Χριστίνα Πομόνη: “Αν κάτι το πιστεύεις με την ψυχή σου, οι πιθανότητες αποτυχίας είναι ελάχιστες”

Υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού τους να παρουσιάσουν μια ωραιοποιημένη εικόνα των ηρώων και κατ’επέκταση του εαυτού τους, η οποία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα. Σελίδες γεμάτες λέξεις χωρίς την παραμικρή υποψία “τσαλακώματος”. Γυάλινος κόσμος στριμωγμένος σε ένα κομμάτι χαρτί. Χωρίς ψυχή. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι οι άνθρωποι που παίρνουν τις λέξεις από το χέρι και ξεκινούν μαζί τους ταξίδια μακρινά. Στη χώρα της αλήθειας. Μία από αυτούς και η συγγραφέας, Χριστίνα Πομόνη, η οποία μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της “Σιωπή σαν Όρκος”, δεν διστάζει να “εκτεθεί”, όπως λέει στη μεταξύ μας κουβέντα, και να πει πράγματα που “δεν μπόρεσε να πει τη στιγμή που έπρεπε ή πράγματα που είχε πει λάθος ή σε λάθος ανθρώπους”. Έτσι ακριβώς, όπως κάνουν οι αυθεντικοί άνθρωποι. Άλλωστε “αν κάτι το πιστεύεις με την ψυχή σου δεν σκέφτεσαι ότι πιθανόν εκτίθεσαι, γιατί συμμετέχεις με ψυχή, μυαλό και σώμα”, συμπληρώνει. Και πραγματικά “δεν μπορείς να λειτουργήσεις αλλιώς”, αν το ζητούμενό σου είναι να ανακαλύψεις την αλήθεια. Περπατώντας στο μονοπάτι της…

Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά

“Σιωπή σαν Όρκος”, ο τίτλος της πρώτης σας γραπτής κατάθεσης, που διαδραματίζεται με φόντο τα Κύθηρα. Ωστόσο, στη ζωή χρειάζεται κάποιες φορές να παραβαίνουμε αυτόν τον όρκο. Σε ποιες περιπτώσεις τελικά “η σιωπή δεν είναι χρυσός”;

Είναι τεράστιο στοίχημα να μπορείς να κρατήσεις ένα μυστικό που ξέρεις ότι η αποκάλυψή του θα πληγώσει κάποιον δικό σου. Θα πρέπει να είσαι σίγουρος πως αυτός είναι ο σωστός δρόμος. Και εφόσον το αποδέχτηκες από την πρώτη στιγμή που το έμαθες, με οποιονδήποτε τρόπο, ηθελημένα ή αθέλητα, η επιλογή να το κρατήσεις, σημαίνει ότι ενστερνίζεσαι τη σοβαρότητα της ενδεχομένης αποκάλυψης. Αν ήμουν στη θέση της Βασιλικής, θα έπραττα ό,τι έπραξε. Ωστόσο, στη ζωή δεν υπάρχει απολυτότητα ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε. Υπάρχει όμως η συνέπεια προς τον εαυτό μας και τους γύρω μας.

Ποιες εμπειρίες, βιώματα, σκέψεις και συναισθήματα συναντήθηκαν στο σταυροδρόμι του νου σας, για να μεταφέρετε στο χαρτί το μυθιστόρημά σας;

Το πρώτο μου μυθιστόρημα είναι κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό βιωματικό. Είχα την ανάγκη να καταγράψω προσωπικά μου βιώματα μέσα από τους ήρωές μου και να πω πράγματα που δεν μπόρεσα να πω τη στιγμή που έπρεπε ή πράγματα που είχα πει λάθος ή σε λάθος ανθρώπους. Εκτέθηκα, αλλά δεν μετανιώνω γι’αυτό. Πιστεύω ότι όποιος συγγραφέας γράφει με την ψυχή του, έχει την ανάγκη να βάλει κομμάτια δικά του, βιώματα και εμπειρίες του μέσα στα βιβλία του. Δεν λειτουργείς αλλιώς. Δεν μπορείς να λειτουργήσεις αλλιώς.

Σπουδάσατε οικονομικά κι όμως σας κέρδισε η συγγραφή. Πότε συνειδητοποιήσατε ότι το να “σκαλίζετε” λέξεις στον λευκό καμβά των σελίδων, είναι αυτό που σας εκφράζει πραγματικά;

Το ανακάλυψα πολύ νωρίς, από τα παιδικά μου χρόνια. Φυσικά, η τότε γραφή με τη σημερινή δεν έχουν καμία σχέση, ωστόσο πάντοτε κουβαλούσα μαζί μου χαρτί και μολύβι για να σημειώνω οτιδήποτε μου προκαλούσε έστω και το ελάχιστο συναισθηματικό ερέθισμα. Οικονομικά σπούδασα πολύ συνειδητά, θεωρώ την τεχνοκρατική μου φύση, ευλογία, γιατί μου επιτρέπει να είμαι πειθαρχημένη σε κάποια πράγματα όπως, για παράδειγμα, στις ώρες που πρέπει να αφιερώνω καθημερινά στο γράψιμο.

Υπάρχει μέσα σας κάποιο συναίσθημα που κυριαρχεί, την ώρα που γράφετε;

Πολλά συναισθήματα. Ένταση, ηρεμία, θυμός, δίλημμα, ανάλογα με το τι γράφω. Συνήθως έχω αγωνία να προλάβω να μεταφέρω τη σκέψη μου στα πλήκτρα του υπολογιστή. Σκέφτομαι πολλά πράγματα ταυτόχρονα σε σχέση με τη σκηνή που γράφω κάθε φορά, προς τα πού θέλω να πάω, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το εκφράσω ώστε να το μεταδώσω στον αναγνώστη, και αυτό είναι κουραστικό, αλλά και λυτρωτικό συνάμα.

Όλοι οι ήρωες της ιστορίας σας παλεύουν για την αλήθεια. Άλλοι για την αποκάλυψη και άλλοι για τη συγκάλυψή της. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι σήμερα έχουμε την τόλμη να αντικρίσουμε την αλήθεια κατάματα ή προτιμούμε να ζούμε εθελοτυφλώντας;

Η αλήθεια είναι δύσκολος δρόμος. Συχνά, δειλιάζουμε να παραδεχτούμε πράγματα που μας αφορούν και προτιμούμε να εμφανιζόμαστε σαν κάποιοι άλλοι, επειδή έτσι θα θέλαμε να είμαστε. Φυσικά, η αλήθεια πάντοτε βγαίνει στην επιφάνεια, για πόσο καιρό μπορεί να κρύβεται κανείς; Προσωπικά, είμαι ίσως περισσότερο αληθινή απ’όσο χρειάζεται, πράγμα που, κάποιες φορές, μου δημιουργεί πρόβλημα, με ανθρώπους που δεν αντέχουν την αυθεντικότητα. Ωστόσο, είμαι εντάξει με τη συνείδησή μου. Και επιλέγω να συνδιαλέγομαι με ανθρώπους, οι οποίοι είναι εξίσου καθαροί στις θέσεις τους. 

“Όλα παλεύονται, αν το θες, μα το να μην έχεις άνθρωπο δίπλα σου να μοιραστείς το βάρος, είναι ασήκωτο. Δεν περνάει η ζωή με μοναξιά…”, διαβάζουμε ξεφυλλίζοντάς το. Κι όμως σήμερα αρκετοί επιλέγουν τη μοναξιά κι ας πονάει. Γιατί θεωρείτε ότι συμβαίνει αυτό;

Ξέρετε, οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν δυσκολέψει πολύ. Οι άνθρωποι φαίνεται να μην γνωρίζουν τι θέλουν από μια σχέση, από μια επαφή με τον άλλον και, ενώ στην αρχή εμφανίζονται χειραφετημένοι και ξεκάθαροι για τα θέλω τους, στην πορεία, όλο αυτό ξεφουσκώνει και αποδεικνύεται ψεύτικο. Θεωρώ πως, αν κάποιος έχει πονέσει πολύ από μια τέτοια συμπεριφορά, επιλέγει συνειδητά τη μοναξιά, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα, αφενός για να επουλώσει πληγές, αφετέρου επειδή όταν έχεις αγαπήσει πραγματικά, δεν μπορείς να πας έτσι εύκολα στην επόμενη κατάσταση. Για εμένα, είναι ανήθικο να κουβαλάς μέσα σου κάποιον και να ζεις με κάποιον άλλον από επιλογή.

Δύο από τους πρωταγωνιστές, αφήνονται στη δίνη του έρωτά τους παρά τις διαφορές που τους χωρίζουν. Κατά πόσο έχουμε στην εποχή μας το θάρρος να αψηφούμε όλα τα εμπόδια, στο όνομα μιας πραγματικής αγάπης;

Κάποιοι ακόμα μπορούμε. Η αγάπη είναι τροφή της ψυχής, κρατά τις ισορροπίες. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι σήμερα αρέσκονται στις μεγαλοστομίες. Εγώ εξακολουθώ να πιστεύω στην Αγάπη. Όποιος αγαπά πραγματικά, δεν έχει να φοβηθεί τίποτε. Καμία θυσία.

Η κεντρική σας ηρωίδα, η Έρρικα, είναι μια γυναίκα ατρόμητη και δυναμική, η οποία τιθασεύει τα συναισθήματά της. Μήπως αυτοί οι άνθρωποι είναι τελικά πολύ πιο ευάλωτοι από εκείνους που αφήνουν το συναίσθημα να τους καθορίζει; 

Δεν ξέρω αν υπάρχει κανόνας. Οι άνθρωποι είμαστε πολλά πράγματα ταυτόχρονα και μπορούμε να γίνουμε πολλά πράγματα κάτω από δεδομένες συνθήκες. Έχω δει στον εαυτό μου πλευρές που δεν τις γνώριζα, επειδή συγκεκριμένες καταστάσεις με έκαναν να σκεφτώ ή να φερθώ κάπως. Πάντως, είναι βέβαιο πως όταν ελέγχεις τα συναισθήματά σου υπό το πρίσμα της δυναμικότητας και της παγίδας ότι μπορείς όλα να τα διαχειριστείς, το ξέσπασμα είναι, συνήθως, συγκλονιστικό. Δεν μπορεί ένα ον με ανθρώπινη υπόσταση να μην επηρεάζεται από άσχημες καταστάσεις. Τότε, δεν μιλάμε για δυναμικότητα, αλλά για αναισθησία.

Όπως αναφέρετε σε κάποιο σημείο του βιβλίου, “είναι μαγικός ο τρόπος με τον οποίο τα όνειρα πραγματοποιούνται. Μπορεί να τα σκέφτεσαι χρόνια ολόκληρα, μα να  χρειαστεί μόνο μια στιγμή για να αποκτήσουν υπόσταση και σχήμα”. Ισχύει αυτό για όλα τα όνειρα ή υπάρχουν και κάποια, που όσο κι αν τα προσπαθεί κανείς, δεν ανθίζουν ποτέ;

Νομίζω πως ισχύει για τα όνειρα που πιστεύει κανείς. Αν προσπαθείς χωρίς να συμμετέχει όλη σου η υπόσταση, τότε εκείνο το κομματάκι που δεν συμμετέχει, είναι ικανό να σε αποτρέψει από το να κάνεις το τηλεφώνημα που πρέπει ή να στείλεις το μήνυμα που πρέπει και να μην ολοκληρώσεις την προσπάθεια σωστά. Αν κάτι το πιστεύεις με την ψυχή σου, θα κάνεις παραπάνω απ’όσα μπορείς, χωρίς να σκέφτεσαι τον κόπο ή ότι πιθανόν εκτίθεσαι, γιατί συμμετέχεις με ψυχή, μυαλό, σώμα, με όλο το σου το Είναι. Εκεί, νομίζω, είναι ελάχιστες οι πιθανότητες αποτυχίας. Κρίνοντας από τον εαυτό μου.

Πώς προκύπτουν μέσα σας οι ιδέες για να ξεκινήσετε να γράφετε μια ιστορία; Έχετε ήδη σκεφτεί το θέμα για το επόμενο μυθιστόρημά σας; 

Η αλήθεια είναι πως ξεκινώ λίγο στα τυφλά. Έχω πολλά πράγματα μέσα μου που θέλω να πω, να μοιραστώ, να δώσω ερέθισμα στους αναγνώστες και κάπου εκεί τα μπλέκω μέσα μου και προσπαθώ να τα πω σαν να μην υπάρχει αύριο. Μετά, κάθομαι και κοιτάζω το ταβάνι και ξεκινώ από εκείνα που με πονάνε βαθιά και πολύ. Έτσι έγινε με το “Σιωπή Σαν Όρκος”, έτσι γίνεται και με το δεύτερο μυθιστόρημα που βρίσκεται στα μισά του δρόμου. 

*Το βιβλίο της Χριστίνας Πομόνη “Σιωπή Σαν Όρκος”, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας.