Ένα σπάνιο αρχαιολογικό εύρημα από στην αρχαία πόλη Αιγές αναδεικνύει τη θαλάσσια ταυτότητα της Κιλικίας και την καλλιτεχνική δεξιοτεχνία της ύστερης ρωμαϊκής περιόδου. Ένα μοναδικό ψηφιδωτό που απεικονίζει τον θεό Έρωτα να ψαρεύει ενώ ιππεύει έναν Ιππόκαμπο, ένα μυθικό πλάσμα μισό άλογο και μισό ψάρι, ήρθε στο φως το 2013 κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφής στην παραλιακή πόλη Γιουμουρτάλικ, στη νότια Τουρκία.
Η αρχαιοελληνική πόλη, από που προέρχεται το έργο, υπήρξε αποικία των Μακεδόνων στην παραλιακή Κιλικία καθώς σημαντικό λιμάνι της Κιλικίας κατά τον Μεσαίωνα και την Οθωμανική περίοδο. Το ψηφιδωτό θεωρείται μοναδικό στο είδος του σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους που το μελέτησαν.
Από τη σωστική ανασκαφή στο μουσείο της Άδανας
Η ανακάλυψη έγινε τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2013, όταν έργα οδοποιίας προκάλεσαν ζημιές στον αρχαιολογικό χώρο. Η ομάδα του Αρχαιολογικού Μουσείου Άδανας επενέβη άμεσα, διασώζοντας το δάπεδο του ψηφιδωτού, ενώ οι ανασκαφές συνεχίστηκαν το 2014. Σήμερα, το έργο εκτίθεται στο μουσείο της πόλης Άδανα, προσφέροντας στο κοινό μια σπάνια ματιά στην εικονογραφία της ύστερης ρωμαϊκής τέχνης.
Το ψηφιδωτό χρονολογείται στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. και περιβάλλεται από γεωμετρικά μοτίβα, κυματιστές γραμμές και πλεγμένα σχέδια, που θυμίζουν αντίστοιχα έργα από την Πέργαμο και την Πομπηία. Η απεικόνιση του Έρωτα να ψαρεύει πάνω σε Ιππόκαμπο δεν έχει γνωστό ανάλογο στη μεσογειακή τέχνη, γεγονός που καθιστά το έργο μοναδικό και ιδιαίτερα πολύτιμο για την αρχαιολογική έρευνα.
Πρόκειται για το σημαντικό εμπορικό κέντρο κατά τις Σταυροφορίες, κατακτήθηκε από τους Μαμελούκους το 1347 και ενσωματώθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία τον 16ο αιώνα. Μέχρι τον 19ο αιώνα είχε μετατραπεί σε φτωχό και εγκαταλελειμμένο οικισμό. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η πόλη ήταν γνωστή για την παράδοση της λιθοτεχνίας και το ψηφιδωτό αποκαλύπτει την υψηλή ποιότητα της τοπικής καλλιτεχνικής παραγωγής.
Ο Έρωτας ψαρεύει: Μια σκηνή χωρίς προηγούμενο στη μεσογειακή τέχνη
Η πιο λεπτομερής ανάλυση του ψηφιδωτού δημοσιεύθηκε το 2014 από τον αναπληρωτή καθηγητή Νουρεττίν Οζτούρκ (Πανεπιστήμιο Ατατούρκ) και την τότε διευθύντρια του Μουσείου Άδανας, Ογιά Ασλάν. Όπως σημειώνουν, το έργο παρουσιάζει δύο φτερωτούς Έρωτες διαφορετικής ηλικίας να ψαρεύουν με καλάμια, ενώ ιππεύουν Ιππόκαμπους. Στο πάνελ απεικονίζονται ψάρια της Μεσογείου, όπως μπαρμπούνια, λαβράκια και σφυρίδες, καθώς και ένα κοχύλι, προσθέτοντας νατουραλιστικές λεπτομέρειες στη σύνθεση.
Ο μύθος του Ιππόκαμπου και η νέα του ερμηνεία
Ο Ιππόκαμπος, μυθικό πλάσμα που συνόδευε τον Ποσειδώνα, εμφανίζεται στην Ιλιάδα ως «χάλκινο-οπόδα άλογο» με χρυσή χαίτη, που πετά πάνω από τα κύματα. Στο ψηφιδωτό οι Ιππόκαμποι αποκτούν νέο ρόλο: δεν σέρνουν την άμαξα του θεού της θάλασσας, αλλά γίνονται υποζύγια του Έρωτα, προσδίδοντας στην σκηνή έναν παιχνιδιάρικο και πρωτότυπο χαρακτήρα.
Εκτιμάται ότι το ψηφιδωτό δεν αποτυπώνει μόνο τις θρησκευτικές αντιλήψεις της εποχής, αλλά και την έντονη θαλάσσια ταυτότητα της Αιγέας, προσφέροντας ένα σπάνιο δείγμα της πολιτισμικής σύνθεσης της ύστερης αρχαιότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου