθεί επιστημονική επίλυση γύρω από την ταυτότητα του αγάλματος. Χωρίς αυτή την έρευνα, δεν θα ήταν δυνατό να επιβεβαιώσουμε την αρχική του παρουσία στον αρχαιολογικό χώρο.» Ο Εισαγγελέας Alvin Bragg χαρακτήρισε τη διεθνή συνεργασία "υποδειγματική", υπογραμμίζοντας τη σημασία της επιστροφής πολιτιστικής κληρονομιάς στη φυσική της θέση.