Τι γνωρίζεις για τον πύργο με το ρολόι που έκανε δωρεά ο Έλγιν στην Αθήνα; Για τους «μάγκες του ρολογιού»;

Οι ερινύες φαίνεται πως κατεδίωκαν  τον μεγαλύτερο ιερόσυλο της ιστορίας. Ο λόγος για τον Τόμας Μπρους, γνωστός ως Λόρδο Έλγιν (7^ος Κόμης του Έλγιν της Σκωτίας) ο οποίος προέβη σε μια πράξη εξιλέωσης των αμαρτιών μετά την υφαρπαγή των γλυπτών του Παρθενώνα αλλά και ενός πιο άγνωστου θρόνου που σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο J.Paul Getty: Την ανέγερση Πύργου με τέσσερα ρολόγια το 1814. Συγκριμένα, έκανε δωρεά στην πόλη των Αθηνών πύργο που χτίστηκε στα χαλάσματα ενός παλαιότερου στην τοποθεσία της Παλαιάς Αγοράς.

Της Μαρίας Αλιμπέρτη

Ο μίτος της ιστορίας ξετυλίγεται  με τον Λόρδο Έλγιν να διορίζεται το 1799 πρεσβευτής της Μεγάλης Βρετανίας στην Υψηλή Πύλη στην Κωνσταντινούπολη. Δεν άργησε να βάλει μπροστά τα σχέδια του και ένα χρόνο αργότερα θα φθάσει στην Αθήνα υπό οθωμανική κατοχή ειδικό επιτελείο που θα ετοιμάσει την μεγαλύτερη επιχείρηση αρχαιοκαπηλίας της ευρωπαϊκής ιστορίας.

Το ρολόι του Έλγιν

Αφού λοιπόν ο πανούργος Λόρδος με τα τεχνάσματά του κατάφερε να ξεγελάσει τους Οθωμανούς και να αρπάξει την πολιτιστική μας κληρονομιάς, αποφάσισε να «ευεργετήσει» την πόλη με το περίφημο το «ρολόι του Ελγίνου» όπως ήταν γνωστό. Επρόκειτο για πύργο με τέσσερα διαφορετικά ρολόγια που είχαν τοποθετηθεί σε κάθε μια από τις πλευρές του. Εν είδη ειρωνείας ο πύργος έφερε και επιγραφή  στα λατινικά που σήμαινε «Θωμάς, Κόμης του Έλγιν, στους Αθηναίους εδώρισε ωρολόγιον και οι Αθηναίοι πολίτες το έστησαν το 1814».

Οι Αθηναίοι δεν έδειξαν ποτέ συμπάθεια σε αυτό το ρολόι του Έλγιν και κανείς δεν στεναχωρήθηκε, όταν κατά την Επανάσταση ο πύργος υπέστη μεγάλες φθορές, ενώ μετά την απελευθέρωση και τα τέσσερα ρολόγια του εξαφανίστηκαν. Ωστόσο, ο πατέρας του τότε βασιλέα Όθωνα, ο Λουδοβίκος της Βαυαρίας μερίμνησε για τις επισκευές και έστειλε προς αντικατάσταση ένα ρολόι.

Στη συνέχεια στον χώρο αυτό λειτούργησε  φυλακή. Ο πύργος διατηρήθηκε στη θέση του για 70 χρόνια και τελικά κατέρρευσε στις 9 Αυγούστου 1884  από πυρκαγιά. Δεν ανεγέρθηκε ποτέ ξανά  απέμεινε καθώς στον χώρο  αυτό στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν αρχαιολογικές ανασκαφές.

Οι μάγκες του ρολογιού

Για πολλά χρόνια ο πύργος αποτελούσε σημείο συνάντησης για τους περιθωριακούς της πόλης,  που τους φώναζαν και «μάγκες του ρολογιού». Οι εν λόγω κύριοι έκαναν δουλειές του ποδαριού για να επιβιώσουν όπως το να μεταφέρουν ψώνια γι’αυτό και τους φώναζαν και ως «οψοκομισταί». Κάποιοι από αυτούς ήταν μικροκλέφτες, ήταν συνήθως ρακένδυτοι και είχαν την δική τους διάλεκτο. Σε μια προσπάθεια εξυγίανσης της περιοχής, ο περιβόητος αστυνομικός διευθυντής Δημητριάδης τους κατέγραψε το 1863 και φρόντιζε να τους βρίσκει δουλειά. Για να μπουν στο ίσιο δρόμο ιδρύθηκε και η «Σχολή Απόρων Παίδων του Παρνασσού».

Το δέυτρο ρολόι

Την στρατηγική του αποπροσανατολισμού είχε τηρήσει ο Έλγιν σε μια ακόμη περίπτωση, όταν το 1803  προσέφερε στη Λιβαδεια ένα άλλο ρολόι για να μην τον εμποδίσουν οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες και αγάδες στις ανασκαφές του Μαντείου του Τροφωνίου. Αυτή τη φορά δεν χρειάστκε να κάνει μεγάλες δαπάνες καθώς ο πύργος που τοποθετήθηκε το ρολόι είχε χτιστεί στα χρόνια της Φραγκοκρατίας και χρησίμευε ως πυρσός.

πηγές http://odysseus.culture.gr/ , http://paliaathina.com, www.viotikoskosmos.wikidoc.com