Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2025

Ανασκαφές στην Αρχαία Αρκεσίνη στο Βυζαντινό και Ενετικό Καστρί της Αμοργού

 


Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων του Υπουργείου Πολιτισμού άρχισε τον δεύτερο χρόνο της συστηματικής ανασκαφής στην Αρχαία Αρκεσίνη, στην Κάτω Μεριά της Αμοργού. Το ερευνητικό πρόγραμμα, που υλοποιείται με τη συμμετοχή φοιτητών αρχαιολογίας από ελληνικά πανεπιστήμια, επικεντρώνεται στην αποκάλυψη του αστικού ιστού της κλασικής και ελληνιστικής πόλης, καθώς και στην τεκμηρίωση της μεσαιωνικής φάσης του ερειπιώνα. Η θέση Καστρί,  εκεί που δεσπόζει το βυζαντινό και ενετικό κάστρο, αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά και ιστορικά τοπία των Κυκλάδων.

Η ανασκαφή φέρνει στο φως ένα παλίμψηστο κατοίκησης που ξεκινά από τη νεολιθική εποχή και εκτείνεται έως την ύστερη ενετοκρατία. Επιγραφές, αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, και κινητά ευρήματα αποκαλύπτουν την εξέλιξη της Αρκεσίνης από πρωτοκυκλαδικό οικισμό σε οργανωμένο αστικό κέντρο της αρχαιότητας, και στη συνέχεια σε στρατηγικό βυζαντινό φρούριο. Ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά ευρήματα συγκαταλέγεται ο θησαυρός από 68 χρυσά νομίσματα του Κωνσταντίνου Δ΄ (674–678), ο οποίος βρέθηκε εντός κοχυλιού, εν οστράκω θαλασσίω, πιθανώς κρυμμένος από αξιωματούχο του στόλου των Καραβισιάνων κατά την περίοδο της αραβικής απειλής.


Η Αρκεσίνη ως αστικό και στρατηγικό κέντρο των Κυκλάδων

Η Αρχαία Αρκεσίνη υπήρξε μία από τις τρεις πόλεις της Αμοργού και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πολιτική και στρατιωτική ιστορία του νησιού. Κατά την κλασική περίοδο, συμμετείχε στις Αθηναϊκές Συμμαχίες και διατηρούσε ενεργό ρόλο στο Κοινόν των Αμοργίνων. Επιγραφές και νομίσματα με την επιγραφή ΑΜΟ τεκμηριώνουν την πολιτική της ταυτότητα και την οικονομική της δραστηριότητα. Η πόλη συνέχισε να ακμάζει και κατά την ελληνιστική περίοδο, με εντυπωσιακά τείχη, προμαχώνες και διπλές πύλες που μαρτυρούν την αμυντική της σημασία.

Η στρατηγική της θέση, σε φυσικό οχυρό πάνω από τη θάλασσα, την καθιστούσε ιδανική για την εγκατάσταση βυζαντινού κάστρου. Το Καστρί, όπως ονομάζεται σήμερα, αποτέλεσε κέντρο άμυνας και διοίκησης κατά τον πρώιμο μεσαίωνα και συνέχισε να χρησιμοποιείται έως την ύστερη ενετοκρατία. Η αρχιτεκτονική του συνδυάζει στοιχεία αρχαίας οχύρωσης με βυζαντινές και ενετικές επεμβάσεις, δημιουργώντας ένα μοναδικό σύνολο που αποτυπώνει τη διαχρονική σημασία της περιοχής.

Το Καστρί της Αμοργού ως ερειπιώνας ιστορικής μνήμης

Το ερειπωμένο Καστρί της Αρκεσίνης δεσπόζει σε ένα αλώβητο κυκλαδικό τοπίο, προσφέροντας πανοραμική θέα στο Αιγαίο και εντυπωσιακή αίσθηση ιστορικής συνέχειας. Η πρόσβαση γίνεται μέσω του χωριού Βρούτση, με πεζοπορία σε αρχαίο μονοπάτι που διατηρεί τμήματα μεσαιωνικού τείχους και πλάκες διάβασης. Η φυσική ακρόπολη, με τον επιβλητικό ψηλόβραχο, λειτουργεί ως ζωντανό μνημείο της αρχαίας και μεσαιωνικής Αμοργού.

Η ανασκαφή στην Αρκεσίνη δεν αποκαλύπτει μόνο αρχαιολογικά δεδομένα, αλλά ανασυνθέτει την ιστορική ταυτότητα ενός τόπου που υπήρξε πυρήνας πολιτισμού, άμυνας και πνευματικής ζωής. Το έργο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων ενισχύει την επιστημονική γνώση και προσφέρει στους επισκέπτες μια μοναδική εμπειρία επαφής με την ιστορία, σε ένα από τα πιο αυθεντικά και συγκινητικά τοπία των Κυκλάδων

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου