Irreductible: Η αντίσταση στην εθελούσια έξοδο-Μια γαλλική σάριτα απάντηση στο Quo Vado

Η ταινία Irreductible του Jérôme Commandeur, ριμέικ της ιταλικής επιτυχίας Quo Vado?, επιχειρεί να καυτηριάσει με χιούμορ και ευαισθησία τη βαθιά ριζωμένη νοοτροπία προσκόλλησης στο δημόσιο ως επαγγελματική και υπαρξιακή ταυτότητα. Ο Commandeur, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία, υποδύεται τον Vincent Peltier, έναν δημόσιο υπάλληλο στις Εaux et Forêts της Λιμόζ, ο οποίος από παιδί ονειρεύεται να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και να εξασφαλίσει μια «δουλειά για πάντα».

Απρόσμενη αφήγηση με ρυθμό και χιούμορ

Η αφήγηση αρχίζει με μια απροσδόκητη σκηνή στον Ισημερινό, που ο Vincent καλείται να απολογηθεί για τη ζωή του μπροστά σε μια φυλή που κρίνει την «καθαρότητα» της ψυχής του. Από εκεί και πέρα, η ταινία εξελίσσεται σε μια σειρά από δυσμενείς μεταθέσεις – από το Παρίσι ως το Γροιλανδία – με στόχο να εξαναγκαστεί ο ήρωας σε παραίτηση, στο πλαίσιο ενός κυβερνητικού σχεδίου περικοπών. Ωστόσο, ο Vincent αρνείται πεισματικά να εγκαταλείψει τη θέση του, με τη βοήθεια ενός παλαιάς κοπής συνδικαλιστή (Christian Clavier), που του δίνει το σύνθημα: «Μην υποχωρείς ποτέ».

Χαλαρότητα, μαμακισμός και μεσογειακή ταυτότητα

Η ταινία αποτυπώνει με σαρκασμό τη γαλλική εκδοχή της χαλαρότητας στο Δημόσιο, με τον Vincent να ενσαρκώνει τον κρατικό υπάλληλο που δεν εργάζεται απλώς, αλλά κατοικεί μέσα στο σύστημα. Η σχέση του με τη μητέρα του, η οποία τον φροντίζει με υπερβολική στοργή, θυμίζει έντονα τον μεσογειακό «μαμακισμό» – μια ταυτότητα που συνήθως αποδίδεται στους γιους του Νότου. Ο Commandeur καταφέρνει να πείσει για το πάθος και την αφοσίωση του ήρωα, χωρίς να τον γελοιοποιεί, αλλά αναδεικνύοντας την ανθρώπινη πλευρά της εμμονής.

Κοινωνική σάτιρα με διεθνείς αναφορές

Η ταινία δεν περιορίζεται σε μια απλή κωμωδία χαρακτήρων. Μέσα από τις μεταθέσεις του Vincent σε ακραία γεωγραφικά σημεία, ο σκηνοθέτης σχολιάζει τα «καλά ήθη» του συνδικαλισμού,  της διαφθοράς, την πολιτική των περικοπών, την άκμπτη στάση των τεχνοκρατών και την απειλή της εθελουσίας εξόδου – μια πραγματικότητα που θυμίζει έντονα την ελληνική εμπειρία της κρίσης και την επέμβαση του ΔΝΤ. Η Irreductible λειτουργεί ως καθρέφτης της ευρωπαϊκής δημόσιας διοίκησης, με στοιχεία που προκαλούν συγκρίσεις και προβληματισμό.

Διεθνής αποδοχή και μικτές κριτικές

Η ταινία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Κωμωδίας του Alpe d’Huez και απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο. Οι διεθνείς κριτικές είναι μικτές: κάποιοι την χαρακτηρίζουν ως «ανάσα φρεσκάδας» για τη γαλλική κωμωδία, ενώ άλλοι την θεωρούν «ναναρντέσκ» και άνιση σε ρυθμό και σκηνοθεσία. Παρ’ όλα αυτά, η ερμηνεία του Commandeur κερδίζει τις εντυπώσεις, καθώς αποδίδει με πειστικότητα τον πολυπαθή υπάλληλο που αρνείται να αποχωριστεί το όνειρο της μονιμότητας.

Η Irreductible δεν είναι το αριστούργημα της χρονιάς, αλλά είναι μια ευχάριστη και

εύστοχη σάτιρα που αξίζει να δει κανείς – όχι μόνο για να γελάσει, αλλά και για να συγκρίνει τη γαλλική πραγματικότητα με την ελληνική. Ίσως και για να αναρωτηθεί αν η εμμονή με το Δημόσιο είναι τελικά μια ευρωπαϊκή υπόθεση.